In een ultieme poging het coronavirus in te dammen duiken steeds meer Orwelliaanse methoden op om besmettingen op te sporen of mensen op hun gedrag te wijzen. Moeten we dat wel willen?
112 bellen in Zeeland
Politie en de veiligheidsregio’s riepen Nederlanders donderdag op niet het alarmnummer 112 te bellen als zij groepen van drie of meer personen zien die zich niet aan de regels houden. De meldkamer ontving de afgelopen dagen behoorlijk wat telefoontjes van burgers die een overtreding van deze coronamaatregel meenden te signaleren.
Lees alle artikelen over corona in ons dossier
‘We begrijpen dat mensen dit willen doorgeven, maar 112 is daar niet voor bedoeld. Dit nummer is alleen voor noodsituaties,’ zei Judith van der Zwan van de politie tegen het AD.
De kans dat de politie nog meer meldingen krijgt, zal volgens van der Zwan alleen maar toenemen. ‘Op basis van de noodverordening die nu door de veiligheidsregio’s wordt uitgewerkt, kunnen we zeker boetes opleggen en het is ook goed als burgers ons tips geven als er ergens grote groepen bijeen zijn. Maar nogmaals: 112 is daar niet voor bedoeld. Probeer elkaar eerst aan te spreken waar dit kan. Volg de maatregelen en gebruik je gezond verstand.’
Plannen voor een volg-app in Nederland
Volgens de Nederlandse techondernemer Sander Swinkels kan Nederland spoedig een applicatie in gebruik nemen waarin mensen hun locatiegegevens vrijwillig delen. Swinkels heeft een plan voor een app vorige week bij het ministerie van Volksgezondheid aangeboden. Dat zegt hij in gesprek met De Volkskrant.
Op de hoogte blijven van de laatste achtergronden en commentaren van Elsevier Weekblad? Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief
De app die Swinkels makkelijk kan maken draait volgens hem niet direct om het delen van locatiegegevens. De ondernemer wil eerst een app maken waarin mensen aan de autoriteiten zoals het RIVM en de lokale GGD kunnen doorgeven hoe zij zich voelen: goed, grieperig of geïnfecteerd. Zo wordt volgens Swinkels het grootste probleem van dit moment aangepakt: ‘we hebben nu geen idee hoeveel mensen er daadwerkelijk zijn geïnfecteerd’.
Zo’n app kan worden uitgebreid met de mogelijkheid om gebruikers vrijwillig hun locatie te laten delen. Zo kan worden verzameld welke mensen waar zijn geweest. Als dan blijkt dat iemand in nabijheid is geweest van een persoon die besmet blijkt te zijn kan iemand gemakkelijk worden geïnformeerd. Volgens Swinkels zou de app in twee dagen kunnen worden gemaakt.
Een andere manier om locatiegegevens te verzamelen kan door de overheid zelf worden gedaan met medewerking van telecombedrijven zoals KPN en T-Mobile. Geanonimiseerde gegevens van die bedrijven zouden dan gebruikt kunnen worden om in kaart te brengen hoe het coronavirus zich verspreidt, meldt NRC vrijdag. Het ministerie van Economische Zaken doet nu onderzoek naar hoe hier gebruik van te maken.
Drones
De Belgische politie maakt sinds een week gebruik van drones om burgers te herinneren aan de coronamaatregelen. Al vliegend verspreiden de drones een waarschuwende audioboodschap. Daarnaast wordt er met de toestellen toezicht gehouden op het naleven van de regels.
Ook in Frankrijk worden drones ingezet om de burgers te waarschuwen en toezicht te houden. Vanwege het virus geldt in Frankrijk en België een verbod op niet-essentiële verplaatsingen.
Kliklijnen
Inwoners van gemeenten Purmerend en Beemster kunnen sinds dinsdag een melding maken van groepsvorming op straat. Bewoners kunnen klikken wanneer ze de mensen op straat niet aan kunnen spreken.
Voor iedereen op straat geldt de regel om anderhalve meter afstand te houden van anderen om verspreiding van het coronavirus te beperken. Afgelopen maandag zijn de regels verscherpt en aangevuld.
Een van de extra maatregelen houdt in dat burgemeesters gebieden kunnen aanwijzen waar groepsvorming verboden is. Bij groepen van drie of meer personen die geen afstand houden, kan dan gehandhaafd worden. De boete die op overtreding staat kan oplopen tot vierhonderd euro. Personen in een huishouden, zoals gezinnen en kinderen zijn uitgezonderd op de regel.
Burgemeester Don Bijl snapt wel dat de kliklijn ongemak oproept: ‘Kennelijk voelt het een beetje ongemakkelijk om te gaan bellen hiervoor. Maar aan de andere kant leven we nu wel een speciale situatie waarin dit soort maatregelen nodig zijn.’
Als inwoners van Purmerend of Beemster een melding maken komt deze rechtstreeks binnen bij medewerkers van de Handhaving. Naast groepsvorming kunnen ook andere overtredingen van de maatregelen gemeld worden.