Meerdere steden in Nederland hebben zich bereid getoond om gehoor te geven aan de oproep om migrantenkinderen op te nemen die verweesd zijn. Vier vragen en antwoorden.
Wat is de oproep?
De Griekse minister van Burgerbescherming Michalis Chrisochoidis vroeg in oktober 2019 al in een brief EU-landen om hun verantwoordelijkheid te nemen voor de opvang van 2.500 verweesde kinderen. Het gaat om kinderen, van wie de ouders zijn overleden of vermist zijn. Zij zitten op Lesbos in slechte omstandigheden.
Vooral minderjarige Afghanen
Sinds mei vorig jaar neemt het aantal alleen reizende minderjarige kinderen dat in Griekenland hulp zoekt toe. Vooral in december was er een duidelijke piek. Het gaat vooral om jongens tussen de 14 en 18 jaar. De meeste minderjarigen komen uit Afghanistan.
Nederland reageerde destijds niet op de oproep. Maar de kwestie is weer actueel nu de Turkse president Recep Tayyip Erdogan de grenzen open heeft gezet en duizenden migranten Europa proberen te bereiken.
Volgens Tineke Ceelen van Stichting Vluchteling is het overigens niet zeker dat het allemaal wezen zijn. Ouders sturen hun kinderen vaak vooruit, omdat alleen zij nog kans op een asielvergunning hebben. De kinderen komen vervolgens terecht in illegale kampen op de Griekse eilanden, waar de omstandigheden slecht zijn.
Welke steden zijn positief?
Hulporganisaties riepen Nederlandse gemeenten donderdag op om ten minste 500 kinderen op te vangen uit de overvolle kampen.
‘Toon leiderschap en barmhartigheid,’ schrijven Stichting Vluchteling, Vluchtelingenwerk Nederland en Defence for Children in de oproep. ‘De bewoners van de Griekse eilanden die overvolle kampen huisvesten, zijn zo lang en stelselmatig in de steek gelaten door Europa dat ook onder hen machteloze woede wortel schiet.’
Lees het volledige verhaal: Turkije-deal had geen effect op komst immigranten
De hulporganisaties hopen op ‘een kopgroep’ om honderden kinderen zonder ouders en familie onderdak te bieden en zo het kabinet ervan te overtuigen dat Nederland vluchtelingenkinderen kan opvangen.
De oproep van instanties leidde tot instemmende reacties uit Leiden, Amsterdam, Den Haag, Groningen, Nijmegen, Utrecht en Arnhem.
Volgens burgemeester Henri Lenferink (PvdA) van Leiden kan zijn gemeente de opvang van 25 kinderen best aan. ‘Je kunt niet langer wegkijken als je ziet in welke omstandigheden die vluchtelingenkinderen in Griekenland leven. We weten wel dat we niet alle ellende in de wereld kunnen oplossen, maar dat rechtvaardigt helemaal niks doen niet,’ zei hij vrijdag op NPO radio 1.
Het tegenargument dat je behalve kinderen, later ook misschien de rest van hun gezin moet opvangen, verwierp Lenferink. ‘Je moet kinderen vooropstellen. Zij hebben recht op hulp. Dat is nu het belangrijkste.’
Wat zijn de reacties?
‘Ik vind het heel hardvochtig van gemeenten om nu eigenlijk hoop te gaan bieden, terwijl gemeenten hier helemaal niet over gaan,’ zei VVD-Kamerlid Bente Becker zaterdag op NPO-radio 1. ‘Het is een landelijke afweging of er mensen of kinderen worden toegelaten in Nederland voor asiel. Wat betreft mensen die op Lesbos zitten, dat is op dit moment, hoe schrijnend de situatie ook is, de verantwoordelijkheid van Griekenland. Griekenland moet z’n eigen verantwoordelijk waarmaken voor betere opvang en procedures. Daarom helpt het niet als wij als Nederland een deel van het probleem hier naartoe gaan halen.’
Minister-president Mark Rutte (VVD) onderschrijft de bewering van Becker in een eerdere verklaring. ‘Er zijn geen voornemens mensen van de Griekse eilanden op te halen. Nederland helpt mee de situatie in vluchtelingenkampen humaan in goede banen te leiden.’
Staatssecretaris Broekers wil nu niet vluchtelingenkinderen naar Nederland halen, wat een aantal burgemeester voorstelt. “Het is een overzichtelijk vraagstuk, we moeten niet wéér wachten”, zegt Henri Lenferink, burgemeester van Leiden. #Nieuwsuur pic.twitter.com/ntiCSH3GKl
— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) March 6, 2020
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Ook het Haagse gemeenteraadslid Jan Pronk (VVD) gelooft niet in de toezeggingen van de gemeenten. ‘Alle verwachtingen die je wekt met onuitvoerbare symbolische moties kun je niet waarmaken. Het is deugdpolitiek ten top. Het resultaat is sowieso “nul”.’
Bij1 is blij met de bereidheid bij het gemeentebestuur. ‘Er voltrekt zich een humanitaire ramp langs de grenzen van Europa en het is van groot belang dat de internationale stad van recht, vrede en veiligheid haar verantwoordelijkheid hierin neemt,’ staat in een bericht op de partijwebsite.
Lees ook het commentaar van Robbert de Witt: Kat in nauw Erdogan heeft maar één wapen over
‘Ons hart breekt bij de vele foto’s en filmpjes die voorbij komen. (…) Het is een Internationale plicht, om alleenstaande kinderen op de vlucht te beschermen, dus naast de vraag waarom het niet eerder is gedaan blijft vooral de vraag hoe snel kunnen we ze ophalen.’
Dat Nederland een van de rijkste landen ter wereld is, geeft de plicht zich in te zetten voor mensen die dat niet hebben, vindt Bij1. Maar daar wil de fractie het niet bij laten. ‘Laten we als gemeente de regering blijven bevragen waarom wij geen stappen zetten om de situatie in de kampen te verbeteren. Nederland kan een voorbeeld zijn voor de andere EU landen om te komen met een echt sociaal vluchtelingenbeleid. We kunnen niet weg blijven kijken terwijl mensen in de EU leven onder erbarmelijke omstandigheden.’
Wat hebben onze oosterburen besloten?
De Duitse regering heeft zondag besloten dat het ‘een passend deel’ van de kinderen gaat opvangen. Er komt plek voor kinderen jonger dan 14 jaar – vooral meisjes – die zonder ouders reizen of kinderen die ernstig ziek zijn. Het overleg in de ambtswoning van bondskanselier Angela Merkel nam ruim zeven uur in beslag en duurde tot na middernacht.
Verder heeft de coalitie van CDU en SPD besloten om 125 miljoen euro beschikbaar te stellen voor humanitaire hulp in de Syrische provincie Idlib, waar zwaar wordt gevochten tussen het Syrische leger en strijdgroepen.
Ook Frankrijk, Finland, Portugal en Luxemburg hebben onlangs toegezegd om kinderen te accepteren.