Hoe gaat Nederland om met de coronacrisis?

Met een zonnig weekeinde voor de boeg deed premier Mark Rutte (VVD) donderdagavond een nieuwe oproep: blijf zoveel mogelijk thuis. Rutte hoopt dat zo een nieuwe piek aan coronabesmettingen wordt voorkomen. Intussen blijkt uit peilingen en data over waar Nederlanders naartoe gaan dat zij zich aan de regels houden, maar het daar soms zwaar mee hebben.

Komen Nederlanders nog vaak buiten de deur?

Uit cijfers van openbaar vervoerbedrijven bleek al dat Nederland veel minder reizen. In sommige regio’s zijn er tot wel 90 procent minder reizigers. Nu heeft ook techgigant Google informatie vrijgegeven over het reisgedrag van mensen.

Daaruit blijkt dat tussen half februari en eind maart het woonwerkverkeer in Nederland met 35 procent is afgenomen. Bezoeken aan onder meer horeca, bioscopen en musea daalden zelfs met 65 procent. Veel van die bedrijven en instellingen zijn inmiddels gesloten.

Google publiceert deze data van liefst 131 landen. De geanonimiseerde data zijn afkomstig van gebruikers van Android-telefoons en van de applicatie Google Maps. Aan die data is te zien dat in het Italië het woonwerkverkeer sterker terugloopt dan in Nederland. In het zwaargetroffen land is 63 procent minder woonwerkverkeer. Google stelt deze informatie beschikbaar om overheden te helpen beslissingen te nemen.

Houden Nederlanders zich aan de regels?

Naar eigen zeggen volgen Nederlanders de regels keurig op. Dat blijkt uit onderzoek van peilingbureau I&O Research en de Universiteit Twente. Van de ondervraagden zegt 99 procent 1,5 meter afstand te houden tot anderen, en 97 procent zegt vaker zijn handen te wassen.

Het onderzoek toont aan dat de opvattingen over de overheidsrichtlijnen aanzienlijk zijn veranderd. Toen premier Rutte aan het begin van de coronacrisis aankondigde geen handen meer te schudden zei in het EenVandaag Opiniepanel liefst 43 procent van de ondervraagden daar gewoon mee door te zullen gaan.

Uit het onderzoek van I&O blijkt ook dat iets meer dan de helft van de ondervraagden ‘de verantwoordelijkheid voelt anderen op hun gedrag aan te spreken als zij zich niet aan de richtlijnen houden’. Eerder riep de politie op niet naar noodnummer 112 te bellen om te melden dat mensen de richtlijnen overtreden.

Is er sprake van eenzaamheid?

Door de sociale isolatie voelt een kwart van de Nederlanders zich  eenzamer dan voor de epidemie, blijkt uit de enquête van I&O Research en de Universiteit Twente onder ruim 4.500 volwassenen. Alleenstaanden voelen zich nu vaker dan voorheen eenzamer dan samenwonenden. En alleenstaande ouders voelen zich vaker eenzaam dan stellen zonder kinderen.

Opvallend is dat de eenzaamheid vooral toeslaat onder jongeren. Van de ondervraagden tussen 18 en 24 jaar zegt 49 procent zich eenzamer te voelen dan voor de crisis. Bij 65-plussers is dit 22 procent. Een verklaring lijkt dat het sociale isolement het leven van jongeren veel meer op zijn kop zet dan het leven van ouderen.

Waarom zijn jongeren eenzamer?

Omdat ze niet kunnen afspreken met vrienden zitten jongeren thuis meer Netflix te kijken of te gamen. Ze gaan niet naar werk, studie of stage, kunnen niet winkelen of reizen en een bezoek aan de kroeg zit er ook niet in. Sommige jongeren in het onderzoek vinden dat ze zijn ‘gestopt met leven’. Ouderen hadden voor de crisis al minder sociale activiteiten dan jongeren en missen die nu ook minder. Mogelijk zijn ouderen dus meer gewend aan eenzaamheid dan jongeren.

Van de ondervraagden zegt 38 procent meer te willen doen voor de mensen in de zorg en in andere cruciale beroepen die de klappen van de coronacrisis opvangen. Van de jongeren zegt 60 procent meer te willen doen. Het is niet duidelijk of dat komt doordat jongeren barmhartiger zijn of doordat zij meer behoefte hebben aan sociale activiteiten.