Tussen de regeringspartijen ontstaat een hoogoplopende ruzie over extra ontwikkelingshulp aan Afrika. De VVD staat voorlopig alleen in de coalitie en lijnrecht tegenover de coalitiepartner D66. Die partij wil 1 miljard euro vrijmaken om Afrika te helpen met het coronavirus en de gevolgen daarvan. De VVD wil daar niets van weten.
De Telegraaf schreef maandag over de ruzie in de coalitie. Oorzaak van de ruzie is een advies van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV). Die adviseert het kabinet om 1 miljard euro aan een Europees hulppakket voor Afrika te doneren. Met het miljard zou de ‘meest acute nood’ worden verholpen.
Lees ook: Levert 1 miljard euro voor Afrika meer op dan een voldaan gevoel?‘Stille ramp voorkomen’
Eerder beloofde minister voor Ontwikkelingssamenwerking, Sigrid kaag (D66), al 100 miljoen euro vrij te maken voor de bestrijding van het coronavirus in Afrika. Volgens Kaag moesten die miljoenen ‘een stille ramp’ voorkomen in Afrika.
AIV-voorzitter Jaap de Hoop Scheffer schrijft in dat advies ‘de pandemie elders bedwingen een kwestie is van welbegrepen eigenbelang’. De ineenstorting van Afrika zou slecht voor de handel zijn en kan een nieuwe migratiegolf veroorzaken, zoals die ook ontstond na de Arabische lente.
Bezuinigingen dreigen voor Kaag
Twistpunt is waar het miljard vandaan moet komen. Volgens de AIV uit de algemene middelen van het kabinet, en niet uit de eigen begroting van minister Kaag. De VVD wil juist vasthouden aan het regeerakkoord waarin is afgesproken dat het budget voor ontwikkelingshulp 0,7 procent van het nationaal inkomen is. Dat budget krimpt dit jaar, door de krimp van het nationaal inkomen.
VVD-Kamerlid Arne Weverling zegt in De Telegraaf: ‘Als ons inkomen daalt, moet ook het budget voor ontwikkelingshulp omlaag. Ons uitgangspunt is: nul euro erbij. Ik snap dat de coronacrisis hard aankomt in kwetsbare landen. Maar wij hebben het geld ook hard nodig.’ Weverlings collegakamerlid Achraf Bouali (D66) is het daar niet mee eens: ‘Minister Hoekstra (Financiën) heeft gezegd dat hij niet wil bezuinigen. Ik ga ervan uit dat dit ook voor ontwikkelingssamenwerking gaat.’
Lees ook: De schaduwkant van de goedertierenheid van Sigrid KaagCompromis in de maak
Ook CDA-Kamerlid Anne Kuik vindt de afspraken uit het Regeerakkoord achterhaald. Volgens haar is door de coronacrisis een nieuwe situatie ontstaan. Ook kan de Europese Unie met de noodsteun aan Afrika de leegte opvullen van de Verenigde Staten en voorkomen dat China nog meer invloed in Afrika krijgt.
Het CDA wil de kabinetsreactie afwachten voor zich over de noodhulp uit te spreken.
Volgens De Telegraaf is een uitruil een mogelijke oplossing voor het conflict. Als de coronacrisis in Nederland zes maanden voor economische krimp zorgt, moet Kaag 1 miljard euro bezuinigen. Dat miljard hoeft zij mogelijk niet te bezuinigen, maar kan Kaag dan gebruiken voor de Afrikaanse noodhulp.
Update 25-05-2020: In de eerdere versie van dit stuk stond dat het CDA 1 miljard wil vrijmaken voor de hulp. Dat is niet zo, de partij laat weten de kabinetsreactie over het AIV advies af te wachten.