Komt er een avondklok voor jongeren, is een campagne om hun gedrag te veranderen voldoende, of is toch de ultra-lokale lockdown het meest effectieve middel? Het kabinet heeft diverse opties om de toename van het aantal coronabesmettingen de kop in te drukken als dit blijft stijgen. Zo werken ze.
Opvallend is dat een deel van de coronabesmettingen zich concentreert in een aantal brandhaarden. Een daarvan is Hillegom (Zuid-Holland) waar een gezellige avond in een bruin café op 11 juli zeker 22 besmettingen tot gevolg had.
Lees alle verhalen over het coronavirus in ons dossier
Gaat de gemeente over tot een lokale lockdown, dan moeten horeca en winkels dicht en mensen zo veel mogelijk thuisblijven. Het dorp afsluiten voor in- en uitreizigers is volgens Arie van Erk, burgemeester van Hillegom, voorlopig niet aan de orde. Het zou de eerste regionale lockdown zijn sinds die van de provincie Noord-Brabant, aan het begin van de coronacrisis, zij het op veel kleinere schaal.
Henri Lenferink, burgemeester van Leiden en voorzitter van Veiligheidsregio Hollands Midden, zei tegen Omroep West dat ‘we dicht tegen een regionale lockdown aanzitten’. Volgens Van Erk gebeurt dat pas echt ‘als de besmette groep voor het bron- en contactonderzoek niet meer te overzien is, of als het virus naar andere dorpen trekt. Dan moeten we naar de noodrem grijpen. Dat is nu nog niet aan de orde.’
Mondkapjes verplichten in het hele land
Een andere optie is het verplichten van een mondkapje in openbare afgesloten ruimten. In België is sinds zaterdag iedereen ouder dan twaalf jaar verplicht om een mondkapje te dragen in winkels, winkelcentra, bioscopen, theaters en musea. Ook in gebedshuizen en andere binnenruimten waar veel mensen samenkomen, moeten de bezoekers een mondkapje op.
Lees ook: Virus heeft vrij baan als bron- en contactonderzoek niet verbetertWie gaat winkelen zonder mondkapje kan een boete van 250 euro krijgen. Een winkelier die geen mondkapje draagt, riskeert een boete van 750 euro. De boete kan oplopen tot 4.000 euro en/of een gevangenisstraf van acht dagen tot drie maanden.
Ook in Frankrijk is het sinds maandag verplicht een mondkapje te dragen in bijvoorbeeld musea, cafés, winkels, kerken, postkantoren, banken en bioscopen. De plicht geldt in beginsel ook voor sportzalen, maar het masker hoeft tijdens het sporten niet voor. In een interview met Elsevier Weekblad zei arts-epidemioloog Patricia Bruijning van het UMC Utrecht dinsdag dat zij voordelen ziet in het verplichten van mondkapjes.
‘Wat ik tijdens mijn vakantie in Frankrijk wel heb gezien, is dat mensen zich ineens weer veel bewuster zijn van de aanwezigheid van het virus en de kans op besmetting. Je ziet dat mensen dan ineens veel beter opletten en netjes op anderhalve meter afstand van elkaar gaan zitten.’
Dat werd dinsdag onderstreept in een onderzoek in het wetenschappelijke tijdschrift PLoS Medicine van onderzoekers van de Universiteit Utrecht. Daaruit blijkt dat als mensen anderhalve meter afstand houden, hun handen regelmatig wassen en mondkapjes dragen, dat voldoende zou moeten zijn om de verspreiding van het virus in Nederland te vertragen. Elk van de maatregelen afzonderlijk is niet genoeg om een grote uitbraak te voorkomen.
Het wiskundige model dat de onderzoekers maakten, berekent de daling van de transmissiekans door de combinatie van afstand houden, een mondkapje en handen wassen. Zelfs als de maatregelen de transmissiekans met slechts iets meer dan de helft verminderen, is dat genoeg om een grote corona-epidemie te voorkomen, stellen de onderzoekers.
RIVM richt campagne op jongeren
Het RIVM zet intussen in op een campagne om het gedrag van jongeren te veranderen. Volgens Aura Timen, secretaris van het Outbreak Management Team, slaat de boodschap niet aan bij jongeren. In Het Parool zegt Timen dat relatief veel jongeren nu besmet raken met het virus. Zij worden minder ziek, maar kunnen ouderen aansteken die wel een grotere kans hebben ernstig ziek te worden door het virus.
Sinds begin mei zijn twintigers de leeftijdscategorie met het hoogste aantal besmettingen in Nederland. De campagne die het gedrag van jongeren moet veranderen, start binnen enkele weken.
Mogelijk avondklok in België
België gooit het over een serieuzere boeg. De Belgische Nationale Veiligheidsraad beslist donderdag over een speciaal draaiboek, zodat burgemeesters corona-uitbraken binnen de gemeentegrenzen kunnen bestrijden. Zo kan er voor iedereen of juist alleen voor jongeren een avondklok worden ingesteld. Een andere maatregel is het instellen van een registratieplicht voor grote samenkomsten in horecagelegenheden. In het uiterste geval kan een stad volledig worden afgesloten van de buitenwereld met hulp van het leger.