Ze geloven niet meer in het poldermodel en zien de staat voortdurend falen. De regering is volgens hen meer bezig met ‘draagvlak’ zoeken in plaats van oplossingen bieden. Het zogenoemde maatschappelijke middenveld is verstatelijkt en de kloof tussen werkvloer en establishment dreigt van de samenleving ‘een soort D66-feestje’ te maken.
De initiatiefnemers van de Stichting Sociale Christendemocratie willen daarom zelf oplossingen zoeken en aandragen voor dringende maatschappelijke problemen. ‘Het is tijd voor een nieuw sociaal contract: voor nieuwe politieke ideeën die een breed draagvlak en sociale vrede in de samenleving kunnen bewerkstelligen,’ schrijven ze op hun website.
Lees ook de blog van Constanteyn Roelofs: Heimwee naar ouderwetse christen-democratie door managementstijl De Jonge
Ze hopen gelijkgestemden te trekken en hadden de stichting in Den Bosch willen lanceren met een speech in Den Bosch van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Maar dat ging wegens de coronamaatregelen niet door. De speech – De (on)betrouwbare overheid – staat alleen online.
Die keuze voor Omtzigt is niet voor niks. De populaire CDA’er is in de ogen van de initiatiefnemers een Kamerlid zoals een Kamerlid moet zijn, namelijk een die de regering met onderzoek echt controleert.
De oprichters zijn lid van het CDA en christen. Ze benadrukken geen verlengstuk van het CDA te zijn. Daarom namen ze hun toevlucht tot een stichting. Ze zijn wel voor een christelijke politiek. Een politiek die sociaal is en uitgaat van de kracht van de mens. Niet van de kracht van de staat, zoals ze het omschrijven.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Zorgen om een desintegrerende samenleving
Ze maken zich grote zorgen over de samenleving die in hun ogen ‘desintegreert.’ De zorgen variëren van de volgens hen toenemende kloof tussen hoog- en laagopgeleiden tot de groeiende afstand tussen Randstad en regio.
‘Het is een uit nood geboren stichting. Er worden constant problemen benoemd, maar de oplossingen blijven uit. Een buidel geld wordt gezien als de oplossing, maar dat is het niet,’ zegt Henriëtte van Hedel (40), een zelfstandig ondernemer die CEO’s adviseert bij het uitvoeren van hun plannen. Ze is jurist en moeder van vijf kinderen met grote maatschappelijke betrokkenheid.
Woordvoerder van de Stichting Sociale Christendemocratie Henriette van Hedel
‘Ik denk dat we een soort D66-feestje aan het creëren zijn van onze samenleving. Leuk voor een klein groepje mensen die hoog opgeleid zijn, mondig en financiële reserves hebben, maar vergeten dat de meerderheid van de mensen dit niet zijn,’ zegt Van Hedel, die met man en kinderen in Boxtel ging wonen omdat ze daar een betaalbaar en voldoende groot huis voor hun gezin vonden.
Wat heb je aan een koopkrachtplaatje als je geen huis kunt kopen?
‘We zijn een van de rijkste landen van de wereld, maar groeien naar een situatie toe dat geen burger nog in staat is een woning te kopen. Wat heb je aan een koopkrachtplaatje als je geen huis kunt kopen? En ja, nu gaan we richting verkiezingen en wordt opeens beloofd dat er weer een minister van Volkshuisvesting moet komen,’ zegt Robert Kamphuis (38), net als Van Hedel jurist en voorzitter van de stichting.
Kamphuis was medewerker van voormalig CDA-politicus Wim van de Camp, woont in Amsterdam-Zuid maar benadrukt uit Apeldoorn te komen. De regio, zijn schoonouders wonen in Brabant, is hem lief.
De oprichters van de nieuwe stichting werden actief in 2019 toen de ene na de andere beweging zich naar het Malieveld spoedde. Ze strooien de voorbeelden van vastlopend en chaotisch beleid zo uit de mouw. Van de problemen bij de belastingen tot het klimaatbeleid.
‘Nu kan kernenergie opeens wel, terwijl het aan de klimaattafels niet mocht worden besproken. Iedereen moest duurzaam worden. Alsof iedereen de benodigde 30.000 euro zomaar op tafel kan leggen,’ zegt Kamphuis.
Kijk eens hoe de regio’s worden behandeld
‘Kijk hoe de regio’s worden behandeld. Groningen leverde het gas en krijgt als dank niet eens een spoorlijn. In Brabant moeten de boeren weg en in plaats daarvan wordt de provincie volgeplempt met windmolens. Voor die molens worden alom in het land deals gesloten terwijl burgers er vaak niet bij worden betrokken.’
Kamphuis mist de analyse bij politieke problemen. ‘Van de euro weet iedereen dat die zo niet houdbaar is. Maar wat is de oplossing? Uit de euro of de Unie stappen zoals sommige partijen zeggen? Brexit toont dat je vooruit moet denken om te weten wat het vervolg is. En dat mis ik bij veel politieke clubs.’
Van Hedel wijst op de akkoorden die de regering sluit met belangenvertegenwoordigers, waar de achterbannen zich niet achter scharen. ‘Neem een organisatie als LTO, die de boeren lang vertegenwoordigde. Die sluit dan een akkoord met de overheid over stikstofmaatregelen, en dan doen we alsof de boeren hebben meegepraat. Maar die zien dat duidelijk anders. Ad-hoc opgerichte actiegroepen zorgden vervolgens voor een van de grootste protestacties tegen een zittend kabinet in de geschiedenis. De achterban voelde zich in de steek gelaten en niet meer vertegenwoordigd.’
We kunnen niet uitleggen waarom boeren offers moeten brengen?
‘In dit kleine land moeten we natuurlijk kijken hoe we omgaan met de omgeving. Boeren zijn bereid offers te brengen, maar niemand kan uitleggen waarom offers gebracht moeten worden. We verwijzen slechts naar een rekenmodel en daar laten we het bij. Waarom Schiphol of de haven van Rotterdam geen offers hoeft te brengen terwijl er voor de boeren wel beperkingen gelden voor mest van koeien. Dat is een politieke keuze, maar we doen ten onrechte alsof dat uit een excel sheet volgt.’
De christendemocraten – behalve Kamphuis en Van Hedel ook bestuurslid Quinten Pluymaekers (37) – hopen gelijkgestemden te trekken met experts op allerlei maatschappelijke terreinen. Bedoeling is om politieke ideeën te ontwikkelen en die onder de aandacht te brengen van het politieke midden.
We verliezen het politieke aspect niet uit het oog
‘We gaan daarbij voorbij aan de waan van de dag en kijken verder vooruit dan de eerstvolgende peiling, maar verliezen het politieke aspect niet uit het oog. Ideeën kunnen nog wel zo goed zijn, ze moeten ook politiek overtuigen, omdat ze anders tot niets leiden.
Waarom ze zich niet wenden tot het Wetenschappelijk Instituut (WI) van het CDA? Ze lachen en zeggen tussen de geschriften van het WI weinig zaken te zien die corresponderen met de misstanden in de samenleving. En politieke partijen houden zich volgens hen te veel bezig met politieke soundbites in plaats van politieke keuzes.
Ideeënarmoede heerst in het hele politieke midden
De ideeënarmoede zien ze in het hele politieke midden waar ze zich als christendemocraten zelf op oriënteren. ‘Alle politieke groeperingen van het midden lijken hun ideeënarmoede te willen verbergen door hun toevlucht te nemen tot steeds meer marketing, en steeds minder inhoud. De filmpjes op sociale media worden steeds gelikter, de boodschap steeds oppervlakkiger,’ schrijven ze.
Ze denken dat ook veel politiek talent over het hoofd wordt gezien. Zijzelf misschien? Kamphuis: ‘Nee, we hebben zelf geen politieke ambities. We hopen naast uitgewerkte politieke ideeën ook politieke talenten te traceren en verder te helpen.’
Na de lezing van Omtzigt staat 26 oktober staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat Mona Keijzer (CDA) op het programma met een lezing getiteld Een brede volkspartij. Kamphuis: ‘Maar oud-PvdA-minister Ronald Plasterk is bijvoorbeeld ook van harte welkom om een lezing bij ons te geven.’