De strijd om een plekje binnen de NPO: welke omroepen zijn in de race?

zeventien aspirant-omroepen wagen een poging om voorlopige erkenning te krijgen. Voor het einde van het jaar moeten zij minimaal 50.000 leden hebben die minimaal 5,72 euro aan lidmaatschapsgeld betalen. Ook moeten de omroepen een beleidsplan schrijven om aan te tonen dat zij wat toevoegen aan de bestaande programmering. EW schreef eerder al over aspirant-omroep Ongehoord Nederland. Welke andere omroepen dingen mee naar een plekje in het bestel en hoe zijn zij van plan zich te onderscheiden? Vier kanshebbers.

1.Omroep Zwart

Eerder deze maand maakte mede-oprichter Akwasi via Twitter bekend dat Omroep Zwart de benodigde 50.000 leden binnen heeft. Deze leden betalen allemaal 10 euro per jaar. De omroep wil meer diversiteit en kleur op de Nederlandse televisie brengen. Een nieuwe omroep die altijd uitgaat van interesse in anderen,’ zo beschrijft de omroep zichzelf op zijn site. Ondanks concurrentie van Omroep X, een andere aspirant-omroep die pleit voor meer diversiteit binnen de publieke omroep, wist omroep Zwart als eerste aspirant-omroep dit jaar de grens van 50.000 leden te behalen.

Naast rapper Akwasi Ansah, is regisseur Gianni Grot de drijvende kracht achter Zwart. ‘Door ervoor te zorgen dat zowel de mensen vóór de camera als de redactie erachter pluriform zijn, willen we mensen uit alle hoeken van de samenleving zich betrokken laten voelen,’ zo zei laatstgenoemde tegen dagblad Trouw. Ondanks de naam zegt de omroep niet alleen zwarte mensen te willen vertegenwoordigen, maar elke gemeenschap die zichzelf nog niet genoeg terugziet op televisie. Dit moet resulteren in een programmering die een kans biedt aan talentvolle mensen uit de achterban van de omroep.

2.Omroep Groen

Bij Omroep Groen ligt de focus niet op mensen, maar op de aarde. ‘De eerste omroep die de aarde zendtijd geeft,’ zo valt in koeienletters op de site van de omroep te lezen. Initiatiefnemers van de omroep zijn Carolijn Borgdorff en Taco Zimmerman. Zimmerman bedacht onder meer televisieprogramma Ali B Op Volle Toeren, terwijl Borgdorff met haar productiemaatschappij Moondocs een Gouden Kalf won voor ‘beste lange documentaire’.

Volgens de initiatiefnemers zijn de thema’s klimaatverandering en duurzaamheid nu slechts versnipperd zichtbaar op de publieke omroep. Groen wil weg van de negatieve en gepolariseerde discussies rondom klimaatverandering, het ‘overgrote middendeel van Nederland’ bedienen met een goed en helder verhaal. Op de site van de omroep staat ook een lijst met bekende ambassadeurs van de omroep, onder wie oud-politicus voor D66 en schrijver Jan Terlouw en actrice Sanne Vogel. Maar ondanks deze lijst en de media-aandacht die de omroep al kreeg, is het benodigde ledenaantal van 50.000 nog niet bereikt. Eerder deze maand schreef de Volkskrant dat de omroep minder dan 10.000 leden had en daarom met andere aspirant-omroepen bij minister Arie Slob om uitstel heeft gevraagd, vanwege de coronacrisis. Dit uitstel is voor zover bekend (nog) niet verleend.

3.M24

Maar liefst drie moslimomroepen proberen een plekje in het bestel te vergaren. M24 lijkt hiervan de grootste kanshebber. De omroep staat voor ‘moslims die permanent participeren en bijdragen aan het maatschappelijk debat’. In de programmering wil oprichter en directeur Brahim Azamouri een positief geluid van moslims in het maatschappelijk debat laten horen.

De andere aspirant-moslimomroepen zijn Moslimmedia en
Islam Omroep. ‘Geen omroep die laat zien hoe de wereld moslims ziet, maar een omroep die laat zien hoe moslims de wereld zien,’ zo wil Islam Omroep zich profileren. Moslimmedia vindt dat een stem die de één miljoen moslims in Nederland volwaardig vertegenwoordigt, ontbreekt binnen de publieke omroep en dingt daarom ook mee om de eerste moslimomroep in Nederland in elf jaar te worden. In 2009 werd de Nederlandse Moslim Omroep opgeheven. Alle drie nieuwe moslimomroepen hebben de grens van 50.000 leden echter nog niet bereikt. Eerder dit jaar gaf M24 tegenover dagblad Trouw aan dat de verschillen tussen de omroepen te groot waren om de krachten te bundelen. ‘Bij ons gaat het niet zozeer over geloof, als wel over cultuur,’ zo zei initiatiefnemer Fouad Sidali.

4. Omroep EVNS

De afkorting EVNS staat voor evenness (gelijkheid). Omroep EVNS wil dan ook vanuit een ‘vrouwelijk en inclusief perspectief’ programma’s maken. Oprichters zijn Mildred Roethof, de zus van advocaat Gerald Roethof, en Rahel de Vriend, terwijl onder anderen de actrices Soundos el Ahmadi en Monic Hendrickx ambassadeurs van de aspirant-omroep zijn. Door vrouwen met verschillende achtergronden, overtuigingen en talenten een stem te geven, willen zij de beeldvorming van vrouwen in de media veranderen, schrijft EVNS op zijn site.

Terwijl het benodigde ledenaantal, en daarmee de eerste stap naar erkenning, nog niet is bereikt is, kwam de omroep al in opspraak. Aan tafel bij actualiteitenprogramma Beau vertelde Gerald Roethof, advocaat van Jos B. en uitgenodigd om te praten over die zaak, dat hij zijn zus had gevraagd om een documentaire te maken over de zaak Nicky Verstappen. Roethof, met op zijn shirt het logo van EVNS, zei dat hij daarmee tegengas wil geven aan de documentaire die al over de zaak wordt gemaakt en te veel ‘vanuit het perspectief van de politie en het OM’ zou berichten. Onder anderen AD-columniste Angela De Jong haalde keihard uit naar dit optreden en de nieuwe omroep.

Toch zal EVNS, net als de andere aspirant-omroepen, tot 1 januari campagne blijven voeren om het benodigde ledenaantal te behalen. Daarna is het aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om te bepalen wie de huidige elf omroepen binnen de NPO voorlopig mogen versterken.