Zaterdag 27 februari houdt EW het Grote Defensiedebat. Hierbij een recensie van de verkiezingsprogramma’s.
Zouden we de defensieparagraaf in de verschillende verkiezingsprogramma’s net als bij boekrecensies één tot vijf sterretjes kunnen geven? Of nog mooier: helmpjes? Vijf voor maximaal pro-defensie. Eén helmpje voor het programma waarvan militairen weinig hebben te verwachten. Dat zou een mooi startpunt opleveren voor het Grote Defensiedebat dat EW op 27 februari houdt, want het biedt houvast te midden van de retoriek der deelnemers. Ook is het goed te weten wat de afwezige partijen over militaire kwesties te berde brengen.
Alleen vijf helmpjes voor de SGP
Meer over defensie
Dan zou de SGP vijf helmpjes krijgen, alleen al vanwege het voorgestelde defensiebudget: ‘minimaal’ 2 procent van het nationaal inkomen. Dus liefst nog meer. Verder wil de SGP ‘minimaal’ 52 F-35 jachtvliegtuigen aanschaffen en op termijn nog meer. De SGP wil onder de MQ9 Reaper-drones waarmee de Koninklijke Luchtmacht straks verkenningsmissies uitvoert, raketten en slim- me bommen hangen. Dat zal ze leren, die terroristenleiders! Naar Israëlisch voorbeeld mogen militairen innovatieve bedrijfjes opzetten om hun technische expertise te kunnen omzetten in civiele technologie.
Dat laatste idee staat ook in het FVD-programma. Zo kan het extra defensiegeld ook weer worden terugverdiend, stelt Forum optimistisch. Het defensiebudget moet naar 2 procent, de NAVO-norm. Vooral Koninklijke Marechaussee en Nationale Reserve moeten worden uitgebreid. Inzet van militairen mag alleen vanuit nationaal belang.
Het CDA is ook royaal. Het budget is nu 1,5 procent, maar het moet ‘zo spoedig mogelijk en in elk geval binnen tien jaar naar 2 procent’. De NAVO-norm moet ‘wettelijk worden vastgelegd’ zodat ook de kabinetten na 2025 eraan geklonken zitten. In vier jaar moet het budget alvast naar het Europees gemiddelde: 1,8 procent. Geen klein bier, want het betekent een defensiebudget dat stijgt van 13 miljard naar 19 miljard euro.
De VVD is zuiniger, maar wel stoer. De liberalen beloven vier onderzeeboten en extra F-35’s. Het budget kruipt naar het Europees gemiddelde, maar er wordt geen datum genoemd. De VVD zegt ook expliciet dat de atoomtaak van de F-16 overgaat naar de F-35. Voor militaire inzet buiten het NAVO-gebied is niet per se een VN-mandaat nodig.
Vier helmpjes voor FVD, CDA en VVD
Al met al: vier helmpjes voor FVD, CDA, VVD. Daarna wordt het kariger.
D66 wil een budget van 1,43 procent, want dat is ‘het Europees gemiddelde’. Ook zet Nederland zich in voor ‘wederzijdse ontmanteling van kernwapens’: NAVO en Russische Federatie moeten gelijktijdig hun nucleaire arsenalen afbouwen. Nou vooruit dan maar: voor D66 drie helmpjes.
De ChristenUnie streeft ook naar ‘het Europees gemiddelde’, maar volgens deze partij is dat iets hoger dan D66 aangeeft, namelijk 1,5 procent. In het verkiezingsprogramma legt de ChristenUnie ook nadruk op het inkomen van de militairen. Plus een typisch christelijk punt: ‘Militairen zijn belast met het hanteren van dodelijke wapens en keuzes over gebruik van geweld. Geestelijke verzorging is niet alleen van belang vanuit het oogpunt van (na)zorg voor militairen, maar ook onderdeel van de ethische en morele vorming.’ Drie helmpjes voor de ChristenUnie.
De PvdA wil het defensiebudget verhogen, maar met hoeveel precies staat er niet bij. Alle ‘massavernietigingswapens’ moeten de wereld uit. Om te beginnen gaan de Amerikaanse kernwapens weg uit Nederland. De F-35 krijgt géén nucleaire taak. Wel moeten we ons ‘effectief bewapenen tegen de des- en misinformatie van de Russen’. Verder moet ‘Moskou volledig meewerken aan het berechten van de verantwoordelijken voor het neerhalen van de MH-17’. Hier lijkt het alsof de PvdA de verkiezingsbeloften van president Vladimir Poetin wil schrijven. Kortom, twee helmpjes.
De PVV wil de krijgsmacht niet inzetten in het buitenland, maar wel een rol geven bij de grensbewaking en ‘bij het bestrijden van grootschalige rellen zoals in de Schilderswijk’. Nederland moet ervoor zorgen dat Turkije uit de NAVO wordt gezet. Verder: ‘Geen zinloze investeringen zoals de JSF.’ Eén helmpje.
GroenLinks zegt niks over het budget en laat het pacifisme nog wat nagalmen: militaire operaties zijn ‘een uiterste redmiddel’ en altijd in combinatie met diplomatie en sociaal-economische bijstand. Eén dun helmpje, kameraden.
De SP zegt vooral wat ze niet wil: geen ‘permanente oorlog’ in Irak en Afghanistan, geen F-35’s, geen kernwapens. De SP verpakt het lollig: ‘Geen onderzeeërs, maar onderwijzers.’ Nul helmpjes.
Gebroken geweertje voor Partij voor de Dieren
Eén score moeten we nog toekennen. Dat is de prijs van het gebroken geweertje. Die komt de Partij voor de Dieren toe. Deze partij wil ‘geen gevechtsmissies, ook niet van de NAVO’. En: ‘geen gevechtsmaterieel zoals straaljagers en duikboten’. Voor humanitaire of vredesmissies in het buitenland mag Nederland geen 18-, 19- en 20-jarige militairen meer inzetten. Alleen 21-jarigen of ouder mogen op uitzending.
Behalve opkomen voor de mensenrechten, moeten zij hulp verlenen aan dieren. Zo zegt zelfs de Partij voor de Dieren toch eigenlijk dat Nederland zijn militairen absoluut niet kan missen.
VVD, CDA, D66 en PvdA nemen zaterdag 27 februari deel aan het Grote Defensiedebat van EW, dat via een livestream te volgen is. Het jaarlijkse evenement is dit keer tevens een verkiezingsdebat. Het zal ook gaan over de Europese militaire samenwerking.
D66 vindt dat ‘we niet meer op de Amerikaanse paraplu kunnen vertrouwen’. De toekomt ligt in een Europese krijgsmacht, met een Europees hoofdkwartier en toezicht op missies via het Europees Parlement. EU-burgers welkom: Den Haag mag Poolse soldaten of Griekse matrozen werven.
VVD en CDA willen géén Europese krijgsmacht, wel meer samenwerken met ‘gelijkgezinde landen’. De PvdA zit ertussenin: sterk voorstander van samenwerken, géén ‘geïntegreerd Europees leger’.
Alle partijen vragen meer cyberdefensie. Maar autonome wapens wekken verdeeldheid. Zo wil de PvdA ‘killerrobots’ verbieden. Maar de VVD omarmt kunstmatige intelligentie en robotisering: ‘Willen we het braafste jongetje van de klas zijn, dan halen Rusland en China ons in.’