Historische excuses worden de laatste jaren eigenlijk verrassend vaak gemaakt, zo blijkt uit onderzoek. Maar gemakkelijk is ‘historische verzoening’ nooit, ontdekte Gertjan van Schoonhoven.
Ongemerkt zijn we in het sorry-tijdperk beland. De Volkskrant-lezer die onlangs vroeg om excuses voor de schandelijke columns van Hugo Brandt Corstius in de jaren tachtig past in een trend. Premier Mark Rutte bood vorig jaar de Joodse gemeenschap zijn excuses aan voor de houding van de regering in de oorlog. Koning Willem-Alexander deed dat, in Indonesië, voor het militaire geweld in Nederlands-Indië in de jaren 1945-1949.
Zeker de Koning heeft de smaak van excuses te pakken
Zijn dit ‘grote’ historische excuses, kleinere of meer impliciete zijn er ook. Zeker de Koning heeft de smaak te pakken. Zijn kritiek op Wilhelmina met Dodenherdenking zat vorig jaar tegen de excuses aan, zonder dat het woord viel. En toen de vakantie naar Griekenland, midden in coronatijd, slecht viel, trokken Koning en Koningin snel het boetekleed aan. Nu in een videoverklaring die – opnieuw – het woord ‘excuses’ niet bevatte. Maar de berouwvolle woorden kwamen wel zo over. Het E-woord past bij deze tijd, zelfs als het niet valt.
330 politieke excuses, aangeboden door ruim zeventig landen
Dat de trend wereldwijd is, is zeker. De Universiteit van Tilburg kent zelfs een onderzoeksgroep die het bijhoudt: Political Apologies Across Cultures. Hoogleraar Juliette Schaafsma en onderzoeker Marieke Zoodsma kwamen in een publicatie op zo’n 330 politieke excuses, door ruim zeventig landen aangeboden. ‘Meer dan 70 procent dateert uit de afgelopen twintig jaar,’ aldus de wetenschappers in het Belgische magazine rekto:verso.
Japan staat met stip op één, met meer dan vijftig officiële excuses voor ‘agressie uit het verleden’. De Verenigde Staten en Canada – waar Barack Obama en Justin Trudeau school maakten als sorry-zeggers – deden het ook vaak. (Donald Trump was dan weer beter in het eisen van excuses.) Australië heeft zelfs een Nationale Sorry-Dag. En koning Willem-Alexander blijkt niet het enige ongekozen staatshoofd te zijn dat sorry zegt. Saddam Hussein en Kim Jong-il deden het ook.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout