In een persconferentie zonder versoepelingen sprak demissionair premier Mark Rutte (VVD) de burgers weer eens aan op hun gedrag en verdedigde demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) de vaccinatiecampagne.
De belangrijkste punten van de persconferentie waren alweer ruim op tijd naar buiten gebracht, zodat de bewindslieden Mark Rutte en Hugo de Jonge vooraf ook precies konden bedenken met welke vragen de pers zou komen. Het meest in het oog springende punt was uiteraard de avondklok, die vanaf 31 maart een uur later, om 22.00 uur, ingaat. Zelfs de behendige Rutte kreeg die maatregel maar moeilijk uitgelegd, of eigenlijk: niet uitgelegd.
Bekijk de hele persconferentie terug (tekst gaat verder onder de video):
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De wetenschappelijke onderbouwing van de avondklok blijkt nog altijd wankel. Rutte houdt vol dat het OMT inschat dat deze in combinatie met andere maatregelen, zoals de bezoekregeling van maximaal 1 gast per dag, tussen de 8 en 13 procent besmettingen voorkomt. Maar wat de avondklok op zichzelf doet, blijft gissen.
Lees ook dit commentaar van Bram Hahn: Sneller vaccineren is hard nodig en mogelijk
Bij het debat in de Tweede Kamer over de invoering ervan benadrukte Rutte nog dat een avondklok na 21.00 uur enorm veel minder effectief zou zijn. Maar hoe ‘enorm veel’ het percentage besmettingen gaat stijgen nu de avondklok een uur verschuift, weet niemand. De enige reden om de avondklok een uurtje uit te stellen, is dat de voorzitters van de veiligheidsregio vrezen dat hij anders niet meer te handhaven valt. Als je overtuigd bent van het nut van de maatregel, is dat een buitengewoon slecht argument. Bovendien is het punt van de zomertijd vreemd. Het wordt inderdaad later donker, maar pas in mei gaat de zon na 21 uur onder.
Tik op de vingers van burger die al een jaar braaf de meeste regels volgt
Vervolgens benadrukte Rutte maar weer eens dat de burger zich niet voldoende aan de regels houdt. De mate waarin Nederlanders enkele belangrijke regels naleven, zoals thuisblijven bij klachten en maximaal 1 bezoeker ontvangen, daalt de laatste weken sterk en het kabinet maakt zich grote zorgen over het toegenomen aantal besmettingen. Maar bij die stijging moet wel worden aangetekend dat die voor een belangrijk deel wordt veroorzaakt door een veel groter aandeel van de kinderen in het basis- en middelbaar onderwijs, die van het kabinet weer naar school mochten.
Rutte noemde het gedrag van burgers de snelste weg uit deze crisis. Maar er is een nog snellere manier, namelijk vaccineren, alleen schiet dat nog steeds niet erg op.
Gesteggel over te grote voorraad vaccins
Hugo de Jonge schetste vervolgens hoe de vaccinatiecampagne ervoor staat, waarbij enkele verbluffende verdwijntrucs te zien waren. Hij kreeg kritiek op de grote voorraad vaccins die op de plank liggen, volgens het Corona Dashboard van de overheid zouden dat er op 28 maart ongeveer 1 miljoen zijn.
Maar na vragen van de NOS werd die grafiek dinsdagmiddag aangepast en zou het nog ‘slechts’ 600.000 doses betreffen. Dat De Jonge daarmee in vergelijking met andere EU-landen nog steeds een onnodig grote voorraad aanhoudt, noemt De Jonge ‘appels met peren vergelijken’.
Jaap van Delden, programmadirecteur vaccinatie bij het RIVM, zei woensdag tijdens de technische briefing voor de vaste Kamercommissie dat de te grote voorraad AstraZeneca niet alleen te wijten is aan de ‘prikpauze’, maar ook doordat Nederland een grote levering nog niet had weggewerkt.
Schimmig was ook De Jonges rekensom rond het aantal vaccins de komende weken. Hij zei dat half april 4 miljoen vaccins zouden zijn gezet, maar toen een journalist hem erop wees dat dat zou betekenen dat er in de komende drie weken 2 miljoen prikken zouden moeten worden gezet, krabbelde De Jonge een beetje terug en zei hij dat hij de precieze berekening op papier zou zetten. ‘Dan kunt u alle sommetjes nog eens rustig narekenen.’
2,5 miljoen Nederlanders later aan de beurt
Een andere goocheltruc was er met het aantal volwassenen dat voor een bepaalde streefdatum zou zijn gevaccineerd. De Jonge belooft al weken dat iedere volwassene die dat wil voor het derde kwartaal een prik moet hebben gehad. Maar tijdens de persconferentie zei De Jonge dat de twintigers vanaf begin juli worden gevaccineerd. Dat gaat algauw, inclusief de 18- en 19-jarigen, om circa 2,5 miljoen Nederlanders die tussen neus en lippen door naar achteren worden geschoven.
Alles over vaccinatiebewijzen in zeven vragen: Groene pas: een ticket naar vrijheid
Veel zaken die fout gingen aan het begin van het Nederlandse vaccinatieproces, zijn moeilijk nog te repareren of in te halen, maar er zou in elk geval iets van kunnen worden geleerd. Een van de lessen zou kunnen zijn om uiterst behoedzaam om te gaan met het communiceren van beloftes en vergezichten. Maar De Jonge strooide met miljoenen doses in april en mei alsof de vaccinatiecampagne een eclatant succes is. Ook daaraan zitten nog onzekerheden. Bijvoorbeeld of het Janssen-vaccin inderdaad gaat worden geleverd.
Een les die wel is geleerd, betreft de omgang met internationale reizigers. De Jonge maakte bekend dat er een wet in voorbereiding is die regelt dat reizigers die Nederland binnenkomen vanuit een risicogebied verplicht in quarantaine moeten, op straffe van een boete. Na de import van het virus uit Italië in het voorjaar van 2020 en opnieuw uit Spanje afgelopen zomer, klinkt dat verstandig, maar wel een jaar te laat.