Week van versoepelingen: hoe is de situatie in ziekenhuizen?

Deze week worden de coronamaatregelen sinds lange tijd weer versoepeld. Tegelijk waarschuwen ziekenhuizen voor de overbelasting van de zorg door het grote aantal coronapatiënten op de intensive care. Hoe is de situatie in ziekenhuizen? En wat zijn de verwachtingen op langere termijn? Vier vragen en antwoorden.

1.Wat zijn de laatste cijfers?

Afgelopen etmaal zijn 35 mensen met corona opgenomen op de IC, meldt Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat zijn er 18 minder dan zondag 25 april en het is daarmee het laagste aantal in een maand tijd. Op dit moment liggen er 813 patiënten met corona op de IC. Het totale aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is 2.572.

Ondanks de daling benadrukte Ernst Kuipers, voorzitter van LCPS, dat er voorzichtig moet worden omgesprongen met versoepelen: ‘We zeilen nu al heel scherp aan de wind.’ Kuipers verwacht dat de ziekenhuizen het hoe dan ook nog wekenlang zeer druk zullen hebben met de zorg voor coronapatiënten.

Het RIVM meldde maandag 26 april 6.257 nieuwe besmettingen, 1.797 minder dan zondag. Het zevendaagse gemiddelde van het aantal besmettingen steeg wel met 5 procent naar 8.083 gemiddelde besmettingen per dag.

2.Wat zeggen de ziekenhuizen?

Vrijdag 23 april stuurden IC-afdelingen van tien Noord-Brabantse ziekenhuizen en één uit Limburg een brandbrief aan demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) en voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg. In de brief waarschuwen de ziekenhuizen dat de grens van de IC-zorg na veertien maanden is bereikt. Wegens de zware belasting van ziekenhuispersoneel en personeelstekorten zou verder opschalen van IC-capaciteit ook niet meer mogelijk zijn. Van een daling of stabilisatie van het aantal IC-opnames – waarover het kabinet sprak – is volgens de ondergetekende intensivisten geen sprake.

Ook in ziekenhuizen in andere regio’s is het al wekenlang druk, zegt Mark Kramer, bestuurslid van het Amsterdam UMC en voorzitter van het Regionaal Overleg Acute Zorgketen Noord-Holland en Flevoland.

3. Hoe wordt gereageerd op deze berichten?

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport reageerde zondag 25 april op de brief. Het kabinet maakt besluiten op basis van een ‘brede maatschappelijke afweging’ liet het ministerie weten. Naast de cijfers uit ziekenhuizen houdt het kabinet rekening met een ‘luide roep om perspectief vanuit de samenleving. De maatregelen zullen door het kabinet niet worden teruggedraaid.

Ernst Kuipers, aan wie de brief ook is gericht, zegt te luisteren naar de noodkreet vanuit ziekenhuizen. Het zal volgens Kuipers niet gebeuren dat er in bepaalde regio’s of ziekenhuizen de zorg het niet meer aankan. Patiënten zullen dan worden verdeeld over andere ziekenhuizen. Kuipers verwacht dat de versoepelingen deze week niet veel effect zullen hebben op het aantal ziekenhuisopnames.

Ook Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Intensive Cares, verwacht niet dat de versoepelingen leiden tot een piek in het aantal IC-opnames. Zowel Kuipers als Gommers onderschrijft dat vaccineren het meeste effect heeft om druk op de zorg te verminderen.

4. Hoe zit het met IC-capaciteit op langere termijn?

Ondanks de geruststellende reacties op de brandbrief snijden de intensivisten wel een belangrijk punt aan wat betreft IC-uitbreiding. Tegenover EW erkent Gommers dat de IC-capaciteit structureel verhogen  waarschijnlijk niet mogelijk is. Hij vreest dat het al moeilijk genoeg wordt om het huidige aantal te behouden. Dat heeft volgens Gommers onder meer te maken met personeelstekort in ziekenhuizen. Hij vestigt zijn hoop voor de toekomst op innovatie, waarmee onder meer in het Erasmus MC wordt geëxperimenteerd.