De klimaatdiscussie laait weer op. Actiegroep Urgenda wil de staat opnieuw voor de rechter dagen om zo af te dwingen dat de overheid voldoet aan de verplichte reductie van broeikasgassen. Ook bedrijven moeten een rechtsgang vrezen: klimaatactivisten willen na Shell nu ook pensioenfonds APB in het beklaagdenbankje.
Urgenda-directeur Marjan Minnesma kondigde de nieuwe rechtszaak aan bij tv-programma Buitenhof. Ze wil bij de rechter een dwangsom bedingen die de Nederlandse staat moet betalen als de klimaatdoelen niet worden gehaald.
'Er gebeurt niet wat nodig is', zegt directeur @urgenda @marjanminnesma in #buitenhof, daarom gaat ze terug naar de rechter om druk te zetten en ze vraagt om een dwangsom. 'Het is aan de rechter om te kiezen hoeveel, geleerden hebben het over van 100 miljoen tot twee miljard.' pic.twitter.com/FID4BV3koE
— Buitenhof (@Buitenhoftv) June 27, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Onduidelijk of in 2020 aan klimaatdoel is voldaan
In december 2019 velde de Hoge Raad zijn definitieve vonnis in de klimaatzaak. De hoogste rechter van Nederland bevestigde een eerdere uitspraak van het gerechtshof. Het vonnis verplichtte de staat tot een reductie eind 2020 van minimaal 25 procent van de broeikasgassen die werden uitgestoten in 1990.
Lees ook: Het kabinet-Rutte III nam na die uitspraak een aantal maatregelen om aan het vonnis te voldoen. Kolencentrales mochten minder stoken en er werd extra subsidie uitgetrokken om energie te besparen in het bedrijfsleven. Momenteel onderzoekt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) of de staat dat doel heeft gehaald in 2020.
Rechter heeft eenzijdige blik
Het is ook onwaarschijnlijk dat de reductie van 25 procent dit jaar wordt gehaald. Daarom wil Minnesma dat de rechter een dwangsom oplegt, die van honderden miljoenen tot miljarden euro’s kan oplopen. CDA-Tweede Kamerlid Henri Bontenbal kritiseerde de uitlatingen van Minnesma. Volgens hem heeft het kabinet de afgelopen vier jaar juist serieus klimaatbeleid gevoerd en zal het met extra maatregelen komen om de uitstoot in 2021 binnen de perken te houden. Ook hekelt Bontenbal de eenzijdige blik van de rechter, die geen rekening houdt met de Europese context van het klimaatbeleid.
Draadje. Over de aankondiging van @marjanminnesma van Urgenda om opnieuw naar de rechter te stappen in @buitenhoftv. Heb even getwijfeld, want als je kanttekeningen plaatst word je al snel weggezet in het kamp van mensen die klimaatverandering niet serieus nemen. (1)
— Henri Bontenbal (@HenriBontenbal) June 28, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Toch dreigt Urgenda met nieuwe rechtszaken om het halen van de afgesproken klimaatreductie in 2030 af te dwingen. Over negen jaar moet 49 procent minder CO2 worden uitgestoten dan in 1990, in 2050 moet dat zelfs 95 procent zijn.
Nederland loopt achter op de buurlanden
Op weg naar dat doel in 2050 heeft Nederland nog een hoop werk te verzetten. Dat blijkt uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) waarin Nederland wordt vergeleken met België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Per hoofd van de bevolking ligt de uitstoot van CO2 in Nederland eenderde hoger dan het EU-gemiddelde. De groei van de economie en bevolking zijn daaraan debet. Ook heeft Nederland veel energie-intensieve industrie en landbouw, die eveneens moeten vrezen voor rechtszaken. In mei oordeelde de rechter al dat Shell zich schuldig maakt aan ‘gevaarlijke klimaatverandering’ en dat het concern de CO2-uitstoot in 2030 met 45 procent moet hebben verlaagd.
Lees ook: Het oordeel van de rechter geeft klimaatactivisten inspiratie. Een volgend mikpunt kan het pensioenfonds ABP zijn, schrijft dagblad Trouw. Actiegroep ‘ABP fossielvrij’ onderzoekt zo’n rechtszaak. De activisten willen dat het grootste pensioenfonds van Nederland stopt met beleggingen in fossiele bedrijven.