Polder stuurt de Haagse politiek

Sinds de kiezer 17 maart heeft gesproken, is het op het Binnenhof een komen en gaan van vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en van politici. Die laatsten lijken nog het minst enthousiast. Ze produceren het ene na het andere cliché, daarmee machteloosheid uitstralend over hoe het verder moet met het land en soms ook met hun eigen partij, zoals te merken is aan CDA-leider Wopke Hoekstra. Dat is het beeld van de kabinetsformatie 2021.

Toch is het allemaal niet zo uitzonderlijk wat er op het Binnenhof gebeurt. De strijd om de macht begint altijd pas na de verkiezingen, namelijk bij de formatie. Doordat niemand de meerderheid heeft, vergt die eindeloos overleg. Het basismateriaal zijn de verkiezingsprogramma’s en plannen die de politici krijgen aangeleverd door adviesraden, lobbyclubs en andere spelers uit het middenveld.

Bazen van uitvoeringsorganisaties en andere clubs kwamen op de koffie

Sommigen mochten zelfs aanschuiven bij informateur Mariëtte Hamer, die als een soort politieke paus in de Stadhouderskamer van de Tweede Kamer zetelt. Voor het eerst in de geschiedenis mochten zelfs afgevaardigden van jongerenclubs op gesprek. Evenals de directeur van de Efteling, namens getroffen ondernemers.

Bazen van uitvoeringsorganisaties als directeur-generaal Belastingdienst Peter Smink en baas van de rijbewijzen Alexander Pechtold kwamen op de koffie. Ze beseffen dat de dienstverlening aan de burger beter moet en dat een kabinet hierover knopen moet doorhakken.

Dit soort overleg is typisch Nederlands en komt voort uit een cultuur die bekendstaat als ‘polderen’ ofwel ­Nederlandse consensuspolitiek.