Waarnemend commissaris van de Koning Johan Remkes (VVD) heeft donderdag de Limburgse Provinciale Staten de mantel uitgeveegd voor het wegsturen van het college in april. Na publicaties in NRC Handelsblad over vermeend misbruik van subsidies grilden de Statenleden het college, dat daarop opstapte. Remkes, die Limburg nu in zijn eentje bestuurt, zei: ‘Een goed en volwassen politiek debat voer je op basis van feiten en beoordelingen. Niet op basis van vooringenomenheid en beeldvorming’.
Remkes vindt dat de Staten de publicaties in NRC Handelsblad niet meteen als waar hadden moeten beoordelen. In die publicaties draait het om oud-gedeputeerde Herman Vrehen (CDA). Hij zou tonnen aan provinciale subsidies voor landschapsbeheerder IKL (Instandhouding Kleine Landschapselementen) naar eigen bv’s hebben doorgesluisd. Gedeputeerden Ger Koopmans (CDA) en Hubert Mackus (CDA) zouden volgens NRC Handelsblad direct betrokken zijn geweest bij het helpen van hun partijgenoot aan opdrachten. Zij stapten in maart, na de publicaties, op.
Mackus zei bij zijn vertrek: ‘Er blijken in het landschapsbeheer verwevenheden te bestaan die ongewenst en onacceptabel zijn. Met telkens bestuurder Herman Vrehen als centrale persoon.’ Koopmans verklaarde: ‘De eerste indruk die ik in de afgelopen dagen gekregen heb van de subsidiestromen, opdrachten aan IKL en zijn directeur Herman Vrehen én Herman Vrehen als persoon en zijn bv’s zelf, staan haaks op mijn morele opvattingen. Ik verwijt mijzelf dat ik in deze casus onvoldoende totaaloverzicht had om te kunnen acteren.’
‘Er moet iets fout zijn’
Twee weken later, in april, leek een motie van wantrouwen van de PVV het in de Staten te halen en stapte de rest van het college op, inclusief commissaris van de Koning Theo Bovens (CDA). Een zeldzaamheid in provincieland. Gedeputeerde Ruud Burlet (JA21) zei dat er in de Staten rot is ontstaan en dat er een stemming heerste ‘dat er iets fout moet zijn’. Vervolgens stelde het kabinet oud-minister van Binnenlandse Zaken en ex-commissaris van de Koning in Noord-Holland Johan Remkes aan om Limburg te besturen tot er een nieuw college is gevormd.
Voor iedereen die een heldere duiding van het laatste nieuws zoekt is er EW. EW laat de feiten spreken. Scherp, kritisch, maar altijd positief. Al sinds het eerste nummer verscheen op 27 oktober 1945.
Lees EW al vanaf € 8 per maand
Als een boemerang terug
Inmiddels lijkt de kwestie als een boemerang terug te keren bij Provinciale Staten. Uit een eerste onderzoek door de controller van de provincie Limburg blijkt dat het college bij toekenning van subsidies geen regels heeft geschonden. Remkes vulde donderdag in de Staten aan dat afwijkingen vallen ‘binnen de onder accountants gangbare foutmarge’. De IKL-kwestie is voorwerp van een integriteitsonderzoek dat nog moet beginnen. Vooralsnog bestaat er geen bewijs dat de CDA-gedeputeerden, of het college in bredere zin, moedwillig subsidies verstrekten waarvan ze wisten dat die werden misbruikt.
Remkes zegt dat hij een toegenomen onveiligheid signaleerde bij bestuurders door de felle en mogelijk ongefundeerde kritiek uit de Staten en dat dit ‘dodelijk is voor het prestatievermogen van het openbaar bestuur’. Hij trok een parallel met de gebeurtenissen in Den Haag, toen de Tweede Kamer demissionair premier Mark Rutte (VVD) op de brandstapel probeerde te krijgen. ‘Moeten we dat niveau willen? Of is wat meer Limburgse waardigheid geboden? Ik denk van wel.’
Bovens kreeg geen negatieve signalen over zijn functioneren
Remkes ging specifiek in op het aftreden van commissaris Theo Bovens. Bovens kreeg bij een recent beoordelingsgesprek met de Staten geen negatieve signalen over zijn functioneren. Remkes: ‘Of Statenleden hebben toen niet gezegd wat gezegd moest worden. Of de verwijten tijdens de debatten (over IKL en integriteit) waren onterecht of op zijn minst overtrokken. Beide mogelijkheden zijn fout.’ Remkes heeft voorstellen beloofd om de gedragscode van de Statenleden aan te passen.
Lees ook het interview met Klaartje Peters over integriteit in Limburg: ‘Nederland wordt oncontroleerbaar’
Oud-burgemeester van Maastricht Onno Hoes (VVD) is aangesteld als ‘gids’ om te verkennen of een nieuw college te vormen valt. Vrijdag 4 juni liet het CDA weten niet in een college te willen met zeven andere partijen. Daardoor is een impasse ontstaan en vormt Remkes vooralsnog in zijn eentje het college. Vroegtijdige verkiezingen zijn op provinciaal niveau niet mogelijk.