Ongeveer achttienhonderd beschermde privéadressen van onder anderen Tweede Kamerleden, fractiemedewerkers en bankbestuurders lekten uit via de Kamer van Koophandel (KvK), werd dinsdag 24 augustus bekend. Het is niet voor het eerst dat deze instantie onder vuur ligt wegens de omgang met gevoelige gegevens.
1.Wat lekte er precies uit?
Zo’n achttienhonderd privéadressen van Kamerleden, bestuursleden en fractiemedewerkers zijn abusievelijk in handen gekomen van een voormalig advocaat. RTL Nieuws ontdekte het lek. Niet alleen leden van D66, GroenLinks, BIJ1 en Forum voor Democratie zijn slachtoffer, maar ook die van GroenLinks-jongerenorganisatie DWARS en andere organisatie zoals studentenvakbond LSVb maken deel uit van het lek. Volgens Het Financieele Dagblad zijn ook de privégegevens van bankbestuurders in verkeerde handen gevallen.
Lees ook: Het gaat om beschermde data waartoe alleen bepaalde instanties en beroepsgroepen, zoals advocaten, toegang hebben. De advocaat in kwestie – wiens identiteit niet naar buiten is gebracht– stond niet meer ingeschreven in het advocatenregister toen hij de gegevens ontving. Volgens de KvK heeft de voormalig advocaat de onterecht ontvangen gegevens vernietigd. Het is niet bekend of de gegevens verder zijn verspreid. De Kamer van Koophandel ontdekte dat in nog 92 andere gevallen oud-advocaten ten onrechte informatie hebben opgevraagd.
2.Hoe werd er gereageerd?
De KvK betreurt de zaak en stuurde vorige week een brief naar de betrokkenen. Ook maakte de instantie melding bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Er zouden maatregelen zijn getroffen om iets vergelijkbaars in de toekomst te voorkomen. Betrokken politieke partijen willen opheldering over de zaak en stelden Kamervragen. BIJ1 en D66 vroegen een commissiedebat aan. Volgens D66-Kamerlid Lisa van Ginneken is het geen gewoon datalek, maar een ‘falende procedure in een publiek register’. Volgens Silvana Simons van BIJ1 rommelt het al langer bij de KvK.
https://twitter.com/LisaGinneken/status/1430110210211958784?s=20
3. Waarom is er kritiek op KvK?
Dat gaat vooral over de verkoop van bedrijfsinformatie uit het Handelsregister van de KvK aan adverteerders. Vorig jaar spanden vijf grote leveranciers van zakelijke informatie een rechtszaak aan tegen de KvK. De KvK heeft door het ‘databankenrecht’ als enige toegang tot de bedrijfsinformatie terwijl de instantie de data ook zelf verhandelt. Volgens de aanklagers is er daarom sprake van een monopolie.
Het ministerie van Economische Zaken en de KvK kondigden dit jaar drastische veranderingen aan voor het Handelsregister. Er moet meer aandacht komen voor privacy. In 2019 kondigde de KvK aan, daartoe gedwongen door toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens, te stoppen met de verkoop van adresgegeven van zzp’ers. Zij ontvingen geregeld ongewenste reclame op basis van hun adres in het bestand van KvK. Deze praktijk leidde tot veel ergernis.
Daarnaast blijkt het voor zzp’ers moeilijk om gegevens in het Handelsregister geheim te houden. Via de databank zijn adressen van zzp’ers gewoon op te vragen. Zo kregen zelfstandige journalisten te maken met bedreiging en intimidatie. De Autoriteit Persoonsgegevens adviseert daarom demissionair staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat Mona Keijzer (CDA) om woonadressen van zzp’ers af te schermen in het Handelsregister.
4. Waarom voert de KvK dit databeleid?
De KvK is een zelfstandig bestuursorgaan (zbo). Het ministerie van Economische Zaken houdt toezicht op de uitvoerende taken. De KvK ontvangt geld van de overheid, maar moet ook zorgen voor eigen inkomsten. Dat doet de KvK sinds een aantal jaren met de verkoop van data uit het Handelsregister. Zeer waardevolle informatie, want alle verenigingen, stichtingen en andere privaatrechtelijke rechtspersonen moeten zich bij de KvK inschrijven.
Niet alleen de KvK, maar ook andere zbo’s zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Kadaster halen omzet uit de commerciële verkoop van data. Volgens de wet mag dat maximaal 10 procent van de omzet zijn. Maar branchevereniging Markt Onderzoek Associatie zegt dat die bij het CBS boven de 20 procent ligt en stapte vorig jaar naar de rechter.