Hoe boos is de Tweede Kamer over de moeizaam verlopen evacuatie uit Afghanistan? Dat moet woensdagmiddag 15 september blijken als de Kamer, na uitstel, erover debatteert. Ten minste 459 Nederlanders of mensen met een verblijfsvergunning zijn daar achtergebleven, onder wie 22 tolken.
Lees ook: In juni riep de Tweede Kamer Ank Bijleveld (CDA) op om haast te maken met de evacuatie. De vraag is of de demissionair minister van Defensie dat ook heeft gedaan. Bekend was toen dat op 4 juli de Nederlandse missie zou eindigen. Daarom wilde de Kamer dat Afghaanse tolken die voor Nederland hebben gewerkt in veiligheid werden gebracht, desnoods door evacuatie.
Kaag weigerde Frans aanbod om Nederlandse evacués mee te nemen
Die evacuatie kwam laat op gang. Zeker tientallen tolken bleven in Afghanistan achter toen de missie in juli eindigde. Pijnlijk voor het kabinet is ook dat demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag (D66) een genereus aanbod van Frankrijk negeerde. De Fransen boden Kaag aan om in juli Nederlandse evacués mee te nemen op Franse evacuatievluchten. Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant. Kaag zei in augustus nog niks te weten van de Franse evacuatievluchten.
Kaag en Bijleveld zullen aan de Kamer moeten uitleggen waarom Nederland zo weinig doortastend omging met de evacuatie. Uit een eerder gepubliceerd feitenrelaas bleek dat de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) eind 2020 waarschuwde voor de zwakke staat van het Afghaanse leger en de opmars van de Taliban. Over dat feitenrelaas en de evacuatie stelden Tweede Kamerleden een kleine vijfhonderd Kamervragen.
Kamer boos om laat aanleveren van stukken en stelt debat uit
Lees ook: Kamerleden ontvingen de antwoorden daarop en andere stukken – van meer dan honderd pagina’s – pas dinsdagavond laat, terwijl het debat enkele uren later aanvangt. Veel Kamerleden reageerden daar boos op. Pieter Omtzigt, die vandaag terugkeert in de Kamer, beschouwt de gang van zaken als een structureel probleem:
Sommige dingen zijn niet veranderd sinds mijn vertrek.
Ik bedoel niet de staat van de kabinetsformatie natuurlijk maar het feit dat antwoorden van de Afghanistan-vragen – die ik wilde lezen in de trein – er nog niet zijn.— Pieter Omtzigt (@PieterOmtzigt) September 14, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Jasper van Dijk van de SP noemt het de ‘zoveelste schoffering van de Kamer’. Ook andere Kamerleden reageerden woedend, onder wie de aanvrager van het debat Kati Piri (PvdA).
22:37 antwoorden Kamervragen Afghanistan net binnen.
29,5 uur na afgesproken deadline. Morgenochtend Kamerdebat.
Dit kan zo echt niet!
— Kati Piri (@KatiPiri) September 14, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Ook blijkt dat de stukken die dinsdagavond naar de Kamer zijn gestuurd, niet compleet zijn. Stukken over de evacuatie van lokaal ambassadepersoneel, waarover de Volkskrant berichtte, zouden ontbreken. Stukken hierover komen alsnog naar de Kamer.
Om 11.30 uur begon de Tweede Kamer het debat kortstondig, om het tot 15.00 uur uit te stellen. Zo hebben de Kamerleden meer tijd om de stukken te bestuderen.