Mogelijk mildere omikron breekt records en blijft reden tot zorg

Hugo de Jonge krijgt zijn boosterprik. Foto: ANP

Het aantal coronabesmettingen wereldwijd neemt razendsnel toe door omikron. Ondanks de records en invoering van nieuwe maatregelen zijn er positieve signalen over het mildere karakter van de coronavariant.

1.Wat zeggen de cijfers?

Coronabesmettingcijfers stijgen naar recordhoogte. Frankrijk meldde deze week op één dag 208.000 besmetting. In Groot-Brittannië waren het er 183.000. Ook in Italië, Portugal, Denemarken en Griekenland werden woensdag 29 december records gebroken. In de Verenigde Staten werd de afgelopen week een recordgemiddelde van 265.427 gevallen per dag gemeld.

De recordcijfers worden veroorzaakt door de besmettelijkere omikronvariant, met hulp van de deltavariant die ook nog steeds rondgaat. In een aantal Europese landen is omikron intussen dominant.

Heel betrouwbaar zijn de laatste cijfers niet. Wegens Kerstmis zijn meldingen vertraagd waardoor cijfers hoger kunnen uitvallen. Daarnaast is het zicht op de verspreiding van omikron vertroebeld, doordat er tijdens de feestdagen minder wordt getest. Veel landen nemen opnieuw maatregelen om besmettingen tijdens en na de jaarwisseling te voorkomen.

2. Zulke hoge cijfers betekent dus foute boel?

Ondanks een oplopend aantal besmettingen, verschijnen er nog steeds positieve berichten over de omikronvariant. Het aantal doden en ziekenhuisopnames blijft op dit moment nog relatief laag, meldde het Amerikaanse RIVM woensdag 29 december. ‘Alles wijst erop dat omikron minder ernstig is dan delta,’ zei medisch adviseur Anthony Fauci op basis van eerste Amerikaanse onderzoeken. De kanttekening hierbij is dat sterfgevallen en ziekenhuisopnames twee weken achterlopen op de besmettingscijfers. Daarnaast verwachten Amerikaanse experts dat omikron zich nog verder zal verspreiden de komende weken.

Vorige week bleek uit Brits onderzoek dat mensen met omikron 50 tot 70 procent minder kans hebben om in het ziekenhuis te belanden in vergelijking met eerdere varianten. En eerder deze maand verschenen berichten uit Zuid-Afrika dat omikron minder ziekmakend zou zijn.

3. Waarom is omikron nog reden tot zorg?

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt dat een ‘tsunami van besmettingen’ veroorzaakt door omikron en delta de zorg alsnog kan overspoelen. Voor de WHO is het te vroeg om optimistisch te zijn over het mogelijk milde karakter van de omikronvariant. Omikron heeft zich nog niet wijd verspreid onder de kwetsbaren. Daardoor is het nog niet mogelijk om de ernst te bepalen van de variant, benadrukte de WHO woensdag 29 december. Bovendien zouden de positieve berichten uit Zuid-Afrika een vertekend beeld geven, omdat een groot deel van de bevolking antistoffen heeft van eerdere besmettingen.

Daarnaast zijn er zorgen over het stijgend aantal ziekenhuisopnamen onder kinderen. In New York vervijfvoudigde het aantal kinderen dat met corona werd opgenomen in het ziekenhuis. Ook in het Verenigd Koninkrijk stijgt het aantal kinderen dat in het ziekenhuis belandt. In de week tot Tweede Kerstdag werden 512 kinderen opgenomen in het ziekenhuis.

Artsen zeggen dat het nog te vroeg is om te bepalen of omikron ernstigere ziekten bij kinderen veroorzaakt dan eerdere varianten van het coronavirus. De ziekenhuisopnamen zijn deels te wijten aan het feit dat omikron besmettelijker is.

4. Hoe gaat het in Nederland?

‘Juich niet te vroeg,’ zei demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) woensdag 29 december over het optimisme rond omikron. Volgens De Jonge weten we onvoldoende om te zeggen dat het mee zal vallen.

Het aantal ziekenhuisopnamen is voor de derde dag op rij gedaald. Er liggen 1.857 patiënten met COVID-19 in het ziekenhuis, dat is het laagste aantal sinds 13 november. De effecten van omikron op de ziekenhuiscijfers zijn nog onduidelijk. De daling lijkt vooral te zijn veroorzaakt doordat er al sinds half november maatregelen van kracht zijn.

Demissionair minister De Jonge is voorzichtig met een snelle versoepeling van de maatregelen. Zodra besmettingscijfers het toelaten wil De Jonge 2G-beleid – alleen toegang voor gevaccineerden en mensen die zijn genezen van het coronavirus – invoeren. Maar dat voorstel moet eerst langs de Tweede Kamer. In het parlement kan De Jonge op weinig steun rekenen.

In een brief aan de Tweede Kamer maakte De Jonge bekend dat er in 2022 twee extra boosterrondes komen. Ook zal er begin 2023 een boosterronde komen. Er is hoop dat in het tweede kwartaal van 2022 de boosters zijn aangepast aan de omikronvariant van het virus.