Wat blijft erover van de arbeider als PvdA en GroenLinks elkaar omhelzen? Moet de SP er eigenlijk niet bij? Op belangrijke punten zitten de linkse fracties bepaald niet op één lijn. Eric Vrijsen over de muurbloempjes van de kabinetsformatie.
Geen fusie, geen fractie, maar ‘samen sterk’. Lilianne Ploumen (PvdA) en Jesse Klaver (GroenLinks) voelen zich in de kabinetsformatie gezamenlijk buitengesloten door VVD en CDA. Dat schept een band. Ze willen schouder aan schouder het toekomstige kabinet-Rutte IV te lijf. Maandag 6 december gaven ze een soort verlovingsfeestje.
Programmatisch wijken PvdA en GroenLinks nauwelijks van elkaar af
Programmatisch wijken PvdA en GroenLinks nauwelijks van elkaar af. Wel zijn er accentverschillen en beide partijen hebben een andere historie. GroenLinks is voortgekomen uit activisten, pacifisten en tot bezinning gekomen communisten, plus een kleine schare progressieve katholieken. De partij bracht charismatische leiders voort: Paul Rosenmöller, Femke Halsema en Jesse Klaver. Maar in het zicht van de macht haalden ze het net niet. Frustrerend voor ze, maar ook eigen schuld.
Lees ook deze blog van Afshin Ellian terug: GroenLinksers zijn de grafdelvers van de sociaal-democratie
De PvdA is van oudsher een middenpartij. Wim Kok, tussen 1994 en 2002 de laatste PvdA-premier, zette GroenLinks in 1998 weg als ‘extreem links’. In de magere jaren na 2002 ging het de PvdA bij de verkiezingen vooral om één ding: op links de grootste blijven. GroenLinks mocht de PvdA niet inhalen, wat in 2017 overigens wel gebeurde.
PvdA volgt wel volstrekt andere lijn dan GroenLinks over corona
De onderlinge vrede is nu getekend. Maar het valt op dat de beide fracties niet zo mooi op één lijn zitten als de beide partijleiders. Zo volgt Attje Kuiken (PvdA) in de coronadebatten een volstrekt andere lijn als Lisa Westerveld (GroenLinks). De eerste bepleit zelfs een totale sluiting van de horeca en het opvoeren van vaccinatiedwang. De tweede haakt aan bij de SP in het verbaal neersabelen van elke maatregel van het duo Rutte & De Jonge.
Het is inderdaad verstandig dat ze hun meningsverschillen vrijblijvend kunnen ventileren. Duw ze in vredesnaam niet in het progressieve gareel. Dan moeten ze per fractievergadering een progressief compromis bereiken en dat leidt tot ruzie. Met zure gezichten weglopen uit intern beraad, daar zijn ze op links tamelijk bedreven in.
Opvallend in de persconferentie van maandag was dat Ploumen en Klaver nadrukkelijk toenadering zochten tot SP en Partij voor de Dieren. Dan vallen inderdaad de onderlinge meningsverschillen, pardon accentverschillen minder op.
SP heeft voorlopig genoeg aan eigen ‘zolderkamerrevolutie’
De SP heeft voorlopig even genoeg aan zichzelf. De partijtop van Lilian Marijnissen is bezig een aantal zolderkamerrevolutionairen af te poeieren. ‘Het zijn niet zomaar communisten, ze prediken geweld om hun linkse ideaal te bereiken,’ zeggen SP-prominenten in de wandelgangen.
Het was makkelijker voor de SP om de schouders op te halen. De wartaal van die heethoofden uit de Jongerenafdeling niet al te serieus te nemen. Maar terecht heeft Marijnissen dat niet gedaan. De dissidenten werden geroyeerd, ook al stonden ze in sommige steden hoog op de kandidatenlijst voor de raadsverkiezingen. De kwestie trekt nu diepe scheuren in de SP.
Links heeft haar teloorgang maar aan één ding te wijten: zichzelf, schreef Gertjan van Schoonhoven in maart
Het is niet anders. Een partij wiens voormalig leider – de verbindende figuur Emile Roemer – zojuist is aangetreden als gouverneur van Limburg, kan het zich niet veroorloven om foute types in de gemeenteraden te parachuteren.
Wat dat betreft, is het geen slecht idee als Marijnissen achterop de Ploumen-Klaver-tandem springt. Dat versterkt misschien het oude, arbeideristische element van het linkse blok. Zonder het idee dat je voor werkende mensen iets concreets moet zien te bereiken, resteert alleen nog gekraai over woke, grenzen open, veganisme, anti-neoliberalisme en multinationals uitkleden.