De euro wordt onhoudbaar door het extreme monetaire beleid van de ECB, stelt Hans Hoogervorst, oud-minister van Financiën. Waarom is hierover geen debat?
Stel dat Nederland, net als Zweden, eind jaren negentig had besloten de invoering van de euro tot nader order uit te stellen. Als wij nu nog de vrije keuze hadden, zou de Nederlandse politiek op dit moment vrijwel zeker de Europese munt niet durven invoeren. De gevaren van inflatie, onhoudbare schulden en de stabiliteitsrisico’s in de eurozone zouden te groot worden geacht.
Hans Hoogervorst (65) was tot juli 2021 voorzitter van de International Accounting Standards Board. In de periode 2002-2007 was hij voor de VVD minister van Financiën en minister van Volksgezondheid.
Alle pogingen in de laatste twintig jaar om de begrotingsdiscipline in de eurozone te versterken, zijn mislukt. De Italiaanse staatsschuld staat op 155 procent van het bruto binnenlands product (bbp), zelfs hoger dan de schuldquote van Griekenland toen daar in 2010 de crisis uitbrak. In Griekenland zelf staat de schuldenteller inmiddels op meer dan 200 procent van het bbp.
Geen wonder dat alleen zwakke landen de euro willen invoeren
De Europese Centrale Bank (ECB) wordt gedomineerd door landen die in grote meerderheid een staatsschuld van ruim boven de 100 procent hebben. Binnen de ECB heeft de Duitse centrale-bankpresident net zo veel stemrecht als die van Griekenland, Cyprus, Malta of Portugal. Geen wonder dat alleen zwakke landen (zoals Kroatië en Bulgarije) de euro nog willen invoeren, terwijl landen als Denemarken, Zweden en Tsjechië er niet over piekeren zich aan te sluiten bij de eurozone.
De torenhoge staatsschulden in de eurozone zijn op dit moment alleen te dragen doordat de ECB de rente kunstmatig onder nul heeft gedrukt en op grote schaal overheidsschuld opkoopt. Het Verdrag van Maastricht (het oprichtingsverdrag van de monetaire unie) verbiedt dat de ECB schuldenlanden uit de brand helpt. Desondanks heeft ze inmiddels zoveel staatsschuld opgekocht dat haar balansomvang groter is dan 75 procent van het bbp van de eurozone.
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Bekijk de mogelijkheden voor een (digitaal) abonnement hier
Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank (DNB), zal nooit toegeven dat dit een reddingsoperatie van de schuldenlanden is geweest. Ook de Nederlandse politiek doet er het zwijgen toe. Maar een kind kan zien dat gewoon de geldpers is aangezet om staatsschuld te financieren. Elke basiscursus economie leert dat dit uiteindelijk leidt tot inflatie. Er is geen enkel zicht op dat de Europese schuldenberg tot normale proporties wordt teruggebracht. Integendeel, sinds het uitbreken van de coronacrisis zijn juist in de schuldenlanden de begrotingstekorten geëxplodeerd. Zelfs nu de economische gevolgen van de pandemie steeds milder worden, heeft de Italiaanse premier Mario Draghi een begroting voorgesteld met een tekort van ruim boven de 5 procent, met een grote structurele groei van de overheidsconsumptie.
Dit ging zelfs de lankmoedige Europese Commissie te ver. Maar doordat de begrotingsregels tijdelijk buitenspel zijn gezet, kan ze er niets aan doen. Ook zijn juist in Zuid-Europa veel bankleningen met overheidsgaranties aan het bedrijfsleven verstrekt. Als die bedrijven in de problemen komen, raken de overheidsfinanciën daar nog verder in het ongerede.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout