De gemeente Groningen treedt onvoldoende op tegen ondermijning, signaleren twee onderzoekers in een rapport. Dat probleem speelt overal, schrijft Gerlof Leistra.
1.Wat is er mis in Groningen?
In hun rapport Groningse praktijken. Een analyse van (de gemeentelijke aanpak van) ondermijning in de gemeente Groningen concluderen de onderzoekers Edward van der Torre en Pieter Tops op basis van gesprekken met betrokkenen dat de gemeente veel te weinig doet om ondermijnende criminaliteit te bestrijden. Vooral drugscriminelen en huisjesmelkers ondervinden weinig hinder van toezicht, controle en handhaving door de gemeente. Er zijn domweg te weinig ambtenaren beschikbaar om een vuist te maken. Naast een groot aantal arme wijken en een groot woonwagenkamp telt Groningen 24 bedrijventerreinen met in totaal 4.000 bedrijven. Op sommige terreinen tiert de misdaad welig, onder meer in louche garagebedrijven.
Lees ook dit omslagverhaal terug: Is de drugsmaffia nog te verslaan?
2.Is dit elders net zo?
Ja. ‘Ondermijning’ – georganiseerde misdaad met schadelijke lokale effecten – is in alle gemeenten een groot probleem. Onder meer in Amsterdam en Utrecht bleek dat uit eerder onderzoek. Met drugshandel verdienen criminelen zo veel geld dat ze onaantastbaar worden. Voor jongeren is misdaad een kans. Arme wijken worden moeiteloos ingekapseld in criminele netwerken. Drugsgeld wordt onder meer witgewassen in vastgoed. Groningen kampt met de ontwrichtende invloed van louche huisjesmelkers.
3.Wat is de oorzaak?
Decennialang keken de gemeenten al dan niet bewust de andere kant op. Sociaal beleid en wijkverbetering kregen prioriteit en dat ging ten koste van veiligheid. Door het gedogen van softdrugs heeft de overheid de drugscriminelen feitelijk in het zadel geholpen. Hasjboeren investeerden hun riante winsten in de productie van xtc en begonnen ook te handelen in cocaïne. In Groningen was de aanpak van ondermijning volgens de onderzoekers een papieren werkelijkheid.
4.Valt de strijd nog te winnen?
Drugscriminaliteit zal er altijd blijven, maar eerder ingrijpen loont. Gemeentebesturen moeten meer samenwerken met Openbaar Ministerie en politie, met de Belastingdienst (FIOD) en het bedrijfsleven. De onderzoekers bepleiten een investering in ‘kwantitatieve en kwalitatieve groei van de gemeentelijke veiligheidsorganisatie’, kortom in meer en ‘betere’ ambtenaren. Het probleem stopt niet bij de gemeentegrens, beseffen de onderzoekers. Criminele netwerken weten dit allang en profiteren van de criminele en fysieke ruimte in de Ommelanden. ‘Zolang dat het geval is, zal het maatschappelijke effect van een intensieve ondermijningsaanpak in de stad Groningen tegenvallen.’