Rutte weigert internationale carrière: ‘Dat gaat niet gebeuren’

Mark Rutte spoedt zich naar het overleg met staats- en regeringsleiders op de NAVO-top in Madrid. Foto: NATO

VVD-premier Mark Rutte sluit een internationale carrière uit. Hij zegt in een interview met weekblad EW dat hij onder geen beding een topfunctie bij de NAVO of de Europese Unie zal accepteren. ‘Dat gaat niet gebeuren,’ zegt hij stellig.

In het interview in het donderdag 14 juli te verschijnen zomernummer van EW  maakt Rutte aan de lopende band grappen over een eindeloze voortgang van zijn premierschap. De Hongaarse premier Viktor Orbán en Rutte zijn de senioren onder de regeringsleiders van de Europese Unie. ‘Viktor en ik hebben afgesproken dat wij voortaan elke EU-top terdege voorbereiden en dat we dan een persbericht uitbrengen dat we het echt over alles oneens zijn.’

Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.

Bekijk de mogelijkheden voor een (digitaal) abonnement hier.

Als premier wil Rutte van geen wijken weten: ‘Het zal een grote teleurstelling zijn voor politieke tegenstanders die dachten dat ze op deze manier van mij afkwamen, maar dit is wat ze in de Elsevier moeten lezen. Ik blijf op deze post.’

Rutte – binnenkort de langst zittende premier in de parlementaire geschiedenis – beseft dat er wordt gespeculeerd over het einde van zijn Haagse loopbaan. In het EW-interview kiest hij de vlucht naar voren en gaat uitvoerig in op vragen over hoe hij zich een afscheid voorstelt: ‘In dit vak weet je nooit hoe het eindigt. Angela Merkel kon het helemaal plannen. Maar ik ben niet zo’n planner.’

In de Haagse wandelgangen wordt gezegd dat Ruttes leiderschap tanende is en dat hij daarom minder effectief opereert dan voorheen. Rutte weerspreekt dat de huidige, vierde ambtstermijn als premier zijn ‘laatste kunstje’ is. Hij relativeert dat meteen door toe te voegen: ‘Nuchter bekeken, is dit vak geen doel op zichzelf. Er zijn ook andere mooie dingen in het leven.’

Rutte maakt duidelijk dat de VVD-kroonprins of -kroonprinses in eerste instantie in de rangen van de huidige bewindslieden moet worden gezocht. Op de vraag of VVD-fractieleider Sophie Hermans ook tot de kanshebbers behoort, zegt hij: ‘Ik noem nu even geen namen. Anders gaat het daar weer over.’

Poetin is ‘staatvechtertje’

Het EW-interview met Rutte had plaats tijdens de recente NAVO-top in Madrid. Rutte zegt dat de NAVO-lidstaten Estland, Letland en Litouwen moeilijk te verdedigen zijn tegen de Russen. ‘De strategische diepte van de Baltische Staten is nul. Als Rusland binnenvalt, duwt het de westerse troepen zo de zee in. Het feit dat we nu de Oostflank versterken, zorgt ervoor dat zoiets niet gaat gebeuren.’

Hij maakt zich zorgen over het ontbreken van communicatielijnen met het Kremlin. In de Koude Oorlog was er wel contact, maar nu is dat niet het geval. Hij noemt de Russische president Vladimir Poetin ‘een straatvechtertje’.

Extra kernwapens West-Europa

Op de vraag of West-Europa de Amerikanen om extra nucleaire bescherming moet vragen, gegeven de grote overmacht van Russische tactische kernwapens, zegt Rutte dat ‘bij de Europese NAVO-landen dit onderwerp hoog op de agenda staat’. Hij wil hierover liever ‘geen grote toespraken houden’.

Plaatsing van extra kernwapens roept volgens hem minder publiek verzet op dan in de jaren tachtig van de vorige eeuw: ‘Ik geloof niet dat je in Nederland nog 400.000 mensen op de been krijgt voor een ban de bom-demonstratie.’