Burgers zuchten onder inflatie, terwijl de overheid financieel binnenloopt

De economie groeit, maar niet in reële termen. Burgers zuchten onder torenhoge inflatie, terwijl de overheid financieel binnenloopt. Lenen is geen enkel probleem, spaarders zijn de dupe.

Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.

Bekijk de mogelijkheden voor een (digitaal) abonnement hier

Het inflatiespook maakt de overheid steeds groter en knelt de burgers af. Het kabinet-Rutte IV is bezig met een heroïsche koopkrachtreparatie, maar het is dweilen met de kraan open. Als vanzelf rolt het geld weer terug naar de overheid.

De economie, sterk hersteld na corona, koelt ijzingwekkend snel af. De groei valt terug van 4,6 procent in 2021 en 2,5 procent dit jaar, naar amper 1 procent in 2023. Toch komt de overheid geen geld tekort: iets meer dan 1 procent van het nationaal inkomen. Met een staatsschuld van 48 procent. Dat zijn riante cijfers in een verder penibele situatie.

De ministerploeg holt achter de feiten aan

Dit is de eerste begroting van het kabinet-Rutte IV en in plaats van te schermen met een toekomstgerichte agenda, holt de ministersploeg achter de feiten aan. Eerst géén prijsplafond voor energie, maar ten slotte toch wel. In een talkshow nam D66-minister Rob Jetten voor Energie het besluit om geen mensen af te sluiten als ze hun gas- en elektrarekening niet meer betalen. Het twistpunt met de oppositie was of in 2022 extra compensatie moest worden geboden. Op Prinsjesdag ging het kabinet overstag. Het getuigt van hapsnapbeleid.

Lees dit opiniestuk van Victor Pak: Staat minister Jetten soms op de loonlijst van het Kremlin?

Premier Mark Rutte (VVD) en minister Sigrid Kaag (D66) van Financiën verkeren in de luxepositie dat ze probleemloos geld uitdelen. Volgend jaar wordt de koopkracht van lagere inkomens met 18 miljard euro gestut, wordt het minimumloon in één klap 10 procent hoger en stijgen in dat tempo ook de AOW en de bijstandsuitkeringen. Het zijn maatregelen waar links de vingers bij aflikt.

De financiering is makkelijker dan het lijkt. Door de oorlog in Oekraïne gaan de energieprijzen door het dak en stapelen in Den Haag de financiële meevallers zich op. De gasopbrengsten nemen flink toe. De belastingen en heffingen op energiedragers stijgen mee met de exploderende marktprijzen, ook al zijn de btw- en accijnstarieven op benzine tijdelijk verlaagd. De fiscus incasseert btw op de steeds duurdere boodschappen. De inflatie is een molensteen voor de burgers, maar de schatkist floreert.

Logisch dat het publieke vertrouwen afneemt

Mensen zuchten onder gestegen prijzen en zien de overheid automatisch binnenlopen. Logisch, dat het publieke vertrouwen afneemt. Onderschat nooit de denkkracht van miljoenen mensen. Ze zien een kabinet dat de kosten op de toekomst afwentelt. Door de inflatie kan de staat goedkoop lenen: de schuld wordt straks terugbetaald in door geldontwaarding uitgeholde euro’s. Spaarders en gepensioneerden zijn de dupe.

Intussen zijn de coalitiepartijen verdeeld over de vraag hoe ze de miljarden moeten terugscheppen naar het land. Het eenvoudigste is: belastingen verlagen en energietaksen afschaffen. Dat geeft burgers ruimte. Liberale oplossing.

De VVD krijgt dit slechts mondjesmaat voor elkaar. Het tegenargument luidt namelijk dat je met generieke lastenverlichting ook mensen helpt die het niet nodig hebben. Het is voor miljonairs een douceurtje, terwijl de ‘kwetsbaarste mensen’ in de kou staan. Koopkrachtondersteuning betekent ook inkomensnivellering. Anders telt het niet.