Waarom de Europese Commissie de begrotingsregels wil versoepelen

Het 25 jaar oude Stabiliteits- en Groeipact (SGP) is volgens Brussel niet meer van deze tijd. Vorige week presenteerde de Europese Commissie daarom SGP 2.0. ‘Simpel,’ noemde de Letse commissaris Valdis Dombrovskis (Economie) de nieuwe regels. Nou, dat zijn ze niet.

Simpel zijn de bestaande regels: landen moeten hun staatsschuld onder de 60 procent van het nationaal inkomen houden. Daarnaast mag het begrotingstekort niet boven de 3 procent komen. Lidstaten die te diep in het rood staan, moeten hun schuld jaarlijks met 5 procent van het nationaal inkomen verlagen, tot ze de 60 procent hebben bereikt. Geen hogeschuldenland dat zich daaraan houdt. Italië (met een staatsschuld van 144 procent van het nationaal inkomen) zou eigenlijk 16 jaar lang 100 miljard euro moeten bezuinigen.

Daarom wil Brussel die laatste regel versoepelen, met een plan gebaseerd op een voorstel van D66-minister Sigrid Kaag (Financiën, staatsschuld 51 procent) en haar socialistische collega uit Spanje (113 procent). De Commissie wil lidstaten meer tijd en flexibiliteit geven. Zij moeten zelf een ­nationaal verbeterplan ­maken, dat alle andere lidstaten moeten goedkeuren. Na 4 tot 7 jaar mag de schuld niet zijn opgelopen. Brussel zegt nu wél te gaan optreden tegen landen die afspraken niet nakomen.

Het plan vergt nog unanieme goedkeuring van de lidstaten. De Duitse minister Christian Lindner van Financiën verzet zich al hevig en pleit voor garanties dat schulden worden teruggedrongen. Adriaan Schout, hoogleraar Europese bestuurskunde, verwacht daarom weinig van de onderhandelingen met de lidstaten. En mocht er een compromis komen, dan is het belangrijk dat het toezicht buiten de Commissie valt. ‘Maar dat willen de meeste landen niet, want met de Commissie kun je goed over flexibiliteit onderhandelen.’