Het had niet veel gescheeld, of Nederland had na de aanslag op MH17 militair geïntervenieerd in Oost-Oekraïne. Dat zegt oud-generaal Mart de Kruif aan EW. Binnen 24 uur stond er 1.500 man klaar in gevechtstenue, zegt hij tegen redacteur Eric Vrijsen.
De Kruif (64) was in 2014 commandant van de Koninklijke Landmacht. Hij had op de avond van 17 juli contact met toenmalig commandant der strijdkrachten generaal Tom Middendorp, zegt hij tegen EW. Ze belden over het nieuws dat eerder die dag een Boeing met 198 Nederlanders in Oost-Oekraïne was gecrasht – vermoedelijk neergeschoten.
‘Dit wordt een biggie voor ons,’ zou De Kruif tegen zijn baas Middendorp hebben gezegd: een grote opdracht.
Middendorp beval hem die avond voorbereidingen te treffen voor de inzet van 1.500 man van de Luchtmobiele Brigade. Aan de Verenigde Staten zou worden gevraagd luchttransport te verzorgen. Ook de Britse en Australische strijdkrachten zouden bijstand verlenen.
Op de hoogte blijven van de laatste verhalen, achtergronden en opinies van de redactie van EW?
Meld u dan nu aan voor onze nieuwsbrieven.
Na MH17 1.500 mannen en vrouwen binnen 24 uur gereed
Dat er destijds militaire plannen werden gesmeed, was bekend. Generaal Middendorp liet destijds via zijn woordvoerder omfloerst aan EW weten dat ‘we in zo’n situatie natuurlijk altijd plannen opstellen voor denkbare scenario’s’.
Uit verslagen van het crisisberaad binnen het toenmalige kabinet-Rutte II bleek dat premier Mark Rutte (VVD) aanvankelijk uiting gaf aan zijn frustraties. Hij zou hebben geroepen om ‘de mariniers eropaf te sturen’, waarop minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken, PvdA) maande tot kalmte. Als Nederlandse troepen zich hadden gemengd in de binnenlandse oorlog in Oost-Oekraïne, had Moskou dit gezien als een NAVO-interventie en was escalatie van de burgeroorlog onvermijdelijk. Dan dreigde een direct conflict tussen Rusland en de NAVO.
Rutte slikte zijn emotionele uitroep naderhand in en reageerde geprikkeld op pleidooien van oud-PVV’er Louis Bontes en andere Kamerleden, die in vergelijkbare termen militaire inzet eisten. Maar uit de onthulling van De Kruif blijkt hoe dicht Nederland in juli 2014 het punt van militaire interventie was genaderd.
Militairen koppelden caravan los
Het ging niet – zoals lange tijd werd verondersteld – om abstracte planning. ‘Wat nog niemand weet’, zegt De Kruif tegen EW, is dat 1.500 mannen en vrouwen binnen 24 uur gereed stonden.
‘Denk je even in: velen waren op vakantie. Ze kampeerden in Zuid-Frankrijk, kregen een telefoontje, koppelden de caravan los, deden nog even een plasje op de camping-wc, lieten hun familie of vrienden achter, reden 1.800 kilometer en stonden de volgende dag in gevechtstenue. Ze waren klaar.’
De Kruif doet zijn onthulling niet om oude wonden open te rijten. Hij beschouwt de gebeurtenissen van destijds als bewijs dat het defensiepersoneel bij een crisis met de Russen onmiddellijk paraat zal staan. ‘Dus als je nu aan de bel trekt, dan staan de militairen er allemaal weer. Daar heb ik geen centimeter twijfel over. Dat zit in de geest van de militair.’
