EU-correspondent René van Rijckevorsel legt uit waarom de 750 correspondenten in Brussel zitten en niet in, zeg, Rome.
Het is een vraag die iedere bezoeker stelt. Waarom Brussel? Waarom hebben 38 organisaties van de EU uitgerekend in de rommelige Belgische hoofdstad hun hoofdkwartier? Hadden die 37.000 EU-medewerkers in Brussel niet liever in pakweg Rome gezeten dan in de stad waar het zelfs kan regenen als boven de rest van het continent de zon schijnt?
De keuze voor Brussel kwam voort uit besluiteloosheid
De keuze voor Brussel was geen bewuste, maar kwam voort uit besluiteloosheid. Ook toen al, ja. Toen in 1957 de Europese Economische Gemeenschap werd opgericht, moest voor een aantal nieuwe instellingen een locatie worden gevonden. Tal van steden, zoals Den Haag, Luxemburg en Straatsburg, meldden zich (Rome niet dus). Maar het lukte de leiders van de zes landen niet om zich gezamenlijk achter één van deze kandidaten te scharen.
Dus toen op 1 januari 1958 de ambtenaren die al waren aangenomen, moesten beginnen, hadden zij geen idee waar. Op 6 januari werd een spoedzitting in Parijs belegd. De oplossing: de voorloper van het Parlement ging naar Straatsburg, het overleg tussen ministers naar Luxemburg en de hoofdprijs (de voorloper van de Europese Commissie) zou rouleren tussen de hoofdsteden van de zes EEG-landen.
Wie als eerste aan de beurt was, bepaalde het alfabet: België, (West-)Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland. Dat betekende dat de eerste Europese ambtenaren een maand later in Brussel aan de slag konden. Toen Duitsland een half jaar later het stokje moest overnemen, was er al weer zoveel onenigheid over het roulatiesysteem, dat is besloten de instellingen niet naar Duitsland te verhuizen.
Door een sneeuwbaleffect – het Parlement zat liever bij de Commissie in Brussel en de ministers kwamen bij voorkeur ook daar samen – werd Brussel officieuze hoofdstad van de EU.