Dat verkiezingswinnaar Geert Wilders (PVV) is veroordeeld voor groepsbelediging en zijn partijprogramma deels in strijd is met de Grondwet, baart minister van Binnenlandse Zaken Hugo de Jonge (CDA) geen zorgen. ‘De Grondwet is de Grondwet. Die geldt voor iedereen, ook voor de partij van Geert Wilders.’
In een volle CDA-zaal in het Haagse Nutshuis aanschouwt minister De Jonge de exitpoll waarin de PVV liefst 35 zetels krijgt – inmiddels zijn dat er 37. Ook hij is verrast, zegt hij tegen EW.
‘Dit was een politieke aardverschuiving van jewelste, de kiezer heeft gesproken en heeft de partij van Geert Wilders de grootste gemaakt. Je kunt niet anders dan een diepe buiging daarvoor maken.’
‘Kiezers hebben Wilders en zijn PVV de grootste gemaakt’
Dat Wilders in 2020 werd veroordeeld voor groepsbelediging wegens zijn ‘minder Marokkanen-uitspraak’, deert De Jonge als minister niet. ‘In de eerste plaats hoort de minister van Binnenlandse Zaken een democraat te zijn. Kiezers hebben hem en zijn partij de grootste gemaakt. Wat ik daar inhoudelijk van vind, komt op de tweede plaats.’
De Jonge wijst op een essentiële regel van de democratische rechtsstaat. ‘Die spelregel is dat verkiezingen bepalen wie de grootste wordt. En deze verkiezingen hebben bepaald dat Geert Wilders de grootste is geworden.’
Hugo de Jonge: ‘Aan de Grondwet valt niet meteen te tornen’
In het PVV-programma staat onder meer dat de vrijheid van onderwijs – artikel 23 van de Grondwet – niet voor islamitisch onderwijs moet gelden. Voor NSC-leider Pieter Omtzigt is dat reden om niet met Wilders in een kabinet te stappen, zo zei hij tijdens de verkiezingscampagne. Maar De Jonge maakt zich niet direct zorgen.
‘De minister van Binnenlandse Zaken is ook de hoeder van de Grondwet. En die Grondwet is de Grondwet. Die geldt voor iedereen, ook voor de partij van Geert Wilders. Aan de Grondwet valt niet meteen te tornen. Dat is pas bij een tweederde meerderheid in het parlement, in twee lezingen.’
Hugo de Jonge wijst op andere toon Wilders, die wil opereren binnen Grondwet
Bovendien wijst De Jonge op een andere toon bij de PVV-leider. In zijn overwinningstoespraak zei Wilders oplossingen te zoeken binnen de Grondwet. ‘De Grondwet kan wel tegen een electoraal stootje,’ zegt De Jonge daarover.
‘Ik zie ook 115 zetels die niet op Geert Wilders hebben gestemd. Dat is veel meer dan die tweederde meerderheid om de Grondwet te veranderen.’