EW maakt donderdag 30 november de Nederlander van het Jaar 2023 bekend. In de dagen ervoor noteert EW drie eervolle vermeldingen. Vandaag: Mark Rutte. De recordpremier kondigde zijn vertrek uit de politiek aan, waarna het politieke landschap ingrijpend veranderde.
Rutte groeide op als jongste van zeven in een hervormd gezin. Na het gymnasium aan het Maerlant-Lyceum in Den Haag overwoog hij het conservatorium, maar het werd geschiedenis in Leiden. Daar studeerde hij in 1992 af op de opstand van Haarlemse patriotten in de achttiende eeuw. Hij stapte in het zakenleven als HR-manager bij Van den Bergh Nederland (nu Bestfoods, deel van Unilever).
Intussen was Rutte al politiek actief. Van 1988 tot 1991 was hij voorzitter van de JOVD, de politieke jongerenorganisatie van de VVD. In 2003 werd de 35-jarige Rutte staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kabinet-Balkenende II. In 2006 werd hij VVD-leider, in 2010 premier.
‘Teflon Mark’ overleefde crisis na crisis
De goedlachse en flexibele premier – in de media bekend als ‘Teflon Mark’ – overleefde crisis na crisis. Of het nu ging om de gebrekkige vergoeding voor de aardbevingsschade in Groningen, de Toeslagenaffaire en de ‘functie elders’ voor Pieter Omtzigt.
Gerry van der List: Rutte speelde een belangrijke rol in de val van zijn vierde kabinet op 7 juli dit jaar. Zijn politieke afscheid, drie dagen later aangekondigd, was volgens hem ingegeven door een ‘epifaan moment’. In zijn kielzog vertrokken veel bewindslieden, partijleiders en Kamerleden. De wisseling van de wacht werd op 22 november zichtbaar met de eclatante overwinning van de PVV en Omtzigts Nieuw Sociaal Contract, na een campagne waarin Rutte zelf afwezig was.
Wat wordt Ruttes toekomst?
Intussen wordt er volop gespeculeerd over Ruttes toekomst. Hij toont interesse in de positie van secretaris-generaal bij de NAVO. Ook voor andere internationale topfuncties – in juni 2024 zijn er Europese verkiezingen – komt Rutte wellicht in aanmerking. Hij speelde zich in de kijker als staatsman, die als een diplomaat de wereld rondreist. Zijn tomeloze energie zou hij de komende jaren nog goed kunnen inzetten.
Terugkijkend op de afgelopen maanden, had Rutte met recht en reden EW’s Nederlander van het Jaar kunnen worden. Niet in de laatste plaats omdat we hem nog flink zullen missen.
