In een volle Synagoge Groningen is zondagmiddag de jaarlijkse Kristallnachtherdenking gehouden, in aanwezigheid van onder anderen de Groninger burgemeester Koen Schuiling en commissaris van de Koning René Paas.
In aanloop naar de herdenking – een van meerdere dezer dagen in Nederland – was er veel commotie over het afblazen van de traditionele stille tocht voorafgaand aan de herdenking. Het organiserend Comité Kristallnachtherdenking wilde naar eigen zeggen niet dat de stille tocht van de Grote Markt naar de synagoge aan de Folkingestraat zou worden verward met een (pro-Israëlische) demonstratie.
Aan het begin van de herdenking van zondag kregen bezoekers de suggestie aangereikt om de stille tocht na afloop op eigen gelegenheid te doen. Tijdens de herdenking hield Manja Pach, grondlegster van Herinneringscentrum Kamp Westerbork, een lezing over de geschiedenis van de Kristallnacht in Duitsland op 9 november 1938, dit jaar 85 jaar geleden. Pach – nazate van Duitse Joden – had haar oorspronkelijke lezing – die naar haar zeggen begin oktober klaar was – aangepast na het bloedbad van 7 oktober in Israël. ‘De Kristallnacht was niet de eerste pogrom en zoals we sinds 7 oktober weten ook niet de laatste,’ zei Pach. Ze citeerde Bertold Brecht: ‘Werkelijk, we leven in duistere tijden.’ Ondanks alles is het goed om te blijven herdenken, zei ze. ‘De essentie van herdenken is het verhaal vertellen. Zodat het niet vergeten wordt.’
