Premier Rutte en minister Van Leeuwen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking waren in China. Het bezoek draaide om handel en geopolitiek.
Mocht Mark Rutte secretaris-generaal van de NAVO worden, dan zal hij zich inzetten voor versterking met de band van Azië. Dat zei de demissionaire premier tijdens een ‘collegetour’ met studenten van de Peking Universiteit.
Rutte noemt zich ‘oude vriend’ van China
Rutte bracht samen met demissionair minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Geoffrey van Leeuwen (VVD) een tweedaags bezoek aan Peking. De premier noemde zich in gesprek met de studenten een ‘oude vriend’ van China. Hij bezocht het land al in 2005 als staatssecretaris.
Het was opmerkelijk dat hij zich ook uitliet over een speerpunt mocht hij NAVO-topman worden. Volgens Rutte is de relatie met Azië belangrijk om ‘de wereld stabiel te houden’.
Vorig najaar meldde hij voor het eerst in te zijn voor de post in het Atlantisch bondgenootschap. Sindsdien lobbyt Rutte ervoor. Inmiddels heeft hij concurrentie van de Roemeense president Klaus Iohannis.
Rutte noemde de band van China met Rusland tegenover de studenten ‘raadselachtig’. Of hij meer inzicht heeft gekregen tijdens het gesprek dat Rutte had met president Xi Jinping van de Volksrepubliek China en premier Li Qiang, is niet bekend. Op de agenda stonden de bilaterale en economische betrekkingen, de oorlog in Oekraïne en de situatie in het Midden-Oosten.
Pakweg 5.600 studenten uit China in Nederland
Voor Nederland is China volgens Rutte een land dat ‘prioriteit’ heeft als het gaat om studenten. Er studeren zo’n 5.600 Chinezen in Nederland. ‘We willen dat jullie blijven komen. We zijn open voor business.’ Maar hij erkende ook dat er grenzen zijn, onder meer door huisvestingsproblemen.
Op handelsgebied noemde Rutte een gelijk speelveld voor de bescherming van intellectueel eigendom cruciaal. China steunt zijn eigen bedrijven, die daardoor een voordeel op buitenlandse bedrijven hebben. Volgens Rutte probeert de Chinese regering op dit vlak stappen te zetten, maar is dat ‘nog onvoldoende’.
Gesprek met Nederlandse bedrijfsleven in China over relatieverbetering
‘We hebben veel meer handel nodig,’ zei Rutte. Hij had hierover op de eerste dag van zijn bezoek ook gesproken met vertegenwoordigers van het Nederlandse bedrijfsleven. Centraal stond de vraag hoe de relatie kan worden verbeterd.
Op handelsgebied is Nederland afgelopen jaren voorzichtiger geworden, met meer aandacht voor het eigen belang en de nationale veiligheid. Daarom legde het kabinet exportbeperkingen op aan chipmachinemaker ASML.
Rutte: ‘Chinese druk nodig op Rusland’
Premier Rutte vroeg de Chinese president Xi Jinping in een gesprek druk te zetten op Rusland om zo de oorlog in Oekraïne ‘in de goede richting te duwen.’
China is een belangrijk bondgenoot van Moskou. Volgens Rutte heeft de Chinese regering ‘enorme invloed’ op Rusland. Oekraïne was een van de hoofdthema’s in het gesprek met Xi, aldus de premier na afloop tegen de media. Hij wilde de Chinese president naar eigen zeggen duidelijk maken dat een Russische overwinning de veiligheid van heel Europa bedreigt. China heeft de inval in Oekraïne niet veroordeeld. Ook omzeilen Chinese bedrijven sancties van het Westen tegen Rusland en leveren ze dual use goederen die geschikt zijn voor zowel civiel als militair gebruik.