Zaterdagavond 4 mei is de spanning te snijden: blijft het tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam twee minuten stil of verstoren schreeuwende anti-Israël-demonstranten de orde?
De driehoek van burgemeester, hoofdofficier van justitie en politiechef is op alles voorbereid. Op grond van een noodverordening zijn demonstraties op of nabij de Dam tijdens de herdenking verboden.
Daarnaast zijn aanvullende maatregelen getroffen. In plaats van 20.000 worden maximaal 10.000 mensen toegelaten. Die moeten zich allemaal bij aankomst laten fouilleren op wapens, vlaggen, spandoeken of geluidsversterkers. Daarna worden de bezoekers verdeeld over vakken.
Dodenherdenking op de Dam is ‘kijken, kijken, kijken’
Door deze ‘compartimentering’ is er bij een eventueel incident minder kans dat vluchtende mensen worden verdrukt, zoals in 2010 gebeurde toen de ‘Damschreeuwer’ zorgde voor blinde paniek.
‘Voor de politiemensen op de Dam is de opdracht kijken, kijken, kijken,’ zegt de Amsterdamse oud-hoofdcommissaris Joop van Riessen (80). Hij had vaak de leiding bij beveiliging van evenementen.
Vorig jaar bracht hij zijn thriller Aanslag op de Dam uit, gebaseerd op een werkelijke gebeurtenis. In 2000 kreeg Van Riessen vijf uur voor de herdenking een tip van de veiligheidsdienst over een dreigende aanslag op koningin Beatrix uit Molukse hoek. Voor de zekerheid lagen er scherpschutters met kijkers op het dak van Hotel Krasnapolsky.
Tegen de grond werken
De driehoek, bijgestaan door de AIVD, is niet bang voor een terreuraanslag. Het dreigingsniveau is vergelijkbaar met dat van voorgaande jaren. Zoals altijd zal er (on)zichtbare beveiliging zijn tegen terroristen.
Om de bezoekers te controleren, pleit Van Riessen voor detectiepoortjes. ‘Dat lijkt mij beter dan al die mensen te fouilleren. Verder moet je goed zicht houden op de vakken met daarin agenten in uniform en in burger. Die moeten scherp kijken naar verdachte bewegingen in hun directe omgeving en zo nodig meteen ingrijpen. Niet aarzelen.’
Schreeuwen tijdens de herdenking is strafbaar op grond van artikel 144 van het Wetboek van Strafrecht. Mocht iemand toch een kreet slaken, dan is het volgens Van Riessen zaak de schreeuwer(s) meteen tegen de grond te werken.
Dodenherdenking vergt massale onverstoorbaarheid
Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam deed bij de presentatie van de noodmaatregelen half april ook een beroep op het publiek zelf. Dat moet het hoofd koel houden en bij een eventuele verstoring ‘een zekere mate van onverstoorbaarheid laten zien’.
Een jaar telt 525.600 minuten, had de burgemeester even opgezocht. ‘Dat zijn allemaal minuten waarin kan worden gedemonstreerd,’ aldus Halsema, ‘Maar niet deze twee minuten.’
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
