‘Dick Schoof: de enige premierskandidaat die meer over jou weet dan jij over hem,’ grapte de satirische website De Speld toen Schoof aantrad. Dat hoeft niet lang zo te blijven. Lees hier het antwoord op de vaakst gezochte vragen:
-
Hoe zag de jeugd van Dick Schoof eruit?
-
Hoe zag de loopbaan van Dick Schoof eruit?
-
Waar komen de bijnamen van Dick Schoof vandaan?
-
Is Dick Schoof getrouwd en krijgt Nederland nu een first lady?
Jeugd Dick Schoof
Dick Schoof woont in Zoetermeer, en werd geboren in Santpoort (Noord-Holland). Hij is de een-na-jongste van zeven, en heeft een zus en vijf broers. Op achtjarige leeftijd verhuisde de familie Schoof naar Es, een wijk in Hengelo.
Schoof ging naar Lyceum De Grundel, waar later ook Pieter Omtzigt op school zat. Van 1975 tot 1982 studeerde hij planologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hoewel hij een hekel had aan dikke boeken, nam Schoof de studie wel serieus. Naast zijn studie roeide hij bij N.S.R.V. Phocas.
Loopbaan Dick Schoof
Na zijn studie maakte Schoof snel carrière. ‘Duracell-konijntje’ was een bijnaam van voormalig PvdA-leider Diederik Samsom, maar is misschien nog wel meer van toepassing op Dick Schoof. In werkweken tot zestig uur (met uitschieters) loopt Schoof vier à vijf keer hard, naar eigen zeggen zo’n 90 kilometer per week.
‘Met werken zal ik ooit ophouden, maar hardlopen blijf ik het liefst mijn hele leven doen,’ zei hij tegen het blad Runner’s World.
Zijn energie verklaart wellicht waarom hij voorlopig nog geen genoeg kan krijgen van hard werken.
Dick Schoof begon in 1982 zijn loopbaan als beleidsmedewerker bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Eind jaren tachtig stapte hij over naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.
In 1996 werd hij plaatsvervangend secretaris-generaal van het ministerie van Justitie, en in 1999 directeur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Van 2003 tot 2013 bekleedde Schoof diverse functies bij de ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie en Veiligheid.
Vervolgens werd hij Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en directeur-generaal van de AIVD. Sinds 2020 was hij secretaris-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Nu wordt hij waarschijnlijk dus premier. De nieuwe coalitiepartijen kozen Schoof, omdat hij de diepste spelonken van Den Haag kent en bekend is met dossiers als veiligheid en immigratie.
Bijnamen Dick Schoof
‘Abraham de Geweldige’ (Kuyper), ‘Harry Potter’ (Jan Peter Balkenende), ‘Teflon Mark’ (Rutte): premiers hebben meestal een bijnaam. Maar al voor hij het ambt bekleedde, was er misschien geen premier met zoveel bijnamen als Dick Schoof.
‘De lachende moordenaar’ en ‘de lachende slager’ zijn van die benamingen, die meteen rondzongen zodra Schoofs kandidatuur werd bekendgemaakt. Schoof kan keihard en toch diplomatiek zijn, wordt beweerd. Met slechts een lach zou hij een plan of persoon weg kunnen zetten.
Richard Nixon
Een lachende moordenaar roept al weinig fraaie associaties op, maar ‘Tricky Dick’ heeft een nog zwaardere lading. Schoof en Richard Nixon, de Amerikaanse president van 1969 tot 1974, delen deze bijnaam vanwege hun neiging de randen van de wet op te zoeken.
Met een Hoofdlijnenakkoord dat juridisch onontgonnen terrein verkent, zal deze bijnaam vast nog vaker klinken.
Schoof zou zich hebben bemoeid met het onderzoek naar zijn eigen handelen tijdens de MH17-ramp. Zijn eigen ambtenaren vonden dat niet kunnen en spraken van ‘Dick Donder’, een bijnaam die aan hem bleef plakken in zijn rol als hoofd van de NCTV.
Ook de benaming ‘Macher’ valt hier en daar te beluisteren: iemand die de boel goed onder controle heeft, flexibel is en daardoor ook op uitdagende dossiers veel voor elkaar krijgt.
Op bijeenkomsten op het ministerie van Justitie was de topambtenaar altijd wel ergens op de achtergrond aanwezig. Een ‘sfinx’, noemde redacteur Carla Joosten hem onlangs in EW-podcast Elke Week. Het zal vast niet de laatste toevoeging zijn in de zwellende stroom van bijnamen die de nieuwe premier krijgt toegedicht.
Is Dick Schoof getrouwd?
Die vraag lijkt misschien bedoeld voor een societyrubriek, maar is niet zo vreemd en irrelevant als op het eerste gezicht lijkt.
De echtgenoten van eerdere premiers speelden informeel soms een rol in de schijnwerpers. Het meest duidelijke voorbeeld is nog altijd Ria Lubbers (vrouw van Ruud Lubbers). Zij was actief voor goede doelen en leverde soms publiekelijk kritiek op haar man. Ook Joop den Uyls vrouw Liesbeth stond bekend om kritische uitlatingen over ‘haar’ premier.
Rutte is ongetrouwd en een premierspartner met een dergelijke rol ontbrak de afgelopen veertien jaar.
Schoof wordt de eerste minister-president die samenwoont en eerder is gescheiden. Schoofs vriendin is Loes Meurs (49), psycholoog in Den Haag en net als Schoof een fervent hardloper.
Haar eerste publieke optreden was al op 26 juli. Toen bezochten Meurs en Schoof de Franse president Macron en diens vrouw in het kader van de Olympische Spelen.
Krijgt Nederland een first lady?
Betekent het vertrek van de vrijgezel Mark Rutte dat Nederland dus een echte first lady krijgt?
Meurs heeft in ieder geval een maatschappelijk betrokken carrière die perfect past bij de rol van first lady. Eerder werkte ze als beleidsmedewerker bij de Dienst Justitiële Jeugdinrichtingen. Deze instantie regelt de detentie van jongeren in de gevangenis.
Meurs lijkt iets te hebben met jongeren in de knel. In 2012 werd ze al eens geëerd met de ‘Haagse Held’-prijs, zo wist het Algemeen Dagblad te melden. Die kreeg ze uitgereikt voor haar vrijwilligerswerk voor zwerfjongeren.
Wie haar op de glamoureuze foto’s van het Parijse bezoek zag, kan zich best voorstellen dat Loes Meurs de Nederlandse first lady zou kunnen zijn. Toch zal dat nooit het geval zijn. De partner van een Nederlandse premier kan die rol niet echt spelen.
Surrogaat-koningin
De vraag ernaar is een voorbeeld van onterechte Amerikanisering. De Verenigde Staten hebben geen monarch en dus ook geen koningin of prins-gemaal. De first lady is een soort surrogaat-koningin, die een paar jaar de gemaal/gemalin mag spelen: omgeven door de pracht en praal van de staat, maar met weinig of geen politieke macht, kan deze persoon inzet voor het vaderland en het gemeenschappelijk goed tonen.
Maar de first lady heeft een onmogelijke rol. Het is iemand die geen politieke macht heeft. Tegelijk ontbreekt het de first lady ook aan de autoriteit en het gezag om daarbovenuit te stijgen en volk en staat te bezielen, te inspireren en zo de eenheid te bevorderen.
De first lady is weliswaar geen onderdeel van de politiek, maar staat er ook niet boven: zodra de kiezer dat beslist, is de carrière als pseudo-koningin weer voorbij. Bovendien staat een first lady niet echt boven de partijen, omdat het altijd de partner van een politicus blijft. Wat hoogstens overblijft: de regering van die politicus wat glitter en glamour geven.
Dat kan in Nederland niet, want het hoofd van de regering is geen politicus. Gelukkig heeft Nederland dus geen first lady. Nederland heeft iets veel beters: een vrouw die geen directe politieke macht heeft, boven de partijen staat en mede de belichaming is van de hoogste autoriteit binnen de staat. Iemand die naar polderstandaarden over aanzienlijke glamour en charisma beschikt en de rol vervult waarvan die van first lady een soort echo is: koningin Máxima.