‘Dick Schoof: de enige premierskandidaat die meer over jou weet dan jij over hem,’ grapte de satirische website De Speld over de voormalig AIVD-topman. Dat hoeft niet lang zo te blijven. Lees hier het antwoord op de vaakst gezochte vragen:
-
Hoe zag de jeugd van Dick Schoof eruit?
-
Hoe zag de loopbaan van Dick Schoof eruit?
-
Waar komen de bijnamen van Dick Schoof vandaan?
-
Is Dick Schoof getrouwd en krijgt Nederland nu een first lady?
Jeugd Dick Schoof
Dick Schoof woont in Zoetermeer, en werd geboren in Santpoort (Noord-Holland). Hij is de een-na-jongste van zeven, en heeft een zus en vijf broers. Op achtjarige leeftijd verhuisde de familie Schoof naar Es, een wijk in Hengelo.
Schoof ging naar Lyceum De Grundel, waar later ook Pieter Omtzigt op school zat. Van 1975 tot 1982 studeerde hij planologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hoewel hij een hekel had aan dikke boeken, nam Schoof de studie wel serieus. Naast zijn studie roeide hij bij N.S.R.V. Phocas.
Loopbaan Dick Schoof
Na zijn studie maakte Schoof snel carrière. ‘Duracell-konijntje’ was een bijnaam van voormalig PvdA-leider Diederik Samsom, maar is misschien nog wel meer van toepassing op Dick Schoof. In werkweken tot zestig uur (met uitschieters) loopt Schoof vier à vijf keer hard, naar eigen zeggen zo’n 90 kilometer per week.
‘Met werken zal ik ooit ophouden, maar hardlopen blijf ik het liefst mijn hele leven doen,’ zei hij tegen het blad Runner’s World.
Zijn energie verklaart wellicht waarom hij voorlopig nog geen genoeg kan krijgen van hard werken.
Dick Schoof begon in 1982 zijn loopbaan als beleidsmedewerker bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Eind jaren tachtig stapte hij over naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.
In 1996 werd hij plaatsvervangend secretaris-generaal van het ministerie van Justitie, en in 1999 directeur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Van 2003 tot 2013 bekleedde Schoof diverse functies bij de ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie en Veiligheid.
Vervolgens werd hij Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en directeur-generaal van de AIVD. Sinds 2020 was hij secretaris-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Nu wordt hij waarschijnlijk dus premier. De nieuwe coalitiepartijen kozen Schoof, omdat hij de diepste spelonken van Den Haag kent en bekend is met dossiers als veiligheid en immigratie.
Bijnamen Dick Schoof
‘Abraham de Geweldige’ (Kuyper), ‘Harry Potter’ (Jan Peter Balkenende), ‘Teflon Mark’ (Rutte): premiers hebben meestal een bijnaam. Al voor hij het ambt bekleedt, is er misschien geen premier met zoveel bijnamen als Dick Schoof.
‘De lachende moordenaar’ en ‘de lachende slager’ zijn van die benamingen, die meteen rondzongen zodra Schoofs kandidatuur werd bekendgemaakt. Schoof kan keihard en toch diplomatiek zijn, wordt beweerd. Met slechts een lach zou hij een plan of persoon weg kunnen zetten.
Richard Nixon
Een lachende moordenaar roept al weinig fraaie associaties op, maar ‘Tricky Dick’ heeft een nog zwaardere lading. Schoof en Richard Nixon, de Amerikaanse president van 1969 tot 1974, delen deze bijnaam vanwege hun neiging de randen van de wet op te zoeken.
Met een Hoofdlijnenakkoord dat juridisch onontgonnen terrein verkent, zal deze bijnaam vast nog vaker klinken.
Schoof zou zich hebben bemoeid met het onderzoek naar zijn eigen handelen tijdens de MH17-ramp. Zijn eigen ambtenaren vonden dat niet kunnen en spraken van ‘Dick Donder’, een bijnaam die aan hem bleef plakken in zijn rol als hoofd van de NCTV.
Ook de benaming ‘Macher’ valt hier en daar te beluisteren: iemand die de boel goed onder controle heeft, flexibel is en daardoor ook op uitdagende dossiers veel voor elkaar krijgt.
Op bijeenkomsten op het ministerie van Justitie was de topambtenaar altijd wel ergens op de achtergrond aanwezig. Een ‘sfinx’, noemde redacteur Carla Joosten hem onlangs in EW-podcast Elke Week. Het zal vast niet de laatste toevoeging zijn in de zwellende stroom van bijnamen die de nieuwe premier krijgt toegedicht.
Nederland krijgt geen first lady
Is Dick Schoof getrouwd? Die vraag lijkt misschien bedoeld voor een societyrubriek, maar is niet zo vreemd en irrelevant als op het eerste gezicht lijkt.
De echtgenoten van eerdere premiers speelden informeel soms een rol in de schijnwerpers. Het meest duidelijke voorbeeld is nog altijd Ria Lubbers (vrouw van Ruud Lubbers). Zij was actief voor goede doelen en leverde soms publiekelijk kritiek op haar man. Ook Joop den Uyls vrouw Liesbeth stond bekend om kritische uitlatingen over ‘haar’ premier.
Rutte is ongetrouwd en een premierspartner met een dergelijke rol ontbrak de afgelopen veertien jaar.
Schoof wordt de eerste minister-president die samenwoont en eerder is gescheiden. Wie Schoofs vriendin is, is vooralsnog onbekend. Het lijkt erop dat ze geen prominente rol zal spelen.
Ook met het vertrek van de vrijgezel Rutte krijgt Nederland dus geen echte first lady. De publieke rol van de partner van een Nederlandse premier zal sowieso altijd wat lastig als first lady te definiëren zijn. De vraag ernaar is sowieso een voorbeeld van onterechte Amerikanisering.
Nederland heeft al een vrouw die geen politieke macht heeft, maar wel een autoriteit mede-belichaamd. Iemand die naar polderstandaarden over aanzienlijke glamour en charisma beschikt en de belangrijkste aspecten van de rol van first lady min of meer vervult: koningin Máxima.