Het debuut van Dick Schoof als premier in de Tweede Kamer werd ontsierd door verdeeldheid in zijn kabinet. Zijn vicepremier Fleur Agema (PVV) ondergroef verzoenende woorden van Schoof over het dragen van een hoofddoek. Een reprimande voor Agema volgde, maar kon niet verhullen hoe broos het vertrouwen in en binnen het kabinet is.
Het debat over het hoofddoekje laaide flink op in de Tweede Kamer bij het eerste debat van premier Dick Schoof. Bijna dertig jaar na het pleidooi van Pim Fortuyn tegen ‘de islamisering van onze cultuur’ en ruim vijftien jaar na Wilders’ voorstel voor een ‘kopvoddentaks’. Opmerkingen van PVV-bewindslieden Fleur Agema en Marjolijn Faber zorgde opnieuw voor beroering.
Faber had na haar beëdiging als minister van Asiel en migratie gezegd niet zo van de hoofddoekjes te zijn. Agema vond dat een mens pas echt vrij is als het hoofddoekje is afgedaan. Het zorgde bij de linkse oppositie voor zorgen over ambtenaren die een zogenoemde hijab dragen en zij wezen op een oude tweet van Faber die collega-Kamerlid Esmah Lahlah (GroenLinks-PvdA) een ‘PvdA-hoofddoek’ had genoemd.
‘U bent voor mij gewoon een mens’
Schoof sprak in een reactie Lahlah rechtstreeks aan. ‘Dat u een hoofddoek om heeft, maakt voor mij helemaal niets uit. U bent voor mij gewoon een mens.’ Lahlah deed eigenlijk niet mee aan het debat, maar gaf via een persoonlijk feit toch haar mening. Zij zei dat het een ‘persoonlijke, bewuste en vrije keuze’ is om een hoofddoek te dragen. ‘Het is een uitdrukking van mijn identiteit, van mijn geloof, van mijn kracht, van mijn zelfbeschikking.’
Daarop trok Wilders de kritiek op de PVV-bewindspersonen naar zich toe. Hij noemde Schoof ‘slappe hap’ wegens zijn woorden aan Lahlah. Uitgerekend CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal moest Schoof ondersteunen. VVD-leider Dilan Yesilgoz en NSC-leider Pieter Omtzigt bleven zwijgend in de Kamerbankjes zitten. Later spraken zij op X hun afkeuring uit over Wilders’ opmerking.
De Kamer heeft zich vanochtend van zijn slechtste kant laten zien. Aan de ene kant een deel van de oppositie dat zichzelf overschreeuwt. En aan de andere kant Wilders die zijn rol als leider van de grootste partij net onverantwoord heeft ingevuld.
Dit soort gedrag staat…
— Dilan Yesilgöz – Zegerius (@DilanYesilgoz) July 4, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Agema brengt debat tot ontploffing
En dat was nog niet alles. ’s Middags plaatste vicepremier Fleur Agema (PVV) een tweet met twee afbeeldingen met uitlatingen van burgemeester van Amsterdam Femke Halsema. Op een ervan ondersteunde Halsema Lahlah, op de ander prijkte een artikel van vijftien jaar geleden waarin Halsema opriep de hoofddoek af te slingeren.
Zo ondergroef Agema de woorden van Schoof en ontketende zij een mini-crisis. De eenheid van het kabinetsbeleid werd betwist door de oppositie. Het debat werd een half uur geschorst. In intern beraad zou Agema zijn uitgevallen naar Schoof. Bij terugkeer in de Kamer gaf Schoof haar een publieke reprimande. Het hele kabinet zou niet meer twitteren tijdens debatten, maar Agema verwijderde haar tweet niet.
Wilders beklaagt zich over heksenjacht
De oppositie betwijfelde of Schoof wel namens het hele kabinet sprak. Twijfel die ook na het debat blijft bestaan, want PVV-leider Wilders verdedigde het recht van Agema om zulke tweets te plaatsen. Het debat ontaarde in een pandemonium. De normaalgesproken stoïcijns opererende Kamervoorzitter Martin Bosma oogde vermoeid en verloor geregeld zijn grip op het debat.
Ironisch genoeg begon Wilders over een heksenjacht. Volgens Wilders waren ‘zijn’ PVV-bewindslieden Marjolijn Faber en Reinette Klever door het stof gegaan voor hun eerdere uitlatingen over de aan het nazisme-gelieerde omvolkingstheorie. D66-leider Rob Jetten wees Wilders fijntjes op het feit dat de PVV’er voormalig D66-aanvoerder Sigrid Kaap jarenlang voor heks had versleten. D66 lijkt met Jetten dezelfde tactiek van de vroegere leider Alexander Pechtold over te nemen om zoveel mogelijk de confrontatie met de PVV te zoeken.
Daarmee wist Jetten tot twee keer toe het debat naar zijn hand te zetten. Zelfs wanneer Frans Timmermans daar meer kans toe had. Met Femke Halsema en Esmah Lahlah waren het immers twee GroenLinks-PvdA’ers die de toorn van de PVV hadden gewekt. Timmermans diende ’s avonds twee moties van wantrouwen in, tegen ministers Faber en Klever. Beide moties kregen steun van D66, SP, Partij voor de Dieren en Denk.
Breuklijnen in Tweede Kamer en kabinet
Het debat over de regeringsverklaring van het kabinet Schoof laat vooral zien hoe groot de breuklijnen zijn in de Tweede Kamer en het kabinet. NSC-aanvoerder Pieter Omtzigt smeekte kabinetsleden haast om ‘knetterende discussies’ niet binnen tien minuten te laten lekken aan de media, of zelf publiekelijk op sociale media te zetten. Hij had zelf geleerd van gelek tijdens de kabinetsformatie. Ook Dilan Yeşilgöz was kritisch. De VVD-fractievoorzitter noemde het debat een ‘beschamend circus’. Volgens CDA-leider Bontenbal waren Nederland en de politiek beschadigd door het debat.
Aan het bouwen aan eenheid kan Schoof in luwte in de zomermaanden werken. De Tweede Kamer is met reces en keert in september terug om onder meer te debatteren over het regeerprogramma van Schoof gevolgd door Prinsjesdag.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
