Minister Mona Keijzer (BBB, Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) wordt niet vervolgd voor groepsbelediging. Dat lijkt een opsteker voor haar, maar is juist pijnlijk. Want seponering onder sepotcode 05 leidt tot een aantekening in de justitiële documentatie. In de volksmond: een strafblad.
‘Jodenhaat is bijna onderdeel van de islamitische cultuur.’ Onder meer deze stevige uitspraak van Mona Keijzer in mei, die ze deed als BBB-Kamerlid in talkshow Sophie & Jeroen, leidde tot ophef en aangiftes wegens groepsbelediging. Inmiddels heeft het Openbaar Ministerie zijn onderzoek naar de aangiftes afgerond. De dubbelzinnige conclusie: hoewel de uitspraken strafbaar zijn, gaat het OM niet tot vervolging over.
Vervolging, zo meldt het OM in een persbericht, zou een te zware inbreuk zijn op de vrijheid van meningsuiting van politici. Een rechtszaak zou een‘chilling effect’ hebben op anderen, die mogelijk terughoudender worden met het geven van hun mening.
Vicepremier met strafblad
Dat er geen rechtszaak komt, lijkt een opsteker voor Keijzer. Maar het betekent wel dat zij, zonder eerlijk proces, van de ene op de andere dag een vicepremier met een strafblad is. Het is een pijnlijk gevolg van de keuze van het OM om geen rechtszaak te beginnen.
Als het OM besluit niet tot vervolging over te gaan, registreert het de reden van het sepot. Voor elke reden is er een zogeheten sepotcode. In het geval van Keijzer koos het OM voor sepotcode 05 (feit niet strafbaar), zegt een persvoorlichter tegen EW. En seponering onder die code leidt tot een aantekening in de justitiële documentatie, of in de volksmond: een strafblad, bevestigt de voorlichter.
Gevolgen kunnen groot zijn
Een minister met een strafblad is zeldzaam, al is Keijzer niet de eerste. Vanaf de zomer van 2020 had toenmalig minister Ferdinand Grapperhaus (CDA, Justitie & Veiligheid) ook korte tijd een strafblad, nadat hij een boete kreeg vanwege het overtreden van de coronaregels tijdens zijn bruiloft. Zijn strafblad bestond maar korte tijd. Het kabinet besloot in september van dat jaar dat coronaboetes, ook met terugwerkende kracht, niet meer tot een strafblad konden leiden.
De gevolgen van de beslissing van het OM in de zaak-Keijzer kunnen groot zijn. Een sepot voor een misdrijf als groepsbelediging blijft in principe twintig jaar op je strafblad staan. Als Keijzer in die periode wordt veroordeeld voor een ander misdrijf, gaat deze periode van twintig jaar opnieuw in. Daarnaast zal het strafblad naar boven komen als politie of justitie in haar dossier kijkt.
Klagen is kansloos
Keijzer heeft beperkte mogelijkheden om van haar strafblad af te komen. Ze kan via een zogeheten artikel 12-procedure de rechter het OM te laten bevelen om alsnog vervolging in te stellen. Het is de vraag of de drukbezette minister daar zin in heeft, zeker omdat bij een rechtszaak altijd het risico bestaat op een veroordeling.
Een andere mogelijkheid is het indienen van een klacht bij het OM. Maar dat is in de praktijk vrijwel kansloos, bleek vorig jaar uit onderzoek door de website Investico. Als het OM de klacht afwijst, is het niet mogelijk om je daartegen bij de rechter te verzetten. Alleen de gang naar de Nationale Ombudsman is dan nog een optie, maar die kan geen bindende adviezen geven.
Of Mona Keijzer plannen heeft om zich te verzetten tegen haar strafblad, is niet bekend. Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft nog niet gereageerd op vragen hierover van EW.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
