Mark Thiessen leerde dat je maar beter niks kunt zeggen over de strijd tussen Israëliërs en Palestijnen, want je doet het toch nooit goed. Het klopt nog steeds. Het debat is volkomen vergiftigd.
Het is een jaar geleden dat een groep Hamas-terroristen Israël binnendrong om op gruwelijke wijze dood en verderf te zaaien. Als columnist moet je een scherpe mening hebben. Zoekt u die ook bij dit onderwerp, sla deze bladzijde dan maar om. Naast afschuw over wat er gebeurt, heb ik geen scherpe mening over de strijd tussen Israëliërs en Palestijnen in het beloofde land.
Het is niet dat ik mij er niet in heb verdiept. Eerder andersom: hoe meer ik erover leer en zie, hoe minder scherp mijn mening wordt. Twee lessen zijn mij altijd bijgebleven.
Het debat Israël-Palestina is vergiftigd
De eerste les was van een politicus met wie ik aan het begin van mijn carrière werkte. Hij gaf mij een levensles mee die ik niet ben vergeten: ‘Over het conflict tussen Israël en Palestina kun je maar beter niks zeggen, want je doet het toch nooit goed.’ Het klopt nog steeds. Het debat is volkomen vergiftigd.
Tekenend was het watermeloenentheater tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. Ik wist het niet, maar watermeloenen zijn in 2024 blijkbaar geen gewone vrucht meer. Ze dragen een diepere betekenis mee. Afhankelijk van wie je het vraagt, is de watermeloen een symbool voor vrijheidsstrijd of voor terreur. Wat je van watermeloenen vindt, doet ertoe.
Serveer je watermeloen – zoals Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) deed – dan ben je een Jodenhater. Weiger je watermeloen – zoals Dilan Yeşilgöz (VVD) deed – dan keur je genocide goed.
Wat zegt het over de mogelijkheid om een fatsoenlijk debat te voeren, wanneer serieuze politici als Yeşilgöz en Ouwehand elkaar volkerenmoord en antisemitisme aanwrijven over de rug van een vrucht? Dan houd ik liever mijn mond.
Geschiedenis rondom Jeruzalem is bloedrood
De tweede les leerde ik toen ik voor het eerst op reis was door Israël en tegelijk de geweldige boeken van Simon Schama las over de geschiedenis van de Joden en de biografie van Jeruzalem door Simon Sebag Montefiore.
De geschiedenis van het land rondom Jeruzalem is bloedrood. Joden die Joden vermoorden. Romeinen die Joden vermoorden. Joden die Romeinen vermoorden. Christenen die Joden vermoorden. Moslims die christenen vermoorden. Moslims die Joden vermoorden. En Joden die moslims vermoorden. Wie een mening wil hebben over de huidige strijd, kan niet om de geschiedenis van het gebied heen. Dat is de context.
De moordpartijen van 7 oktober 2023 waren vreselijk. En tegelijk een terugkeer naar de geschiedenis.
Door de heftigheid van wat er toen gebeurde en nu gebeurt, wordt de discussie steeds gepolariseerder. Zo word ik haast gedwongen een kant te kiezen. Maar hoe doe ik zoiets? Kies ik op basis van wie de meeste mensen doodt of wie dat op de gruwelijkste manier doet? Kies ik op basis van wie er het langst onafgebroken woont of wie er het eerste was?
Partij kiezen onmogelijk
Vind ik het erger dat de Israëliërs ongelooflijk heftige wapens inzetten, of dat Hamas dat waarschijnlijk nog veel meer zou doen als ze dezelfde wapens zouden hebben? Begint het verhaal voor mij bij de pogroms van moslims tegen Joden in de negentiende en twintigste eeuw, bij de Holocaust, bij de Nakba (verdrijving van Palestijnen) of bij de Zesdaagse Oorlog in 1967?
Het zijn morele vragen die ik niet kan beantwoorden. En het verbaast me dat er mensen zijn die dat wel denken te kunnen. Die een simpele keuze maken: de een is het kwaad, de ander het slachtoffer.
Misschien is dit wel mijn scherpste oordeel: partij kiezen in dit conflict is moreel onmogelijk. Doe je dat wel, dan heb je simpelweg niet goed opgelet. Dan ben je – historisch gezien – niet goed bij je hoofd.
Want er is geen goed of slecht in deze strijd. Er is slechts strijd, zoals die er altijd al is geweest. Het leidt tot de treurigste constatering die je kunt doen. In de gebieden rondom Jeruzalem vermoorden mensen elkaar. Dat deden ze vroeger, dat doen ze nu. En ik vrees dat het nog heel lang zo zal blijven.
Schrijf u in voor onze ochtendnieuwsbrief
Abonneer u op de gratis nieuwsbrief EW Ochtend en start de dag scherp met de belangrijkste artikelen over politiek, economie en buitenland.
