Het is de week van Saskia Belleman: woensdagmiddag 19 februari krijgt de Telegraaf-journalist de Machiavelliprijs voor haar prestaties op het gebied van ‘publieke communicatie’. Eerder deze week maakte journalistenvakblad Villamedia bekend dat Belleman is verkozen tot Journalist van het Jaar.
Belleman (65) heeft er een lange carrière als rechtbankverslaggever op zitten. In 1992 versloeg zij al de Bijlmerramp voor persbureau ANP. Sinds 2001 is zij rechtbankverslaggever bij De Telegraaf.
Waarom waarderen lezers en betrokkenen bij strafzaken haar werk zo?
Scherp en menselijk
In haar artikelen, haar analyses op tv en berichten op X – waar zij erg populair is – combineert Belleman een scherpe feitelijke blik met herkenbare, menselijke reacties op de gruwelijkheden waarover zij schrijft.
Ze komt daarmee dicht bij de leefwereld van de lezer. ‘Holy shit,’ schreef Belleman vorige week op X, nadat zij in de rechtbank de camerabeelden had gezien van de slachtpartij die Richard K. uit Weiteveen na een burenruzie aanrichtte.
Maar die meelevende blik leidt er bij Belleman niet toe dat zij wet en recht uit het oog verliest.
Dat kan van sommige van haar volgers niet worden gezegd. Met bijna eindeloos geduld houdt zij keer op keer haar lezers voor dat Nederlandse rechters geen slappelingen zijn, maar juist relatief hoog straffen.
Ook neemt zij het op voor advocaten en de rechten van verdachten. Volgens de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten ‘legt Belleman al jarenlang het recht en het belang van de rechtsstaat uit aan het publiek’.
‘Donder op’
Belleman is door haar klare taal en haar liveverslagen een publiekslieveling op X. Dat betekent niet dat zij haar volgers per se wil behagen. Soms zet ze hen stevig op hun nummer.
Bijvoorbeeld in de zaak rond rapper Ali B., die twee jaar cel kreeg voor verkrachting en poging tot verkrachting. Haar verslaglegging op X leidde tot een berg laag-bij-de-grondse reacties over de vrouwelijke slachtoffers en getuigen.
Op dat soort momenten kan ze flink uithalen. ‘Kennelijk vinden nogal veel mensen dat mannen met iedereen seks mogen hebben, maar vrouwen niet. Dan bent u bij mij aan het verkeerde adres. Donder op,’ beet Belleman haar seksistische volgers toe.
Femicide
Belleman komt niet alleen op sociale media op voor vrouwenrechten. Voor haar podcast Zij is van mij, over femicide, kreeg ze vorig jaar de Dutch Podcast Award. Tachtig procent van de vrouwen die wordenvermoord, komt om door toedoen van een (ex-)partner of familielid.
Volgens de jury die haar tot Journalist van het Jaar verkoos, is Belleman door het maken van de podcast ‘een heldin’.
Ook de jury van de Machiavelliprijs roemt de podcast. Belleman heeft femicide ‘geagendeerd’, en ‘partijen binnen en buiten het parlement’ ondanks maatschappelijke polarisatie weten te verenigen. Daarmee is ze een ‘rolmodel’.
Geen onderbuik
‘Racistische bagger’, zoals ze het zelf noemt, gaat er bij Belleman niet in. Haar volgers mogen dan nog zo ‘vanuit de onderbuik’ reageren, zoals de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten het noemt, zij gaat daarin niet mee.
‘Beste volgers, ik snap dat de zaak van de tramschutter net zoveel bij u losmaakt als bij mij,’ schreef Belleman over de zaak tegen Gökmen T. Hij pleegde in 2019 de aanslag in een tram in Utrecht, met vier doden tot gevolg.
‘Maar kunt u alstublieft stoppen met racistische uitlatingen en het noemen van methoden om de verdachte te doden? Ik word het behoorlijk zat,’ liet Belleman haar 261.000 volgers weten.
Conservatief volkje
In een tijd van ideologische verzuiling en wantrouwen jegens instituties zoals de traditionele media en de rechterlijke macht, blijft Belleman proberen om de rechtsstaat uit te leggen aan een groot publiek.
Terwijl de rechterlijke macht worstelt met het elitaire en wereldvreemde imago dat zij heeft bij delen van de bevolking – ‘Het is een conservatief volkje,’ aldus Belleman in NRC – heeft zij daar geen last van.
Of ze nooit eens moe wordt van ‘die schreeuwers’, vroeg een volger. ‘Doodmoe. Veel mensen lezen slecht, oordelen voordat ze weten wat zich heeft afgespeeld, hebben de onbedwingbare behoefte om anderen op een grove manier de maat te nemen en roeptoeteren maar wat raak.’
Maar Belleman blijft doorgaan: ‘De echt geïnteresseerden zijn stiller. Maar zijn er gelukkig ook.’ Die interesse is mede te danken aan de jarenlange inzet van Belleman voor de rechtsstaat.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
