Amsterdamse AI-galerij geweigerd op de KunstRai

Oprichter Constant Brinkman (L.) en zakenpartner Paul Bookelman (R.) bij de AI-kunst. (Foto: Dead End Gallery)

De Amsterdamse Dead End Gallery, de eerste galerie ter wereld die alleen AI-kunst vertoont, is dit jaar niet welkom op de KunstRai. Vorig jaar had de galerie een drukbezochte stand op de populaire Amsterdamse kunstbeurs. Maar dit jaar komt AI-kunst er niet in. ‘Ze zijn bang voor kunstmatige intelligentie,’ zegt oprichter en mede-eigenaar Constant Brinkman.

Ruim honderd galeriehouders tonen hun kunst vanaf eind april op de KunstRai. Maar Dead End Gallery is er dit jaar niet bij. In de correspondentie met de galerie, in handen van EW, laat de KunstRai weten dat ‘de artistieke kwaliteit en presentatie niet voldoende aansluiten bij de standaard die we binnen de KunstRAI nastreven’.

Vorig jaar had de selectiecommissie ‘al twijfels over de kwaliteit van de gepresenteerde werken’, maar werd met de hand over het hart gestreken en besloten de jonge, innovatieve galerie toch ‘een kans te geven’.

Dead End Gallery: een publiekstrekker

Maar wat bleek: Dead End Gallery was op de beurs van 2024 een van de publiekstrekkers. Brinkman begrijpt dan ook niets van de beslissing om zijn galerie dit jaar te weigeren: ‘Wij hadden de allerdrukste stand. Er is naar aanleiding van de beurs veel publiciteit geweest voor onze kunst. Er zijn later zelfs foto’s gebruikt in beeldmateriaal van de KunstRai zelf.’

Dead End Gallery kunst
AI-kunst van Arno Coenen in de Dead End Gallery.

AI verzint kunstenaars, mensen kopen hun werk

Constant Brinkman en zakenpartner Paul Bookelman creëren digitale kunstenaars door gesprekken te voeren met een LLM, een Large Language Model – denk aan ChatGPT, Grok of Claude. Zo’n LLM is getraind om de menselijke taal te begrijpen en te beantwoorden.

Op verzoek van Brinkman en Bookelman verzint het model fictieve kunstenaars, die een naam krijgen en in de loop der tijd een eigen stijl en ‘karakter’ ontwikkelen. De galerie, die nu tweeënhalf jaar bestaat, heeft inmiddels zo’n 250 werken verkocht.

Traditionele galeries zijn bang voor AI-kunst

Naast werk van digitale kunstenaars verkoopt Dead End Gallery ook kunst van makers van vlees en bloed die veel doen met digitale media. Zo werkt de galerie samen met Arno Coenen.

Deze Dordrechtse kunstenaar is in Nederland bekend van het plafondkunstwerk in de Rotterdamse Markthal. Nu maakt Coenen met behulp van AI een grote installatie voor een markthal in Taipei, Taiwan.

Dead end Gallery
Kunstliefhebbers analyseren de AI-kunst.

‘Een argument om ons af te wijzen was ook dat onze kunstenaars niet in musea hangen. Maar Coenen hangt met z’n werk in het Rijksmuseum,’ zegt Brinkman. ‘Als dat niet gerenommeerd is, dan weet ik het niet meer. Tja, wie zitten er in zo’n jury? Allemaal traditionele galeries natuurlijk. Ze zijn gewoon bang. Niemand wil iets met AI te maken hebben. Het is geen kunst, vinden ze.’

‘Ik zeg het maar zoals het is: de AI-kunst is veel te slecht,’ zegt Erik Hermida (65), sinds 2012 directeur van de KunstRai. De selectiecommissie heeft dit jaar zo’n vijfentwintig galeries moeten afwijzen. ‘De teleurstelling is soms groot, het is niet anders. Op de beurs staat serieuze kunst. We letten op de kwaliteit. ‘

AI-kunst: ‘wen er maar aan’

Volgens Brinkman zijn kunst en technologie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zoals fotografie nu een gerespecteerde kunstvorm is, zo zal ook de toepassing van kunstmatige intelligentie in de kunst groeien en geaccepteerd raken.

Dead end Gallery collage
AI-kunst van Edwin Westerbeek.

‘Wij gaan gewoon door. AI-kunst wordt internationaal als relevant gezien. Anderson Cooper van CNN heeft een groot item over onze galerie gemaakt. Laatst was ik in Zuid-Korea om een AI-expo te openen. Dit gaat niet weg, wen er maar aan.’

Constant Brinkman van Dead End Galley is een van de drie ondernemers die voorafgaand aan de EW Economie-lezing een pitch houden over hoe zij AI toepassen. De lezing wordt gehouden op woensdag 18 april om 20:00. De laatste kaarten zijn hier verkrijgbaar.

Schrijf u in voor onze ochtendnieuwsbrief

Abonneer u op de gratis nieuwsbrief EW Ochtend en start de dag scherp met de belangrijkste artikelen over politiek, economie en buitenland.