De VVD neemt in de onderhandelingen voor de Voorjaarsnota genoegen met fors minder extra defensie-uitgaven dan gewenst. Dat zei buitenlandwoordvoerder Eric van der Burg tijdens een politiek café in Amsterdam. ‘In de Voorjaarsnota zal hooguit 200 tot 300 miljoen euro extra naar defensie gaan.’
In maart, bij de presentatie van haar defensieplannen, had VVD-leider Dilan Yeşilgöz het over minimaal 3,5 procent van het nationaal inkomen. Maar dat lijkt de VVD niet op korte termijn te bereiken, zei Van der Burg dinsdagavond 8 april bij een D66-ledenavond over het thema ‘Europa op eigen benen?’.
Tijdens een debat met D66-Kamerlid Jan Paternotte over een Europees leger zei de VVD’er niet op korte termijn op hogere defensie-uitgaven te rekenen.
‘In de Voorjaarsnota zal hooguit 200 tot 300 miljoen euro extra naar defensie gaan. Dat is om de 2-procentsnorm bij te benen door de economische groei. In juni is ook pas de NAVO-top in Den Haag. Dan zullen we weten wat nodig is. De echte stappen worden pas richting Prinsjesdag gezet.’
Met een verhoging van de defensiebegroting naar 3,5 procent, zoals Yeşilgöz vorige maand suggereerde, is een bedrag van 16,5 miljard euro gemoeid.
Yeşilgöz: via ‘ingroeipad’ naar 3,5 procent
Van der Burgs uitspraken druisen in tegen het idee dat de VVD zich bij de onderhandelingen van de Voorjaarsnota hard wil maken voor extra defensie-uitgaven. Dat leken de liberalen, die met Ruben Brekelmans de minister van Defensie leveren, wel van plan toen Yeşilgöz in maart haar plan presenteerde.
‘Om te kunnen staan voor onze veiligheid, om de Russische dreiging het hoofd te bieden en Oekraïne krachtig te steunen, moeten we onze defensie-uitgaven op termijn opschalen naar minimaal 3,5 procent van ons bbp en wellicht hoger dan dat,’ zei ze toen.
Na haar uitspraken kreeg Yeşilgöz kritiek van haar coalitiepartners. BBB en NSC vonden haar uitspraken ontijdig. Die partijen willen wachten tot duidelijk is welk percentage de NAVO van Nederland verlangt. PVV-leider Geert Wilders zegt consequent enkel met extra geld voor defensie-akkoord te gaan als er ook miljarden euro’s gaan naar koopkrachtverbetering voor burgers.
De VVD-leider hield wel de mogelijkheid open voor een ‘ingroeipad’. Daarbij gaan de defensie-uitgaven niet in één stap naar de 3,5 procent.
Toch werd er in Den Haag van uitgegaan dat in de Voorjaarsnota de defensie-uitgaven al stevig zouden worden opgekrikt. Zodat 3,5 procent later makkelijker zou zijn te halen.
Trump wil dat NAVO-landen naar 5 procent gaan
Eerder noemde ook voormalig VVD-leider en huidig NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte de 3,5 procent als streven voor het NAVO-bondgenootschap. De Amerikaanse president Donald Trump vroeg Europese NAVO-landen om de uitgaven zelfs naar 5 procent te verhogen.
De afwachtende houding van Nederland staat in groot contrast met die van andere Europese landen. Eerder besloten Denemarken en Zweden de uitgaven aan defensie fors op te schroeven. Die landen geven dit jaar, net als de Baltische staten en Polen, meer dan 3 procent uit aan defensie.
VVD’er krabbelt terug
Een dag later laat Eric van der Burg telefonisch weten dat zijn uitspraken in dit stuk ‘niet zijn hoe hij het heeft bedoeld’. ‘De VVD onderhandelt nu over de Voorjaarsnota en wil extra geld voor defensie. Boven op de 200 tot 300 miljoen euro die nodig is om de 2-procentsnorm te halen. Uit die onderhandelingen over de Voorjaarsnota zal een getal rollen, wat neerkomt op het groeipad om de uitgaven verder te verhogen. De grofweg 15 miljard euro om op de 3,5 procent uit te komen die wij als VVD nodig achten voor defensie, zal niet direct op tafel komen.’