‘Panama Papers zijn unieke kans op ingrijpen’

DEN HAAG (ANP) – Belastingexpert Francis Weyzig van Oxfam Novib is er niet gerust op dat het probleem van belastingontwijking na een week van onthullingen structureel wordt aangepakt.

,,We hebben nu een unieke kans om belastingontwijking aan te pakken’’, zegt Weyzig, die al jaren vecht tegen de gaten in het internationale belastingsysteem. ,,Het is te gek voor woorden als we deze kans laten lopen, want iedereen ziet dat dit niet deugt.’’

Hij is blij dat de publicitaire schijnwerpers een week lang fel hebben geschenen op namen van regeringsleiders, sportmensen en zakenlieden, die blijkens de Panama Papers betrokken zijn bij fiscaal vluchtgedrag. ,,Iedereen is daarover verontwaardigd, maar het is hoog tijd dat nu streng wordt opgetreden’’, constateert Weyzig. ,,Anders blijft het bij een illustratie van een probleem dat niet wordt opgelost.’’

Ongenoegen

Hij verwijst naar hetzelfde ongenoegen dat de kop opstak bij de LuxLeaks in 2014. Toen bleken meer dan 300 multinationals gunstige belastingovereenkomsten met Luxemburg te hebben gesloten. Gevolg: er is een Europese richtlijn in de maak die volgens hem ,,bijzonder zwak en niet effectief’’ is.

Een belastingconstructie van de Utrechtse ontwikkelingsorganisatie Solidaridad is zaterdag het voorlopige sluitstuk van een roerige week rond de Panama Papers. Dagbladen FD en Trouw onthulden de fiscale vluchtroutes van tal van internationale kopstukken. Die werden uitgedacht door het Panamese advieskantoor Mossack Fonseca. Bron voor de openbaringen vormen ruim 11 miljoen uitgelekte documenten.

IJsland

De publicaties eisten meteen hun tol: de IJslandse premier Sigmundur David Gunnlaugsson kon vertrekken. Ook de presidenten Porosjenko (Oekraïne) en Mauricio Macri (Argentinië) liggen in de vuurlinie, net als de Britse premier David Cameron en vertrouwelingen van de Russische president Poetin en de Chinese president Xi Jinping.

In Nederland is voormalig NS-topman Bert Meerstadt het voornaamste slachtoffer. Hoewel hij betrokkenheid bij belastingontwijking ontkent, legde hij twee commissariaten bij ABN Amro en Lucas Bols neer. In de Panama Papers worden tevens leden van de ondernemersfamilie Van der Vorm en Mexx-oprichter Rattan Chadha genoemd, evenals oud-voetballer Clarence Seedorf.

De namen van de prominenten interesseren Weyzig minder. ,,Dit zijn aansprekende namen uit de klantenkring van één advieskantoor in Panama. Ik vind het erg zorgelijk als maatregelen tegen vele anderen opnieuw zouden uitblijven.’’