Ondanks dat ze al jaren bekend zijn bij de AIVD, zijn twee prominente leiders van een club jihad-sympathisanten nu pas aangehouden. Wie zijn deze Nederlandse gezichten van de jihad?
Het was voor de 32-jarige Azzedine Choukoud, alias Abou Moussa, geen geheim dat hij werd gevolgd door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Vorig jaar zei hij, tijdens een voetbalpartijtje met ISIS-sympathisanten, tegen Elsevier: ‘Als wij hier voetballen, gaan ineens opvallend veel mensen hier de hond uitlaten.’ Ook wisselde hij geregeld van e-mailadres en telefoonnummer. Wie contact met hem zocht, kon een lijntje uitgooien op sociale media. Als hij met je wilde praten, gaf hij zijn contactgegevens.
Prominent
Het afgelopen jaar was Abou Moussa het prominentste gezicht van de Nederlandse beweging van jihadsympathisanten. Dat kwam mede door zijn optredens in de media, maar zijn leidende rol was hem door de groep al drie jaar eerder toegekend.
Na een demonstratie tegen het burqa-verbod op Het Plein in Den Haag (najaar 2011) besloot een groep islamitische jongeren, hoofdzakelijk afkomstig uit de Randstad, zichzelf te organiseren.
Straat Dawah
Als ze naar steden trokken om jongeren tot de islam te bekeren, noemden ze zichzelf Straat Dawah. Protesteerden ze voor de vrijlating van islamitische gevangenen, dan heetten ze Behind Bars.
Abou Moussa werd benoemd tot ‘emir’ (leider) van de groep – vanwege zijn organisatorische talent. In de Schilderswijk staat hij bekend als een orthodoxe hardliner, maar ook als een gezinsman bij wie je om hulp kunt vragen.
Arrestatie
Vorige week werd Moussa gearresteerd in Duitsland, waar hij met zijn tweede vrouw naartoe was gereden. Een dag eerder was in Den Haag de 24-jarige Rudolph Holierhoek opgepakt, alias Abu Suhayb of Abu Sa’ied, een Nederlandse bekeerling die ook binnen Straat Dawah/Behind Bars een prominente rol speelde.
Abou Moussa organiseerde de bijeenkomsten, Holierhoek deed de communicatie. Zo was er het plan om zelf politiek-islamitische pamfletten uit te geven. Dat kwam niet van de grond, wel werd in 2013 de eigen website De Ware Religie in het leven geroepen.
Bedrijfsruimte
In 2012 komt Straat Dawah/Behind Bars veelvuldig samen in een bedrijfsruimte aan de Haagse Meppelweg. Naast de harde kern van 10 tot 15 mannen, trekken de bijeenkomsten steevast tientallen geïnteresseerden. Er wordt samen gegeten, over geloof gesproken, en op mooie dagen gesport – onder leiding van Abou Moussa, die ooit een opleiding tot gymleraar volgde aan het CIOS in Haarlem.
Abou Moussa zelf zegt van een Wajong-uitkering te leven. Hij kan niet als docent werken, omdat hij van de overheid niet de benodigde verklaring omtrent gedrag krijgt.
Jihad
Tijdens bijeenkomsten van de groep wordt ook de wens uitgesproken om op jihad te gaan. Alleen weet niemand hoe je dat kunt doen. Enkelen hadden een poging ondernomen om naar Afghanistan te gaan, maar waren bij de grens tegengehouden.
Dat verandert eind 2012 wanneer de eerste jongens erin slagen naar Syrië af te reizen. Druppelsgewijs volgen er meer, waaronder een flinke delegatie uit Delft en Zoetermeer – jongens die ook vaak de Haagse bijeenkomsten bezochten.
Ronselpraktijken
Drie ouderparen doen in het voorjaar van 2013 aangifte tegen Abou Moussa. Hij zou hun zonen hebben geronseld. De politie laat in de maanden daarop weten met een onderzoek bezig te zijn. Zelf maakt Abou Moussa zich geen zorgen, ook omdat de AIVD zich op het standpunt stelt dat ronselen per definitie niet gebeurt – er zijn hooguit ‘faciliteerders’ die de weg wijzen.
Zonder schroom organiseert hij survivalkampen in België. Hij ontkent dat deze onderdeel vormen van een Nederlandse jihadtraining.
Natuurlijk vertrekken er ook jongeren vanuit andere steden zoals Arnhem zonder Haagse hulp naar Syrië. Maar omdat zij geen leiders hebben die zich actief op sociale media profileren, blijft Abou Moussa het aanspreekpunt voor Nederlandse aspirant-jihadisten en de media.
Huiskamers
Door het vertrek van tientallen leden moet de huur van de bedrijfsruimte worden opgezegd en de bijeenkomsten verplaatsen zich naar huiskamers. Zelf lijkt Abou Moussa geen plannen te hebben om naar Syrië te vertrekken.
Hij trouwt een tweede vrouw en blijft demonstraties organiseren; hij overlegt met de politie en ziet erop toe dat demonstranten zich aan de regels houden – ondanks zijn antidemocratische retoriek. Toen onlangs bij een protest journalisten werden belaagd, riep Abou Moussa op tot orde.
Holierhoek
Holierhoek verdwijnt naar de achtergrond nadat eind 2012 zijn dochtertje thuis onder verdachte omstandigheden overlijdt. Vorig jaar is hij veroordeeld tot 2,5 jaar cel wegens het doodschudden van zijn baby. In afwachting van het hoger beroep manifesteert hij zich in 2014 pas weer als columnist bij De Ware Religie.
Nu beiden voorlopig in voorarrest zitten, is het de vraag wie de leiding zal nemen. Eerdere prominente leidersfiguren binnen de groep zoals bekeerling Thijs Belmonte en een man die bekendstaat als ‘Soufian’ strijden in Syrië. Na de arrestatie van Abou Moussa en Holierhoek deed een vrouw onder de naam Umm Oussama een oproep op Twitter: ‘Zij demonstreerden voor islamitische gevangenen. Wie demonstreert er nu voor hen?’