Het leek een verrassing dat de twee gezinnen die naar Syrië wilde afreizen, in Huizen woonden. Maar burgemeester Fons Hertog (VVD) waarschuwde in juli al om alert te zijn op activiteiten of gedrag van mogelijke jihadgangers.
Bij Syriëgangers denken we door het nieuws van de afgelopen weken vooral aan Den Haag. Daar stonden IS-sympathisanten tijdens een demonstratie te zwaaien met vlaggen van de terroristische organisatie.
Het Noord-Hollandse dorp Huizen is echter een van de tien gemeenten met veel geradicaliseerde moslims, meldt de AIVD. Andere gemeenten die in de top-10 van de AIVD zijn Gouda en Delft.
Afgelopen weekend werden de paspoorten afgenomen van twee gezinnen, vier volwassenen en zes kinderen, die van plan zouden zijn geweest om naar Syrië te gaan. De kinderen zijn ondergebracht in pleeggezinnen.
Geheim
Burgemeester Hertog kreeg dit eind vorig jaar te horen en besprak dit al in het geheim met de gemeenteraad. Hertog wilde geen paniek veroorzaken, maar vond het nodig om de inwoners van Huizen te informeren.
In juli vroeg hij om alert te zijn, en hij had het vermoeden dat een Huizer al in Syrië verbleef. ‘Ik zie het nieuws en lees de verhalen. Dat baart ook mij zorgen.’ Hertog wilde dat de inwoners van zijn gemeente zouden meehelpen bij een ‘effectieve aanpak’.
Herkennen
Voor ‘gewone’ burgers is het lastig om iemand te herkennen die plannen heeft om naar Syrië te gaan. Wie van plan is om naar Syrië af te reizen, zal dat niet wereldkundig maken. Buren van een van de twee stellen hadden geen idee van de plannen. ‘Ze heeft nooit iets gezegd over de gekke dingen die ze in hun hoofd haalden,’ zegt een buurvrouw vandaag in het AD.
De buurvrouw sprak de moeder, een Nederlandse bekeerling, regelmatig en hun kinderen speelden met elkaar. Ook de werkgever van de vader van het gezin had niets door. ‘Hij was een zeer gewaardeerd medewerker.’ Hij heeft de man nooit betrapt op radicale opvattingen.
Islam
Uit onderzoek van het Centre for Terrorism & Counterterrorism bleek ook dat het lastig is om een potentiële Syriëganger te herkennen. Jihadisten hebben hoofdzakelijk een allochtone achtergrond, maar er zitten ook etnische Nederlanders tussen, die zich hebben bekeerd tot de islam. Internet speelt een rol bij radicalisering, maar hoeft geen doorslaggevende rol te hebben.
Afsluiting van de samenleving komt veel voor en lagere sociale klassen zijn oververtegenwoordigd. Het gaat vooral om mannen onder de 25 jaar, met een middelmatig- of laag opleidingsniveau. Dat was in de zaak-Huizen niet het geval.
Hertog kreeg vrijdagmiddag een ambtsbericht waarin stond dat twee gezinnen uit de gemeente van plan waren om naar Syrië te gaan. Ze zouden al op korte termijn willen vertrekken. Samen met politie en justitie besloot Hertog om in te grijpen.