Groningen staat in de Haagse politiek nog altijd te boek als een gebied met hoge werkloosheid en kwijnende bedrijven. Altijd en eeuwig krijgt de arbeidsmarkt er klappen.
Achtereenvolgens gingen er de landbouw, de strokartonindustrie, aardappelmeelfabrieken en de confectie teloor. Een halve eeuw geleden begonnen kabinetten met fiscale steun aan investerende bedrijven. Maar PvdA-leider Joop den Uyl wilde ‘een totaal ordenend overheidsbeleid’ en ‘niet hier en daar een lik en een sneer’.
Het vertrouwen in de politiek is in Groningen bovengemiddeld, al is er vooral in Oost-Groningen ook een anarchistische traditie. In 1969 begon de roemruchte communist Fré Meis (1921-1992) er stakingen te organiseren, waardoor de CPN verkiezingen won ten koste van de PvdA. Den Haag reageerde met nog ruimere fiscale subsidies voor ondernemingen.
De vakbeweging eiste dat de aardgasopbrengst werd aangewend voor investeringen en het welzijn van burgers in het Noorden, want daar lagen de lonen 15 procent lager dan in de Randstad.
Gasopbrengst
Fré Meis beweerde dat er een bewuste politiek was om Groningers eronder te houden. In 1972 was er in Groningen een ‘volkscongres’. De gasopbrengst moest volledig ten goede komen van Groningen en het behoud van kwakkelende bedrijven. Het linkse college van Gedeputeerde Staten eiste maatregelen van het kabinet. Den Haag kwam over de brug met geld voor ‘sociale werkvoorziening’, nog altijd de grootste werkgever in Oost-Groningen.
Vicepremier Lodewijk Asscher (PvdA) reisde half februari naar Farmsum met 18 miljoen voor een ‘regionaal sectorplan’ dat jonge mensen aan een baan moet helpen in bouw, chemie of windenergie.
Werklozen
De werkloosheidscijfers waren van oudsher in Groningen het hoogst, maar sinds 2014 is dat in Flevoland (11,7 procent). Het percentage werklozen in Groningen was altijd fors hoger dan het landelijke cijfer, maar nu zit de provincie met 9,9 procent slechts 0,5 procentpunt boven Zuid-Holland.
Voor een deel is dat te danken aan de overheid en de PvdA-lobby. De gevangenis in Ter Apel – vijfhonderd arbeidsplaatsen – bleef behouden. Aluminiumfabriek Aldel te Delfzijl maakt, in afgeslankte vorm en met tóch een stroomkabel vanuit Duitsland, een doorstart.
De Eemshaven wordt overslagstation voor vloeibaar gas. De chemiesector kreeg een impuls van 40 miljoen euro. Google investeert 600 miljoen in een nieuw datacentrum, met dank aan prima glasvezelverbindingen. Aardbevingen? In Californië zijn ze niet onder de indruk.