Op alcohol betrapte bestuurders die een alcoholslot zouden moeten krijgen, zullen nu een gedragscursus of geschiktheidsonderzoek opgelegd krijgen. Het omstreden alcoholslot is voorlopig van de baan.
Het gaat om ongeveer 2.300 betrapte bestuurders die eigenlijk een alcoholslot ingebouwd zouden moeten krijgen.
Cursus
In plaats daarvan moeten ze naar het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) voor een gedragscursus over de risico’s van alcoholgebruik in het verkeer. Of ze moeten een geschiktheidsonderzoek ondergaan dat ertoe kan leiden dat iemand niet meer mag rijden.
Ook de naar schatting ruim 3.500 nieuwe gevallen per jaar krijgen een van deze alternatieve maatregelen opgelegd. Bovendien zal het Openbaar Ministerie (OM) hen strafrechtelijk vervolgen. Daarbij wordt er rekening mee gehouden dat het alcoholslot niet kan worden opgelegd, waardoor de strafeis tegen drankrijders mogelijk omhooggaat.
Dit blijkt uit een brief van minister van Infrastructuur Melanie Schultz van Haegen (VVD) die ze woensdag aan de Tweede Kamer schreef.
Automobilisten die een alcoholslot ingebouwd hebben gekregen klagen al jaren over de zeer ingrijpende maatregel. Maar nu krijgen zij bijval van de hoogste rechters van het land. De Hoge Raad bepaalde eerder dit jaar dat het alcoholslot zo’n zware straf is dat het geen disciplinaire, maar een een strafrechtelijke maatregel is. Door de betrapte bestuurder dan ook nog strafrechtelijk te vervolgen, wordt deze twee keer bestraft voor hetzelfde vergrijp.
Ook de Raad van State maakte gehakt van het alcoholslot. Volgens de hoogste bestuursrechter wordt bij het opleggen van het alcoholslot iedereen over één kam geschoren en wordt te weinig gekeken naar persoonlijke omstandigheden. Voor een student zonder auto en baan heeft een alcoholslot minder ingrijpende gevolgen dan voor een vrachtwagenchauffeur.
In de schuldsanering
Hoe ingrijpend de maatregel kan zijn, vertelt vrachtwagenchauffeur Michiel Nijhuis (32). Na een avond biertjes drinken met een vriend werd hij door de politie staande gehouden en moest hij blazen. Hij kreeg een boete van 1.250 euro, raakte zijn rijbewijs voor een half jaar kwijt en moest verplicht deelnemen aan het alcoholslotprogramma, dat twee jaar duurde.
‘Dat heeft me alles bij elkaar zo’n 10.000 euro gekost’, schat Nijhuis. ‘De kosten voor het slot zelf, de analyse van de tussentijdse testen en ook de kosten voor mijn advocaat.’
Een alcoholslot laten inbouwen in de vrachtwagen kon niet. Omdat Nijhuis als zzp’er werkte, vielen van de ene op de andere dag zijn inkomsten weg. Nijhuis raakte in de schuldsanering terecht. ‘Ik heb tweeënhalf jaar niet kunnen werken en zit nu zeker nog voor drie jaar in de schuldsanering. Al met al kost het me zes jaar van mijn leven.’ Hij vindt de straf niet in verhouding staan tot wat hij heeft gedaan.
Meer fout dan goed
De problemen met het autoslot beperken zich niet alleen op de toepassing van de straf. Ook met het slot zelf, lijkt een hoop mis te zijn. Zo slaat het apparaatje aan op alle soorten alcohol, niet alleen op drank. Nijhuis: ‘Ik had net parfum opgedaan in de auto en moest toen blazen, en testte positief. Ik heb meteen de politie gebeld, maar die hadden geen tijd voor een alcoholtest. Een medewerker van de storingsdienst van het CBR lachte mijn verhaal weg: parfum doe je toch niet op in de auto?’
Daar komt bij dat het apparaat ieder moment om een controle kan vragen. Ook als iemand midden in het verkeer zit. Welke gevaarlijke situaties dat kan opleveren, laat dit filmpje zien.
Monopolie
En dan zijn er nog de zorgen over de monopoliepositie van het bedrijf dat als enige het alcoholslot van het CBR mag inbouwen. De hoge kosten (tot wel 5.000 euro) zouden wellicht omlaag kunnen gaan als ook andere bedrijven het slot zouden mogen leveren.
Er lijkt kortom wel heel veel mis te zijn met een maatregel die volgens het kabinet de verkeersveiligheid zou moeten verbeteren. Toch schrijft minister Schultz van Haegen het alcoholslot nog niet definitief in de ijskast. Komende zomer komt ze met een aangepaste versie van de maatregel. Tot die tijd zullen overtreders vervangende maatregelen krijgen. Voor de 11.500 bestuurders die definitief een alcoholslot hadden gekregen, verandert er niets. Zij moeten hiermee doorgaan of raken hun rijbewijs tijdelijk kwijt als ze dat niet doen.