NS-topman Timo Huges vertrekt na gerommel rond de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg. Hij zou een mail met vragen van vervoersbedrijf Veolia door hebben gestuurd naar NS-dochteronderneming Q-Buzz.
Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) riep vrijdag de top van het vervoersbedrijf op het matje om uitleg te geven over de gang van zaken. De bewindsman noemde de onregelmatigheden zeer ernstig. Volgens hem stapelden de feiten zich steeds verder op.
Ophef
Eerder deze week ontstond er ophef over machtsmisbruik van de NS tijdens de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg. Topman Huges kwam steeds meer onder druk te staan toen bleek dat hij direct betrokken is bij de zaak: Huges zou een aan hem geadresseerde mail met vragen van vervoersbedrijf Veolia doorgestuurd hebben naar NS-dochter Qbuzz – iets dat strikt verboden is.
Dinsdag besloot Limburg de concessie aan de nummer twee uit de biedingsrace, Deutsche Bahn-dochter Arriva, te gunnen. Zij zal de komende 15 jaar daar het openbaar vervoer op zich nemen – een deal ter waarde van twee miljard euro.
Wat ging er aan vooraf?
De informatie over de Nederlandse Spoorwegen komt naar buiten nadat woensdag een vernietigend rapport van kartel-toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) werd gepubliceerd.
Daaruit blijkt dat NS de Spoorwegwet heeft overtreden door Veolia geen redelijk aanbod te doen over het gebruik van diensten op stations. NS deed het aanbod te laat, onvolledig, vrijblijvend of helemaal niet.
Daarnaast zou de NS concurrentiegevoelige informatie van onder meer Veolia door hebben gespeeld aan dochteronderneming Abellio.
De kartelwaakhond opent een klachtprocedure: marktpartijen kunnen beroep aantekenen bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Volgens Dijsselbloem had de NS eerder bij de rechter gevraagd om de publicatie te verbieden, maar verzet het bedrijf zich nu niet langer tegen publicatie.
Publiek belang
Het rapport van de kartelwaakhond laat volgens Dijsselbloem zien dat NS de procedures rondom de ‘aanbieding van generieke diensten en voorzieningen onvoldoende heeft geborgd binnen haar organisatie.’ Dat schrijft hij in een brief naar aanleiding van het ACM-rapport.
Hij noemt het voorval in de aanbesteding van het Limburgse openbaar vervoer ‘zeer ernstig’ en wijst naar het publieke belang van de spoorwegaanbieder.
‘De NS vervult een centrale rol in het Nederlandse openbaar vervoer. Immers, de NS verzorgt het vervoer over het Hoofdrailnet via een ondershands gegunde concessie.’
Conclusie
Volgens de waakhond – die eerder werd verweten ‘niet bijtend genoeg te zijn’ – is het de vraag of er sprake is van machtsmisbruik op basis van de Mededingingswet of mogelijk van andere overtredingen van de NS. Het onderzoek daarnaar loopt nog.
De NS heeft nog niet gereageerd op de berichten. Een woordvoerder liet weten ‘eerst het gesprek te zullen afwachten’.
Vakbond FNV zegt dat topman Huges moet opstappen. ‘Iemand moet verantwoordelijkheid nemen voor dit geblunder’, zegt FNV-bestuurder Huub van den Dungen.’ De vakbond zegt er geen vertrouwen meer in te hebben dat Huges de reputatie van de NS nog kan redden.