Afspraken om immigranten te spreiden, passen in lange Europese traditie om tot een asielsysteem te komen. Gaat het nu wel werken?
Voor de Oostenrijkers en Hongaren is het klaar. Zij weigeren immigranten op te nemen die in Italië en Griekenland verblijven, zo bleek maandag na een bijeenkomst van de ministers van Justitie van de 28 landen van de Europese Unie in Brussel. De Oostenrijkers en Hongaren sloegen met hun vuist op tafel en zijn nu gevrijwaard van extra immigratie.
Staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD) van Justitie zei in de Tweede Kamer dat Nederland ‘inzet op stevig Europees asielbeleid’, maar wilde aan de Brusselse onderhandeltafel geen ferm standpunt innemen. Nederland gaat daardoor 2.047 migranten extra opnemen, ondanks eerdere beloften van premier Mark Rutte (VVD) om dat niet te doen.
De IJsselhallen in Zwolle zijn inmiddels bekender als asielzoekerscentrum dan als sportpaleis. Vorige week werden daar voor de tweede keer 400 immigranten ondergebracht. Vooral mannen uit Syrië en Eritrea. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), verantwoordelijk voor opvang, signaleert ‘een niet eerder vertoonde piek’ in het aantal asielaanvragen.
Desondanks gaat het ministerie van Veiligheid en Justitie ervan uit dat het aantal asielaanvragen dit jaar rond de 24.000 zal liggen, net zo veel als vorig jaar en het dubbele van ‘normale’ jaren. Migratieorganisaties en -experts verwachten voor Europa een verdubbeling van het aantal asielaanvragen van 627.000 in 2014 naar 1,2 à 1,3 miljoen aanvragen dit jaar. Dat Nederland daar niets van merkt, lijkt wensdenken.
In elk geval is zeker dat er 2.047 immigranten bijkomen die vorig jaar niet zouden zijn gekomen. Dat is het gevolg van een nieuw quotumsysteem van de Europese Unie.
Noodtop
Nadat in april dit jaar 800 immigranten in de Middellandse Zee verdronken toen onderweg van Afrika naar Europa hun boot omsloeg, kwamen de regeringsleiders van de Unielanden voor een noodtop bijeen in Brussel. Daar werd afgesproken meer bootimmigranten te redden en naar Europa te brengen en een top met Afrikaanse landen te beleggen. Die is in november op Malta.
Ook werd afgesproken om immigratie tegen te gaan en een vrijwillig quotumsysteem uit te werken. Naar grootte van de bevolking van de lidstaat in kwestie zouden 26.000 immigranten die in Italië verblijven en 14.000 in Griekenland over de overige Unielanden moeten worden verdeeld.
Het huidige Europese asielbeleid schrijft voor dat immigranten asiel aanvragen in het Unieland waar ze aankomen. Maar Italië en Griekenland houden zich hier niet aan. Zij laten honderdduizenden immigranten binnen en laten hen ongeregistreerd doorreizen. Frankrijk, Oostenrijk en Beieren hebben daarom weer grenscontroles ingevoerd.
Ondanks Griekse en Italiaanse chantagepraktijken wil Nederland de grenzen niet sluiten en wil het geregistreerde immigranten opnemen als de andere landen dat ook doen, zei premier Rutte na de noodtop. In ruil daarvoor zouden Italië en Griekenland hun grenzen beter controleren en immigranten tegenhouden.
Dat gelooft niemand. Zeker Oostenrijk en Hongarije niet, bleek maandag. Zij weigeren deze immigranten op te nemen. Spanje, de Baltische staten en Polen willen wel immigranten opnemen, maar minder dan het aantal volgens het quotumsysteem van de Europese Commissie.
Daardoor is er geen overeenstemming over 40.000, maar over 32.500 immigranten. Nederland neemt 2.047 geregistreerde immigranten op die binnen twee jaar uit Italië en Griekenland worden overgebracht.
Stevig
De Italiaanse en Griekse autoriteiten selecteren met EU-personeel de immigranten die naar Nederland worden gestuurd. Medewerkers van het ministerie melden dat de Syriërs vaak uit de betere middenklasse komen, redelijke opleidingen hebben en soms westerse talen spreken. Voor Eritreeërs geldt dat meestal niet.
Van 22.504 mensen buiten de Unie die waarschijnlijk recht op een verblijfsvergunning hebben, neemt Nederland daarbovenop nog eens 1.000 mensen op.
De regering blijft zich inzetten voor een ‘stevig Europees asielbeleid’. Maar de ervaringen met het huidige asielbeleid en de chantagepraktijken van Zuid-Europese landen beloven weinig goeds. Tot nu toe leidt Europees asielbeleid alleen maar tot meer immigranten.
Met de opgeteld 3.047 aankomende immigranten als nieuwste groep. Vorig jaar kostte de instroom van migranten 867 miljoen euro. Waarvan 485 miljoen voor het COA, dat daarvan onder meer de IJsselhallen huurt. Voorlopig lijkt daaraan geen einde te komen: ‘stevig Europees asielbeleid’ is ver weg en een nationaal asielbeleid voeren zoals Oostenrijk en Hongarije wil Nederland niet.
Elsevier nummer 30, 25 juli 2015