Een internationaal VN-tribunaal voor de vervolging van de vermeende daders die verantwoordelijk zijn voor het neerhalen van MH17: dat is wat het kabinet wil. Maar hoe groot zijn de kansen hierop?
Nederland wil met Maleisië, België, Australië en Oekraïne de Verenigde Naties (VN) vragen om een tribunaal op te richten voor de berechting van de vermeende daders van de MH17-ramp, deze maand precies een jaar geleden.
Resolutie
De genoemde landen dienen daarvoor een resolutie in bij de VN-Veiligheidsraad. ‘We moeten kijken of er draagvlak voor is,’ zei premier Mark Rutte (VVD). Met een tribunaal heb je de ‘grootste kans op vervolging van eventuele daders’.
De Veiligheidsraad nam vier dagen na de vliegramp resolutie 2166 aan waarin wordt geëist dat de daders worden vervolgd. ‘Het ligt daarom voor de hand om nu ook bij de VN terug te komen om steun te vinden voor het tribunaal,’ aldus Rutte, die tijdens zijn wekelijkse persconferentie niet wilde ingaan op de vraag of het tribunaal in Nederland moet komen.
Maleisië
De Veiligheidsraad is inmiddels al geïnformeerd over de voorkeur. Maleisië heeft donderdag aangedrongen op een tribunaal, zei de voorzitter van de Veiligheidsraad en VN-ambassadeur van Nieuw-Zeeland, Gerard van Bohemen.
Maar er is wel voldoende steun in New York? – iets dat ook Rutte zelf ‘niet met zekerheid’ kan zeggen. Zonder steun van de permanente leden zal het er überhaupt niet van komen, de oprichting van een dergelijke tribunaal.
Veto
Rusland is van oudsher één van die permanente leden, met een speciale bevoegdheid: het uitspreken van een veto over moties die in de Veiligheidsraad worden gebracht. Die zouden ze zomaar eens kunnen inzetten, want de reactie op Rusland op de plannen is negatief.
Een hoge functionaris van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou zei er vooralsnog niets in te zien. ‘We achten dit idee voorbarig en contraproductief,’ zei Gennadi Gatilov vorige week.
Kritiek
Gisteren had Rusland, dat er door westerse leiders van wordt verdacht steun te verlenen aan de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne, ook kritiek op het conceptrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over vlucht MH17. Volgens de luchtvaartautoriteit Rosaviatsia roept het rapport meer vragen op dan dat het antwoorden geeft.
De Boeing 777 van Malaysia Airlines met 298 mensen aan boord werd op 17 juli vorig jaar boven het oosten van Oekraïne vermoedelijk neergeschoten door een BUK-raket. Onder de doden waren 196 Nederlanders. Er zijn aanwijzingen dat de raketinstallatie afkomstig was uit Rusland.