Eric Vrijsen, politiek redacteur en crash-deskundige van Elsevier, zit bij de tweede hoorzitting over de MH17.
Om vijf voor tien loopt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt naar de Groen van Prinstererzaal, een map met documentatie onder de arm. Dadelijk begint de tweede hoorzitting over de crash van de MH17. De Kamer bezit al een stapel documenten, plus een serie onderzoeksrapporten. Maar het idee dat er na de ramp met het Maleisische vliegtuig iets verborgen wordt gehouden, is onweerstaanbaar. Vooral Omtzigt en Sjoerd Sjoerdsma (D66) bijten zich in de zaak vast, zoals dat goede oppositie betaamt.
Harm Brouwer, voorzitter van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, kiest een geruststellende toon. In Oost-Oekraïne stonden Buk-raketten opgesteld, maar wie dacht dat ze een verkeersvliegtuig uit de lucht zouden schieten? ‘Niemand kon vooraf de combinatie leggen tussen capaciteit en intentie, zelfs NAVO-bevelhebber Philip Breedlove niet.’
Brouwers medewerkster, mevrouw Hagens, blikt telkens onrustig de zaal in. Af en toe geeft ze aanvullende details. Zij is degene die de verrichtingen van Nederlandse spionnen bestudeerde. Slotsom: de geheime diensten zaten niet te slapen, maar wisten niet dat Oekraïense rebellen luchtafweer hadden met een bereik hoger dan 7 kilometer.
Leesbril
Aan de manier waarop Dick Schoof zijn leesbril telkens op- en afzet, merk je dat ook hij gespannen is. Kamerlid Louis Bontes hoort de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid uit over crashdetectives die onbewapend over het rampterrein liepen. Waarom maakte het vliegtuig met hun wapens rechtsomkeert? Schoof drukt een nakend relletje meteen de kop in: ‘Dit is de militaire optie gaan heten. Het vliegtuig met wapens keerde inderdaad om. Niet meer relevant. Inmiddels was besloten dat de politieonderzoekers onbewapend zouden zijn. Dat was veiliger.’
Elsevier nummer 4, 30 januari 2016