Volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) wilde de Oekraïense regering geen radarbeelden beschikbaar stellen van de fatale vlucht MH17. Oekraïense bewindslieden beweren nu dat de OVV nooit een verzoek voor radarbeelden heeft ingediend.
‘Bizar’, zegt Vladimir Shulmeister over de beweringen van de Nederlandse onderzoeksraad dat zijn land geen radarbeelden beschikbaar wilde stellen voor het onderzoek naar de crash van de MH17. Shulmeister was tot voor kort plaatsvervangend minister van Verkeer van de Oekraïne en was na 17 juli 2014 direct betrokken bij de nasleep van de vliegramp.
‘De Onderzoeksraad Voor Veiligheid in Den Haag heeft nauw met ons samengewerkt. Ze hebben om allerlei inlichtingen gevraagd, maar niet om radarbeelden.’
Verbolgen
De werktuigbouwkundige Shulmeister – afgestudeerd in Delft en op het moment van de MH17-ramp verantwoordelijk voor luchtvaart in Oekraïne – toonde zich in gesprek met Elsevier.nl zeer verbolgen over de bewering van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid dat Oekraïne wegens onderhoudswerkzaamheden aan radarstations geen beelden kon bewaren.
Ook minister Pavlo Klimkin van Buitenlandse Zaken is verbaasd over de uitspraak van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. ‘Wij hebben meer gegevens overgedragen dan de Onderzoeksraad heeft gevraagd, ‘ zegt hij tegen Elsevier. De Tweede Kamer vergadert morgen over de MH17 kwestie en het ontbreken van radargegevens.
‘Ik zou het hebben geweten’
‘Ik was destijds lid van de ministeriële commissie inzake de MH17,’ vertelt Shulmeister. ‘Als toen door de Onderzoeksraad naar radarbeelden was gevraagd, had ik het geweten. Alles wat zij vroegen, hebben wij geleverd.’
Een misverstand is uitgesloten. Shulmeister spreekt Nederlands vanwege zijn studie werktuigbouwkunde in Delft en een jarenlang dienstverband bij DSM in Geleen.
Onwaarschijnlijk
Tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer spraken radardeskundigen vorige maand hun ongeloof uit over de bewering van de Onderzoeksraad dat er geen radarbeelden bewaard zijn gebleven. Ingenieur Piet van Genderen zei dat op 17 juli 2014 ten minste drie civiele radarstations in Oekraïne beelden moeten hebben opgevangen van het neerschieten van de MH17 door een BUK-raket. Hij noemde het onwaarschijnlijk dat alle radarstations tegelijkertijd zouden zijn uitgeschakeld.
Voor het strafrechtelijk vervolgen van de verantwoordelijken is het van groot belang dat radarbeelden beschikbaar zijn als bewijs van de exacte plaats waar de raket werd afgevuurd. In de Tweede Kamer ontstond de indruk dat Oekraïne de beelden achterhield omdat het land iets te verbergen had. Na een vliegtuigongeluk worden radarbeelden normaal gesproken meteen bewaard en veilig gesteld voor later onderzoek.
Afgetreden
Shulmeister – zijn Duits klinkende naam herinnert aan zijn joodse komaf – bezweert dat zijn land niks verduistert. Of Oekraïne de radarbeelden alsnog beschikbaar stelt, zei hij niet te kunnen beantwoorden.
Hij is in november afgetreden als vice-minister. Dat had overigens niks met de MH17 te maken, maar met het ministerssalaris dat zo laag is dat je er ook in Oekraïne een gezin niet van kunt onderhouden. ‘Ik ben enkele jaren minister geweest voor 200 euro per maand. Op een gegeven moment was het welletjes.’
Nederlands ambassadeur Kees Klompenhouwer in Kiev wilde niet reageren op de uitlatingen van de Oekraïense bewindslieden.