Doemdenkers blijven neergang en verval voorspellen. Maar hun onheilsprofetieën komen zelden uit. Op veel fronten gaat het steeds beter, in Nederland en de rest van de wereld
Wie tijdens het kerstdiner is uitgebabbeld over de avonturen van Onno Hoes en het gesprek op een intellectueel hoger niveau wil brengen, kan het laatste nummer van The American Interest ter sprake brengen.
Het omslagverhaal van dit blad heet ‘The canard of decline’. Zeg maar: de flauwekul van het achteruitgangspessisme. De auteur, Josef Joffe, vraagt zich af waarom we toch zoveel waarde blijven hechten aan de voorspellingen van doemdenkers. Hun onheilsprofetieën komen immers zelden of nooit uit.
Vooruitgangsoptimisme
Joffe spreekt over de Verenigde Staten, maar zijn analyse reikt verder. Vooruitgangsoptimisten worden al snel voor onnozel en oppervlakkig versleten. Toch hebben ze de feiten aan hun zijde.
Kijk naar de wereld om u heen: het aantal democratieën neemt toe, het aantal oorlogen neemt af, de gezondheidszorg wordt beter en beter, het mondiale welvaartspeil stijgt.
Creativiteit
Wat betreft eigen land valt, zoals premier Mark Rutte graag doet, te wijzen op de hoge score van Nederland op alle sociaal-economische ranglijsten, op ruime sociale voorzieningen, op goed onderwijs en een goede infrastructuur, op de concurrentiekracht van ondernemers die ook in economisch mindere tijden ambitie en creativiteit tonen.
Soms lijkt er over Nederland een wolk van somberheid te hangen. Een soort chagrijn, inclusief behoefte aan alarmerende verhalen over rampspoed – van een snel opwarmende aarde tot en met een desintegrerende samenleving.
Welstand
Maar een koel oog dwingt tot relativering van de meeste opwinding en treurigheid. Zo berichtte het Sociaal en Cultureel Planbureau onlangs over de toename van armoede in Nederland.
Slecht nieuws. Maar het bureau bleek mensen die, bij wijze van spreken, hun kind niet op paardrijles kunnen doen of geen vakantie in Dubai kunnen betalen, al als arm te beschouwen. Vergeleken met honderd of vijftig jaar geleden is de welstand groot.
Perspectief
Het is zeker van belang om te wijzen op misstanden en onrustbarende ontwikkelingen. Zo worden politici scherp gehouden.
Maar af en toe, bijvoorbeeld rond Kerstmis, kan het geen kwaad om de zaken eens in een wat breder, internationaal en historisch, perspectief te beschouwen.
En dan valt geen andere conclusie te trekken dan dat Nederland nog altijd, om een mooi christelijke term te gebruiken, een gezegend land is.