Chérif en Saïd Kouachi zijn geen ‘eenzame wolven’ die vanuit het niets een terreurdaad plegen. Er zullen nooit genoeg geheim agenten zijn om alle radicalen te schaduwen, maar elektronische middelen en geautomatiseerde systemen bieden uitkomst
De broers Chérif en Saïd Kouachi (32 en 34), de vermoedelijke daders van de aanslag op Charlie Hebdo, waren in beeld bij de Franse veiligheidsdiensten. Ze waren niet de spreekwoordelijke ‘eenzame wolven’ die vanuit het niets een terreurdaad plegen.
Aan een kant is dat een geruststellende gedachte. Tegen ‘eenzame wolven’, zoals Karst Tates op Koninginnedag 2009 in Apeldoorn, kun je een samenleving moeilijk beschermen.
Gevaarlijk
In het geval van de Kouachis wisten de Franse diensten al sinds 2004 dat ze in kringen verkeerden van jihadronselaars en dus gevaarlijk waren.
Chérif Kouachi werd destijds opgepakt omdat hij zich voorbereidde op een reis naar Irak, waar hij zich wilde aansluiten bij de gewapende strijd tegen het Amerikaanse leger. Na zijn veroordeling tot anderhalf jaar cel kwam Kouachi meteen vrij wegens aftrek van voorarrest.
Onheilspellend
In 2010 verdacht de politie Kouachi en anderen van een samenzwering om een Algerijnse terrorist uit een Franse gevangenis te bevrijden. Het kwam niet tot een strafproces. Er zijn berichten dat Chérif en Saïd Kouachi vervolgens deelnamen aan de gewapende strijd in Syrië en vorig jaar volledig geradicaliseerd terugkeerden in Frankrijk.
De veiligheidsdiensten hadden kennelijk geen tijd de broers Kouachi fatsoenlijk in de gaten te houden. Dit is onheilspellend en een wijze les voor Nederland: stop de bezuinigingen op de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).
Uitkomst
Er zullen nooit genoeg geheim agenten zijn om alle radicalen 24/7 te schaduwen, maar elektronische middelen en geautomatiseerde systemen (‘profiling’) bieden uitkomst. Vaarwel privacy.
Er is nu veel buzz over brave moslims die het geweld in Parijs volstrekt verwerpen, maar zich niet publiekelijk durven uitspreken omdat ze niet de indruk willen wekken dat ze zichzelf moeten vrijpleiten. Inderdaad, dat is een dilemma.
Maar in de praktijk lost zich dat vanzelf op. Moslims die in hun omgeving een geloofsgenoot zien radicaliseren hebben er belang bij dat even door te geven aan de politie of de geheime dienst. Een gouden tip helpt beter tegen islamitisch geweld dan een publiek statement.