Op het Binnenhof klotst het geld weer tegen de plinten. Nou ja, er worden miljarden aan belastingmeevallers voorspeld.
De regeringsfracties VVD en PvdA rekenen zich rijk. Zij zijn het erover eens dat de tijd rijp is voor een eenvoudiger belastingstelsel. Maar de een wil vooral lagere tarieven en de ander wil verdere inkomensnivellering afdwingen.
Voor de economie is een aantal maatregelen denkbaar.
1) Een hogere belastingaftrek voor mensen met een baan. Dat prikkelt werklozen om te solliciteren naar baantjes die nu door Oost-Europeanen worden opgeknapt. De PvdA heeft er echter weinig zin in, want het is denivellerend.
2) Verlaging van de door de werkgever te betalen lasten op lonen. Bovenop het brutoloon van een werknemer betaalt de baas nog vaak zo’n 30 procent aan de fiscus. Dat remt natuurlijk de werkgelegenheid en het moet omlaag. Politiek heb je er echter weinig aan, want voor miljoenen kiezers zijn deze werkgeversbelastingen onzichtbaar. Er is slechts een vage notie dat dit absurd hoge tarief een rem zet op de economie.
3) Versimpeling van het BTW-tarief. Op caviavoer betaal je bijvoorbeeld 21 procent belasting, want dat dier is luxe. Op konijnenvoer betaal je 6 procent BTW, want konijnen kun je ook zelf opeten en zijn daarom volgens de fiscus geen luxe. Het belastingstelsel zit vol malligheden en het zou veel simpeler zijn om slechts één BTW-tarief te hanteren. De veronderstelling is dat arme mensen daarvan de dupe worden en daarom is het een taboe.
4) Het kabinet kan een greep doen in het gemeentefonds. Vier tot vijf miljard wordt uit die pot gehaald om de tarieveninkomstenbelasting te kunnen verlagen. Dit is ‘smeergeld’ bij de belastinghervorming. Maar voor de burger is dat lood om oud ijzer: de gemeenten gaan vervolgens de OZB op je huis verhogen en zo word je dus alsnog gepakt. PvdA-wethouders in de steden zijn voor dit idee wel te porren – een nivelleringsfeest, want alleen huiseigenaren betalen de hogere OZB; huurders zijn vrijgesteld. Daarom is de VVD-Kamerfractie niet enthousiast.
Gretig
Staatssecretaris Eric Wiebes (VVD) zei gisteren dat er op hoofdlijnen een akkoord is tussen VVD en PvdA. Hij riep de fractieleiders van de oppositie op om achter de schermen verder te praten, opdat het plan straks in de Eerste Kamer op voldoende steun kan rekenen.
De linkse fracties reageerden gretig. Het schijnt dat Emile Roemer (SP) al riep dat hij niet van tafel zou zijn weg te slaan. CDA-leider Sybrand Buma daarentegen heeft er geen zin in.
Killen
Op het eerste gezicht lijkt dat vreemd: als Buma de kans krijgt de belangen van zijn CDA-kiezers te verdedigen, zou hij dat toch moeten doen en samen met de VVD alle nivelleringsvoorstellen moeten killen. Maar om politieke redenen laat Buma de VVD liever in zijn eentje opboksen tegen de nivelleringsdrang van PvdA, SP, GroenLinks en ChristenUnie. Dan kan hij later beweren dat VVD-premier Mark Rutte opnieuw zijn oren liet hangen naar de progressieven.
Het is een vermakelijk schimmenspel, maar een gevaar sluipt naderbij: de belastinghervorming is nodig voor een gezonde economie, maar valt ten prooi aan partijpolitieke belangetjes.